Προς ‘όλους όσους’ ή προς ‘όλους όσοι’ ;

Συχνά συγχέονται οι πτώσεις σε τέτοιου είδους δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις, όπως π.χ.:

“Απευθύνομαι προς όσους κυβερνούν τη χώρα μας…” .

Αυτή η πρόταση είναι σωστή, και είναι απλοποιημένη μορφή αντί για “Απευθύνομαι προς αυτούς όσοι κυβερνούν τη χώρα μας…”.

Η διαφορά έγκειται στο ότι η πρόθεση προς (και πολλές άλλες) συντάσσονται με αιτιατική, ενώ η δευτερεύουσα αναφορική πρόταση που ακολουθεί χρειάζεται την αναφορική της αντωνυμία (όσοι) σε ονομαστική, καθώς είναι υποκείμενό της.

Στην πρώτη, απλοποιημένη πρόταση, έχει φύγει το αυτούς , γι΄ αυτό και αναγκαστικά η πτώση που θα συνοδεύει το προς που παραμένει θα είναι αιτιατική (όσους). Με λίγα λόγια, η πτώση του αναφορικού αφομοιώνεται με την πτώση του ονόματος στο οποίο αναφέρεται.

Ερώτηση προς τη στήλη: Ποιο είναι το σωστό, όλους όσους ή όλους όσοι ?

Εξαρτάται από τη θέση που έχει η αναφορική αντωνυμία (όσους, όσοι) στην αναφορική πρόταση.

Αν λειτουργεί ως υποκείμενο, το σωστό είναι όσοι (ονομαστική πτώση) ενώ αν η αναφορική αντωνυμία έχει θέση αντικειμένου, τότε θα τεθεί σε αιτιατική πτώση (όσους).

Δηλαδή:

Μιλώ σε όλους όσοι θέλουν να με ακούσουν. (το όσοι είναι υποκείμενο του ρήματος θέλουν)

Μιλώ σε όλους όσους παρενοχλούν οι εργοδότες τους. (υποκείμενο του παρενοχλούν : οι εργοδότες, αντικείμενο: όσους).

Επομένως η σωστή πτώση καθορίζεται από τη χρήση και μόνο.