Η Ολυμπιάδα των Αθηνών και ο Ηνίοχος των Δελφών .

Προλεγόμενα ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Αν και η Ολυμπιάδα ήτανε λάθος να διεξαχθεί αποκλειστικά και μόνο σε μια ελληνική πόλη, όπως η Αθήνα, μολαταύτα η επιστροφή των ολυμπιακών αγώνων στην Ελλάδα, τη χώρα όπου γεννήθηκαν, και στην Αθήνα, την πόλη όπου αναβίωσαν είναι σημαντικής σημασίας και για την Πατρίδα μας και για τον Απόδημο Ελληνισμό. Ευνόητη είναι, ότι και η δική μας σύμπραξη, η συμμετοχή, η υποστήριξη, η θετική και εποικοδομητική αλληλεπίδραση για τον κοινό στόχο του Ελληνισμού είναι δεδομένη. Όπως μπροστά από 25 εκατονταετηρίδες έτσι και σήμερα οι απανταχού της οικουμένης ευρισκόμενοι Έλληνες, ατενίζουν με αγάπη, ενδιαφέρον και υπερηφάνεια την Ολυμπιάδα των Αθηνών του 2004.

Από όλους τους αγώνες που τελούνταν στην Ελλάδα, τα Ολύμπια που ήταν αφιερωμένα στον Δία ήταν οι πιο διάσημοι. Τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια, κατά τον μήνα Απολλώνιο (ανάμεσα στις 6. Αυγούστου και τις 19.Σεπτεμβρίου) και κατείχαν τόση σημαντική θέση στη ζωή των Ελλήνων, ώστε στο αναμεταξύ τους διάστημα, η Ολυμπιάδα, χρησιμοποιήθηκε ως βάση χρονολογικού συστήματος των αρχαίων.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΠΥΘΙΑ

Τα αρχαία Ολύμπια

Αν και ο πρώτος ολυμπιονίκης που μνημονεύεται είναι ο Ηλείος Κόροιβος που νίκησε στο αγώνισμα του σταδίου το 776 π.Χ. , είναι γενικά αποδεκτό ότι τα Ολύμπια είχαν ήδη μία ζωή 500 ετών. ΄0πως όλοι οι ελληνικοί αγώνες, αποτελούσαν ουσιαστικό κομμάτι θρησκευτικών γιορτών και τελούνταν στην κοιλάδα της 0λυμπίας, που ανήκε στην επικράτεια της ΄Ηλιδος. Αναφέρεται ότι στη διοργάνωση του 776 π.Χ. τελέστηκε ένα μόνο αγώνισμα, ο δρόμος ή στάδιο 200 περίπου μέτρα. Με την πάροδο του χρόνου, όμως προστέθηκαν και άλλα αγωνίσματα Το 724 π.Χ. περιλήφθηκε ο δίαυλος, δρόμος δύο σταδίων, δηλαδή, σήμερα δρόμος 400 μέτρων και το 720 π.Χ. ο δόλιχος, δρόμος 24 σταδίων. Η πάλη και το πένταθλο, άλμα, δίσκος, δρόμος, ακοντισμός και πάλη εισήχθησαν το 708 π.Χ. Η πυγμαχία εισήχθη το 668 π.Χ., οι αγώνες τεθρίππων το 680 π.Χ. οι ιππικοί και το παγκράτιο, δηλαδή συνδυασμός πάλης και πυγμαχίας το 648 π.Χ. Από το 633 ως το 616 π.Χ. εισήχθηκαν τα αγωνίσματα παίδων. Το 520 π.χ. καθιερώθηκε η οπλιτοδρομία, το 500 π.Χ. αιώνα, το 408 π.Χ. οι αρματοδρομίες με συνωρίδες, δηλαδή άρματα που έσερναν δύο άλογα, το 396 π.Χ. οι αγώνες κηρύκων και σαλπιγκτών. Το πρόγραμμα πάντως παρουσίαζε μεγάλη ποικιλία, όπως και στους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Αρχικά, στα Ολύμπια έπαιρναν μέρος μόνον γνήσιοι ελεύθεροι Έλληνες, εφόσον δεν είχαν εισπράξει ιεροσυλία ή φόνο. 0ι αγωνιζόμενοι, είτε προέρχονταν από την μητροπολιτική Ελλάδα, είτε από αποικίες, ήταν ερασιτέχνες, αλλά περνούσαν μία περίοδο σκληρής προετοιμασίας, την επίβλεψη της οποίας είχαν οι ελλανοδίκες.
0ταν η Ελλάδα υποτάχθηκε στη Ρώμη το 146 π.Χ., τα Ολύμπια έχασαν αρχικά την σημασία τους, κυρίως επειδή οι Ρωμαίοι περιφρονούσαν τους γυμνικούς αγώνες. Το 86 π.Χ. ο Σύλλας επιχείρησε ανεπιτυχώς όμως να μεταφέρει τους αγώνες στη Ρώμη. 0 Αύγουστος όμως σύντομα αντιλήφτηκε την σημασία των ελληνικών γιορτών ως μέσον άσκησης επιρροής στην Ελλάδα και γι΄ αυτό ενίσχυσε την διοργάνωσή τους τόσο στην Ολυμπία όσο και στη Ρώμη. Στα Ολύμπια αυτά έπαιρναν πλέον μέρος όχι μόνο Έλληνες, όπως παλαιά, αλλά και Ρωμαίοι. 0 χαρακτήρας όμως των αγώνων αυτών είχε πια εκφυλιστεί: ο επαγγελματισμός είχε επισκιάσει την ευγενή άμιλλα και η δωροδοκία έγινε συνήθεια. 0ι αγώνες που καταργήθηκαν το 394 μ.Χ. δεν είχαν μεγάλες ομοιότητες με τα 0λύμπια των κλασικών χρόνων.

