asxetos.gr 15 χρόνια χρηστικό περιεχόμενοΜια 6μελής αποστολή εθελοντών της UIAA (Διεθνής Ομοσπονδία Ορειβασίας), στάλθηκε στα πλαίσια του Προγράμματος για το Περιβάλλον του ΟΗΕ, τον περασμένο Ιούνιο στα Ιμαλάια. Η ομάδα έμαθε ότι ο παγετώνας Khumbu, απ όπου οι Edmund Hillary και Tenzing Norgay ξεκίνησαν για να κατακτήσουν το Έβερεστ πριν από 49 χρόνια, τώρα έχει γίνει αγνώριστος, καθώς ο πάγος υποχώρησε ψηλά προς το βουνό. Αλλα στοιχεία της κλιματικής αλλαγής περιλαμβάνουν τεράστιες αυλακώσεις που χάραξαν στο τοπίο τα νερά των παγετωνικών λιμνών.
Ωστόσο, ο μεγαλύτερος ίσως δείκτης κλιματικής αλλαγής είναι η παγετωνική λίμνη στους πρόποδες του Imja Tse (μέχρι πριν λίγα χρόνια γνωστού ως Island Peak, 6.189μ) το οποίο η ομάδα της UIAA ανέβηκε. Πριν από 30 χρόνια ήταν μια ασήμαντη ρηχή λιμνούλα με βότσαλα αλλά καθώς το κλίμα έγινε θερμότερο, ο παγετώνας έλιωσε και στη θέση του έμεινε μια λίμνη με πάνω από 100 μέτρα βάθος, 500 μέτρα πλάτος και 2 χιλιόμετρα μήκος. Εκείνο που είναι περισσότερο ανησυχητικό όμως, είναι ότι ο σωρός από τις πέτρες που φράζει αυτή τη λίμνη, θα μπορούσε να υποχωρήσει και να απειλήσει τα χωριά που είναι χτισμένα κατά μήκος της κοιλάδας που αρχίζει πιο κάτω. Η συγκεκριμένη λίμνη είναι μόνο μία από τις 20 παγετωνικές λίμνες στο Νεπάλ που αναγνωρίστηκαν από τους επιστήμονες σαν μια απειλή λόγω της πιθανής και επικείμενης κατάρρευσης της όχθης τους.
Ο πρόεδρος της UIAA Ian McNaught-Davis δήλωσε: «είναι ξεκάθαρο ότι η παγκόσμια υπερθέρμανση αναδεικνύεται στην μεγαλύτερη απειλή για τα ορεινά περιβάλλοντα. Η απόδειξη της κλιματικής μεταβολής είναι εμφανής γύρω μας, από τις αυλακώσεις που δημιούργησαν στο τοπίο οι ξαφνικές καταρρεύσεις παγετώνων, μέχρι τις λίμνες που ξεχείλισαν από τους παγετώνες που λιώνουν. Στο ακραίο περιβάλλον των βουνών, η απόδειξη της κλιματικής αλλαγής είναι ξεκάθαρη να τη διακρίνει κανείς. Όμως η λύση στην παγκόσμια υπερθέρμανση δεν βρίσκεται στα βουνά τα ίδια. Γι αυτό πρέπει όλοι να σκεφτούμε πώς να προστατέψουμε τα βουνά αλλά και τη ροή καθαρού νερού, απαραίτητου για την καθημερινή ζωή μας».
Ήταν η συζήτηση με τον Tashi Janghu Sherpa, (πρόεδρο της Νεπαλέζικης Ένωσης για τα Βουνά) από την οποία η ομάδα της UIAA πληροφορήθηκε για την αυξανόμενη ανησυχία ανάμεσα στους ντόπιους πληθυσμούς, σχετικά με τις επιπτώσεις της παγκόσμιας υπερθέρμανσης. Λέει ο Ian McNaught: «Μας είπε (ο Tashi Janghu) ότι παρατήρησε γρήγορες και σημαντικές μεταβολές σε μεγάλες εκτάσεις πάγου τα τελευταία 20 χρόνια κι ότι αυτές οι μεταβολές δείχνουν να επιταχύνονται. Μας είπε ότι ο Hillary κι ο Tenzing, θα έπρεπε να περπατήσουν σήμερα δύο ώρες για να συναντήσουν την αρχή του παγετώνα, ο οποίος ήταν δίπλα από την Κατασκήνωση της Βάσης τους το 1953».
