Η συνθήκη των Σεβρών του 1920

Η συνθήκη ειρήνης των Σεβρών κοντά στο Παρίσι την 10η Αυγούστου 1920 προέβλεπε το χάσιμο περιοχών της Τουρκίας και παραχώρηση προς την Ελλάδα, τη Θράκη με την Αδριανούπολη και την Καλλίπολη, τα νησιά του Αιγαίου και επίσης και τα νησιά ΄Ίμβρος και Τένεδος, τη Σμύρνη και την ενδοχώρα της. Εκεί είχε προβλεφθεί ένα περιφερειακό Κοινοβούλιο και μετά από πέντε χρόνια στην κοινωνία των Εθνών δημοψήφισμα για να διαπιστώσουν την τελική ιδιοκτησία της περιοχής. Το τουρκικό μέρος της Αρμενίας όφειλε να γίνει ένα αυτόνομο κράτος. Η Αυτονομία των Αρμενίων είχε αποφασιστεί και στο Κογκρέσο του Βερολίνου το 1878. Συμπληρωματικά αναφέρουμε, ότι ακριβώς μέχρι σήμερα η Αρμενία αξιώνει την αναγνώριση της γενοκτονίας από την τουρκική κυβέρνηση και επίσης αξιώνει τη Δυτική Αρμενία που βρίσκεται κάτω από τουρκική κατοχή. Το Κουρδιστάν όφειλε να πάρει ένα Στάτους Αυτονομίας.

Ακόμα αν και ο Ελευθέριος Βενιζέλος πρότεινε τη σύσταση Ποντοαρμενικού κράτους, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ ένας ειρηνικός διακανονισμός. Προβλέπονταν κατά τη συμφωνία των Σεβρών δύο νέα εθνικά κράτη. Συγχρόνως να συμπεριλάβει η Αρμενία την Μετακαυκάσιο, μέχρι το 1918 κάτω από την ρωσική κυριαρχία περιοχή του Έριβαν , επίσης και την μεταξύ του 1878 ως 1918 την επίσης περιοχή κάτω από την ρωσική κυριαρχία Kars και Artkhan, έπειτα το μοναδικό οθωμανικό Wilajets Wan, Erzurum και Trapesunt . Η τελευταία περιοχή με προφύλαξη, ώστε να κατέχει η Αρμενία πρόσβαση στη μαύρη θάλασσα.

Το Kurdistan έπρεπε να συνεχίσει νοτιότερα. Αυτή όμως η εδαφική απόφαση διαμέσου του Αμερικανού Προέδρου Woodrow Wilson είχε όμως λάβει χώρα, όταν πλέον η Αρμενία ήτανε σχεδόν ολότελα κατειλημμένη από τα στρατεύματα των τουρκικών εθνικιστών κάτω από τον Μουσταφά Κεμάλ. Διότι με την διαφορά της τουρκικής κυβέρνησης στην Κωνσταντινούπολη, η αντιπολιτευόμενη κυβέρνηση του Μουσταφά Κεμάλ στην Αγκυρα δεν είχε ποτέ αναγνωρίσει τους ειρηνικούς διακανονισμούς των Σεβρών και θεωρούσε την παρεμπόδιση δημιουργίας ενός αρμενικού εθνικού κράτους ως τον βασικότερο στόχο του.

( Ας αναφέρουμε ακόμα, ότι από το έτος 1939 η Τουρκία επεκτάθηκε στην περιοχή «Sandschak της Αλεξανδρέττας =Iskenderum) δηλαδή στην περιοχή του γαλλικού προτεκτοράτου , που ακόμα ως σήμερα αξιώνεται από την Συρία να της επιστραφεί πίσω).

Η υπόλοιπη Τουρκία σε αυτήν την συνθήκη θα είχε την Κωνσταντινούπολη και λίγη ενδοχώρα και την Ανατολία με συνολικά 10 δέκα εκατομμύρια κατοίκους. Αντί όμως οι συμμαχικές χώρες να δραστηριοποιηθούν για την εφαρμογή της συνθήκης, βάθυναν οι διαφορές μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας, Γαλλίας και Ιταλίας.