Πύθια

Τα αρχαία Πύθια μία από τις τέσσερις γιορτές όλων των Ελλήνων, η δεύτερη σε σπουδαιότητα μετά τα 0λύμπια. Ως ιδρυτής τους θεωρείται ο θεός Απόλλων, ο οποίος τα καθιέρωσε μετά τον φόνο του Πύθωνος και την επικράτησή του στον ιερό χώρο των Δελφών. Τα Πύθια συνδέθηκαν από πολύ νωρίς με τον θεό και τον μαντικό ιερό του. Αρχικά διεξάγονταν κάθε οκτώ χρόνια. Ο πρώτος νικητής που μνημονεύεται είναι ο Χρυσόθεμις από την Κρήτη, γιος του ιερέα Καρμάνορος, ο οποίος εξάγνισε τον θεό από τον φόνο του Πύθωνος. Πριν από την έναρξη των Πυθίων κηρυσσόταν ιερή εκεχειρία, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η ασφαλής μετακίνηση των επισκεπτών, των αθλητών και των προσκυνητών από και προς το ιερό. 0ι νικητές (πυθιονίκες) έπαιρναν ως βραβείο ένα δάφνινο στεφάνι από το ιερό δέντρο του θεού στην κοιλάδα των Τεμπών. Σε ανάμνηση της νίκης τους έστηναν ανδριάντες τους ή αγάλματα στο ιερό.

Ας ανατρέξουμε όμως και στο παρελθόν και περισσότερα για τους Δελφούς. :»΄0πως την ημέρα δεν υπάρχει πιο ζεστό και πιο φωτεινό αστέρι στον ουρανό από τον ήλιο, ομοίως δεν υπάρχει μεγαλύτερη αθλητική συνάντηση από αυτή των Ολυμπιακών Αγώνων» Πίνδαρος, Έλληνας λυρικός ποιητής, 5ος αιώνας π.χ.

Η άποψη αυτή για τους Ολυμπιακούς Αγώνες έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα, τη χώρα όπου σύμφωνα με ιστορικές πηγές πραγματοποιούνται οι πρώτοι Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες το 776 π.Χ. και αναπτύσσονται οι βασικές αξίες του Ολυμπισμού ως πρότυπα ανθρώπινης δημιουργίας και αρετής. Η ευγενής άμιλλα, η ειρήνη και η πνευματική καλλιέργεια αναδεικνύονται μέσα από τον αθλητισμό και τους Αγώνες επί 12 περίπου αιώνες. Ο θεσμός θα καταργηθεί, όπως ανέφερα τελικά το 393 μετά Χριστών από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο ως ειδωλολατρικό πρότυπο.