«Μας είπε ότι γύρω από το βουνό Island (ονομάστηκε έτσι επειδή κάποτε περιτριγυριζόταν από θάλασσα πάγου), υπήρχε κάποτε ένα δίκτυο από μικρές λιμνούλες. Σήμερα έχουν ενωθεί σε μία μεγάλη λίμνη, αρκετών χιλιομέτρων μήκους, σαν αποτέλεσμα της τήξης των παγετώνων. Ο Tashi Janghu μας είπε ότι είναι ανήσυχος, ανήσυχος γιατί οι παγετώνες συρρικνώνονται και τα νερά από την τήξη αυτή, μπορούν να προκαλέσουν πλημμύρες, στέλνοντας τεράστιες ποσότητες νερού, βράχους και λάσπη κάτω στην κοιλάδα».
Στο μοναστήρι Thyangboche, κατοικία 60 Βουδιστών μοναχών, η αποστολή συναντήθηκε με τον Λάμα Rinpoche, ο οποίος έζησε εκεί για πάνω από 30 χρόνια και ήταν μάρτυρας δύο μεγάλων πλημμύρων που προκλήθηκαν από την κατάρρευση ισάριθμων λιμνών που ξεχείλισαν από τα νερά παγετώνων που έλιωναν. Μια πρόσφατη τέτοια πλημμύρα, παρέσυρε τις παλιές ξύλινες γέφυρες που υπήρχαν στον Dudh Kosi, το ποτάμι που κυλά στη χαράδρα κάτω απ το μοναστήρι. Νέες μεταλλικές πλέον γέφυρες με μήκος 100 μέτρα, στήθηκαν ψηλότερα, αντικαθιστώντας τις προηγούμενες που είχαν μόνο 50 μέτρα μήκος και βρίσκονταν χαμηλότερα στην κοίτη, προσπαθώντας έτσι να μειώσουν τις πιθανότητες από παρόμοια καταστροφή στο μέλλον.
«Ήταν εντύπωση του Λάμα, ότι παρόμοια γεγονότα εμφανίζονται όλο και πιο συχνά και αποτελούν ένα φαινόμενο πια, τα τελευταία 8-9 χρόνια» είπε ο Ian McNaught, της ομάδας του οποίου τα ευρήματα, έρχονται στο Διεθνές Έτος των Βουνών και του Οικοτουρισμού, όπως ανακηρύχθηκε το 2002 από τον ΟΗΕ.
Επιστήμονες του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ, που συνεργάζονται με το Διεθνές Κέντρο για την Ολοκληρωμένη Ορεινή Ανάπτυξη, που εδρεύει στο Kathmandu, χρησιμοποίησαν δορυφόρους και επιτόπια έρευνα, για να εντοπίσουν 44 παγετωνικές λίμνες στο Νεπάλ και το Μπουτάν, που αυτή τη στιγμή είναι τόσο γεμάτες, που μπορούν να γκρεμίσουν τα τοιχώματα που τις περιβάλλουν στα επόμενα πέντε χρόνια.
Υπάρχει επίσης ανησυχία ότι ο αυξανόμενος αριθμός των τουριστών και οι κλιματικές αλλαγές, μπορούν να έχουν επιπτώσεις στη βλάστηση της περιοχής. Ο Alton Byers του Ινστιτούτου για τα Βουνά, που εδρεύει στις ΗΠΑ, ανέφερε τον Μάιο στο Παγκόσμιο Συνέδριο Οικοτουρισμού στο Κεμπέκ του Καναδά, ότι ένας υπολογισμένος αριθμός από 27.000 ανθρώπους το χρόνο, επισκέπτεται την περιοχή Khumbu στο Νεπάλ, όταν στις αρχές της δεκαετίας του 60, δεν ξεπερνούσαν τις λίγες δεκάδες. Οι τουρίστες τώρα είναι κατά πολύ υπεράριθμοι των ντόπιων Σέρπα, που δεν ξεπερνούν τις 3.000, σε ολόκληρη την επαρχία Solu Khumbu.