Το 1896, χάρη στη μεγάλη προσπάθεια του Γάλλου Pierre de Coubertin και ευεργετών όπως ο Δημήτρης Βικέλας, ο αρχαίος θεσμός ξαναζωντανεύει με τους πρώτους Σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες που πραγματοποιούνται στην Αθήνα. Το ελληνικό έθνος και όλος ο κόσμος αγκαλιάζει την αναβίωσή τους και τους καθιερώνει για άλλη μια φορά ως το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός στον κόσμο. Έκτοτε, οι Αγώνες ταξιδεύουν σε όλον τον κόσμο κάνοντας σταθμούς σε πόλεις με διαφορετικούς λαούς και πολιτισμούς, αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις και εξελίσσονται….βλέπε και: www.athens2004.gr, Εγκυκλοπαίδεια, ΠΑΠΥΡΟΣ, Αθήνα 199

0 Ηνίοχος των Δελφών (γύρω στα 470 π.Χ.)

Κάτω από τα πολλά τοποθετημένα αφιερώματα των ευσεβών προσκυνητών στην ιερή περιοχή παρέμεινε και διαφυλάχθηκε ο λαμπρός ορειχάλκινος ανδριάντας ενός Ηνίοχου (Wagenlenkers) 1,80 μ. ύψους, περίπου του 470 ή το 478 π.Χ.
Κάτω από το όνομα αυτό είναι γνωστό το χάλκινο άγαλμα που βρέθηκε το 1896 στις ανασκαφές των Δελφών και είναι ένα από τα άριστα διασωθέντων πρωτοτύπων χαλκών και άλλοι το αποδίδουν στον διάσημο καλλιτέχνη από το Ρήγιο Πυθαγόρα, άλλοι στο Αγγείο ή Αιγιναίο εργαστήριο.

Η επικρατέστερη άποψη είναι, ότι ο ορειχάλκινος ανδριάντας του Ηνίοχου των Δελφών ανήκε σε ένα σύμπλεγμα που παριστάνει το τέθριππο άρμα, που ο τύραννος Πολύζαλος της Γέλας, ο αδελφός του Ιέρωνα των Συρακουσών (Σικελία), αφιέρωσε στον Απόλλωνα ως έκφραση ευγνωμοσύνης ως νικητής σε μία αρματοδρομία κατά τα Πύθια το 478 π.Χ. ή το 470 π.Χ. τη στιγμή κατά την οποία μετά την ανακήρυξη της νίκης του παρελαύνει μπροστά από την ελλαδική επιτροπή.

Κατά τον Μπουρζέ, ο Ηνίοχος των Δελφών αποτελεί την προσωποποίηση των νικητών των πυθικών αρματοδρομιών, που εξύμνησαν ο Πίνδαρος και ο Βακχυλίδης. Ακριβώς εκείνη την εποχή του 5ου π.Χ. αιώνα οι Έλληνες είχαν απωθήσει από όλα τα μέρη τους βαρβάρους, Πέρσες, Ετρούσκους, και Καρχηδονίους. Ήταν κάτοχοι της κληρονομιάς που τους δόθηκε από τις γενεές εκείνες, οι οποίες ίδρυσαν την ελεύθερη πνευματική έρευνα, και είναι αυτοί οι αντιπρόσωποι του ευρωπαϊκού πολιτισμού που είχαν σαφή την συναίσθηση της ισχύος τους.

0ι εορταζόμενοι στους εθνικούς βωμούς αγώνες ήτανε για τους Έλληνες των μητροπόλεων και των αποικιών, υψίστης σημασίας, και οι οποίοι εύρισκαν την ευκαιρία να συνενωθούν, να λατρεύσουν από κοινού τους θεούς των προγόνων και συγχρόνως να δοξαστούν διαμέσου του θαυμασμού του κάλλους, της ρώμης και του πλούτου, να συνενώσουν στις λάμψεις των νικητών τις πόλεις, που ήτανε υπερήφανες για τα ένδοξα τέκνα τους

Είναι ο εξαφανισθείς κόσμος, του οποίου ο Ηνίοχος είναι για εμάς ένα σύμβολο.
Κατά το διάστημα του Β΄ παγκοσμίου πολέμου είχε διαφυλαχθεί ο Ηνίοχος των Δελφών στο καταφύγιο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών και μεταφέρθηκε αργότερα στους Δελφούς.
Το κάλλος και η αρμονία του χάλκινου αγάλματος έκανε μεγάλη εντύπωση στον επισκέπτη των Δελφών Γαβριήλ ντ΄ Αννούτσιο, ώστε κατά τον περίφημο λόγο προς τους Αθηναίους, ως ο ίδιος απεκάλεσε την ομιλία, την οποία απηύθυνε στον Παρνασσό, που του έγινε δεξίωση από Έλληνες διανοούμενους, είπε τα ακόλουθα: «Από καιρού εις καιρόν, ω Αθηναίοι, από τα βάθη της γης σας αναφαίνονται εις το ίδιον φως, που τα πρωτοείδε τα αθάνατα πλάσματα των προγόνων σας, τα οποία παρηγορούν τους θνητούς με την αθάνατον αλήθειαν, η οποία διαιωνίζεται δι’ αυτών. Θεωρών τον Ηνίοχον των
0ι Δελφοί ήταν ιερές θέσεις αφιερωμάτων που διαμέσου των αιώνων προσέλκυαν ελπιδοφόρους και γεμάτους ανησυχιών ανθρώπους από πλησιέστερες και μακρινές περιοχές, Έλληνες και βαρβάρους, για να ρωτήσουν για το μέλλον…..

Εμείς και εγώ προσωπικά ως απόδημος Έλληνας αποφάσισα να προωθήσω με την επεξεργασία των αξιόλογων έργων, της ακμής και παρακμής των προγόνων μας της αρχαίας Ελλάδας, επίσης και του 20ου, – 21ου αιώνα σε όλους τους τομείς της κοινωνιολογικής έρευνας και της παιδείας και να τα παρουσιάσω περαιτέρω σε ένα πρώτο μου βιβλίο και ως δώρο στον δικό μας απανταχού Ελληνισμό εκτός της Ελλάδας και επίσης αφιερωμένο στην Πατρίδα. ΄0πως εννοώ τουλάχιστον εγώ, ξανάρχεται μία παλιά μου επιθυμία, αλλά και πάλι ελληνική επιθυμία ως απόδημος Έλληνας να παρουσιάσω τις παροτρύνσεις μου και τον προβληματισμό μου με ειλικρίνεια και να πραγματοποιήσω το δώρο αυτό και της κριτικής ανάλυσης και της παιδείας μας μετά από 2471 χρόνια, στον δικό μας Ελληνισμό, και αφιερωμένο στην Πατρίδα, αν θελήσουμε να θυμηθούμε την Μεγάλη Ελλάδα και τον Ηνίοχο των Δελφών, που είχε δωριθεί από τον Πολύζαλο το 470 π.Χ., αδελφό του Γέλωνα των Συρακουσών.

Όλοι εμείς και εγώ μαζί με τις ανεξάντλητες και εμπνευσμένες σκέψεις και τα παραγωγικά ερεθίσματά μας για τον Απόδημο Ελληνισμό και την αγάπη μας για την Πατρίδα, θεώρησα και σωστό να προσφέρω τις πρώτες παροτρύνσεις μου , που μπορούν μετά από ειδική περαιτέρω μελέτη να αποβούν δημιουργικά για τον καθένας μας για τη γένεση περαιτέρω και περισσοτέρων ερεθισμάτων, μελέτης και ερευνών και με την κριτική ανάλυση να καταλήξουμε με τον Λόγο, Αντίλογο και Σύνδεση ελεύθερα και μόνοι μας, στην σωστότερη αξιολόγηση και κρίση για μία καλύτερη προοπτική του μέλλοντος του Ελληνισμού και περί του Ελληνισμού μέσα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.