Η Julie-Ann Clyma, ένα άλλο μέλος της αποστολής, είπε ότι ακριβώς κάτω από το Thyangboche, οι ντόπιοι καλλιεργούν έναν ολόκληρο βοτανικό κήπο, σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τα ενδημικά φαρμακευτικά φυτά αλλά και τη γνώση που τους μεταφέρθηκε από τους προγόνους τους. «Είδαμε πολλές αξιοπρόσεκτες προσπάθειες των ντόπιων, ώστε να έχουν μικρότερη εξάρτηση από εισαγωγή τροφίμων, περιλαμβάνοντας σ αυτές και την ανάπτυξη καλλιεργειών θερμοκηπίου» είπε η Clyma.
Η ομάδα της UIAA εντυπωσιάστηκε από τα πολυάριθμα προγράμματα αναδάσωσης που βρίσκονται σε εξέλιξη στην περιοχή Khumbu και σκοπό έχουν την εξισορρόπηση των ενεργειακών αναγκών των κατοίκων της περιοχής αλλά και των τουριστών, παράλληλα με την ανάγκη διατήρησης υγιών δασών. Αυτό έρχεται σε ευθυγράμμιση με τα ευρήματα της έρευνας του Ινστιτούτου για τα Βουνά, ότι «η δασική κάλυψη κάτω από τα 4.000 μέτρα παραμένει ουσιαστικά αναλλοίωτη από τη δεκαετία του 50. Η φυσική αναγέννηση του δάσους, εμφανίζεται να αυξάνεται σε πολλές περιοχές και η ανάπτυξη των δέντρων στην περιοχή του Namche Bazaar και άλλων χωριών έχει αυξηθεί, σαν αποτέλεσμα των πετυχημένων προσπαθειών των τελευταίων 15 χρόνων».
Το Ινστιτούτο ωστόσο, συμπεραίνει ότι πάνω από τα 4.000 μέτρα, η υπερ-υλοτόμηση των θαμνωδών κέδρων και των άλλων παρόμοιων θάμνων για καύσιμη ύλη, σχεδόν ολοκληρωτικά σχετιζόμενη με την τουριστική κίνηση, έχει προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Αυτές οι επιπτώσεις, περιλαμβάνουν διάβρωση του εδάφους και απώλεια της άγριας πανίδας.
Ωστόσο, οι προσπάθειες των ομάδων δράσης της τοπικής κοινωνίας, έχουν ήδη ξεκινήσει ώστε να επανορθώσουν αυτές τις εκφυλιστικές συνήθειες. Τα σχέδια περιλαμβάνουν ποινές για την υλοτόμηση των αλπικών θάμνων και την καθιέρωση επιδοτήσεων, για να ενθαρρυνθεί η εκμετάλλευση των πλεοναζόντων αποθεμάτων βελανιδιάς και ροδόδεντρου, που βρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες στα χαμηλότερα υψόμετρα.
Ο Pemba Geljen Sherpa, οδηγός της μικρής ομάδας, ο οποίος έζησε όλη του τη ζωή στην περιοχή, είπε ότι ήταν μάρτυρας δραματικών αλλαγών στη διάρκεια της ζωής του. Είπε ακόμα ότι τα παραδοσιακά ρούχα και συνήθειες, χάνονται με μεγάλη ταχύτητα. Πρότεινε όμως ότι αυτό είναι μια αναπόφευκτη συνέπεια του σύγχρονου κόσμου.
Ο Σέρπα απέρριψε την πρόταση ότι ο τουρισμός πρέπει να μειωθεί: «χρειαζόμαστε περισσότερο όχι λιγότερο τουρισμό, ώστε να ενισχύσουμε την οικονομία και να δώσουμε στους ανθρώπους δουλειά, εισοδήματα και μόρφωση. Νομίζω ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε ώστε να υπάρχει ο σωστός τουρισμός που θα σέβεται τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Αυτό που δεν μπορούμε να ελέγξουμε είναι η παγκόσμια υπερθέρμανση, κάτι που βρίσκεται στα χέρια άλλων. Εμείς εδώ στο Νεπάλ, παράγουμε ασήμαντες ποσότητες αερίων που συνδέονται με την παγκόσμια υπερθέρμανση. Αυτό εξαρτάται από τις μεγάλες βιομηχανικές χώρες της Ευρώπης, της Βόρειας Αμερικής και της Ιαπωνίας, που μπορούν να δράσουν για να σώσουν τα βουνά μας και το περιβάλλον, απ το οποίο εξαρτάται η ίδια μας η ζωή».