Αμέσως όμως μετά την ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές εγκατέλειψε την πολιτική. 0ι νικητές των εκλογών μετά την παραίτηση του Παύλου Κουντουριώτη από το αξίωμα του αντιβασιλέα, σχημάτισαν κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Δ. Ράλλη και με τη συμμετοχή των Δ. Γούναρη, Π. Τσαλδάρη, Ν. Καλογεροπούλου, Θ. Ζαϊμη, Ι. Ράλλη και Π. Μαυρομιχάλη. Η νέα κυβέρνηση διακήρυξε την πρόθεσή της να διενεργήσει δημοψήφισμα για την επάνοδο του εξόριστου στη ν Ελβετία βασιλιά Κωνσταντίνου, παρά τη ν αντίθετη εκδηλωμένη αντίθεση των Συμμάχων, ακόμα και προ των εκλογών, η οποία επιβεβαιώθηκε με νέα διακοίνωση Αγγλίας, Γαλλίας και Ιταλίας ( 22 Νοεμβρίου 1920). Στην ανακοίνωση κατήγγειλαν την ανειλικρινή κατά το παρελθόν στάση του γερμανόφιλου βασιλιά και προειδοποιούσαν ότι σε περίπτωση επιστροφής του εξόριστου βασιλιά θα θεωρούσαν τον εαυτό τους απαλλαγμένο στο μέλλον από κάθε αλληλεγγύη προς την ελληνική κυβέρνηση.

Ακόμα και η αντιβενιζελική ηγεσία μεθυσμένη από την σαρωτική νίκη της στις εκλογές ερμηνεύει τις προειδοποιήσεις των Συμμάχων, ως δήθεν « μπλόφα της Μεγάλης Βρετανίας για να ευχαριστήσει τη Γαλλία», η οποία απροκάλυπτα πλέον πολεμούσε τη Συνθήκη των Σεβρών.

Μόλις την προηγούμενη του δημοψηφίσματος (22 Νοεμβρίου 1920) για την επιστροφή του Κωνσταντίνου επιτρέπει τη δημοσίευση από τον Τύπο των αντιδράσεων των Συμμάχων μας. Ο δημοκρατικός όμως τύπος πίεζε την κυβέρνηση να αποτρέψει την επιστροφή του βασιλιά και να ματαιώσει το δημοψήφισμα. Εκείνο το δυσμενές κλίμα για την Ελλάδα τον Νοέμβριο του 1920 αποτυπώνεται σε υπόμνημα του στελέχους του Φόρεϊν ΄Οφις Χάρολντ Νίκολσον, ο οποίος πρόβλεπε ότι οι Σύμμαχοι χάραξαν μία πορεία, που «θα κατέστρεφε μόνιμα τον ιστό των συνθηκών ειρήνης και θα έφερνε την Ελλάδα στις διαστάσεις μίας δύναμης τρίτης τάξης». Και ο Βρετανός διπλωμάτης χωρίς περιστροφές κατέληγε: Οι Γάλλοι και οι Ιταλοί θέλουν να καταστρέψουν την Ελλάδα της Συνθήκης των Σεβρών. Το αποτέλεσμα λοιπόν του δημοψηφίσματος της 22 Νοεμβρίου, ήταν μαζική ψήφος για την επιστροφή του Κωνσταντίνου με τα επακόλουθα αρνητικά συμβάντα. Ένα μήνα αργότερα (25 Δεκεμβρίου 1920) με νέα διακοίνωση των τριών Δυνάμεων προς την Ελλάδα διακοπτόταν η παροχή του υπόλοιπου των πιστώσεων από το μεγάλο πολεμικό δάνειο των 750 εκατομμυρίων φράγκων που είχε εγκριθεί για την Ελλάδα…όρα και τη σειρά , Αφιέρωμα: Μικρασιατική Καταστροφή, ΤΑ ΝΕΑ, Σεπτέμβριος 2003.

Κατά κακή τύχη ο ελληνικός στρατός απέτυχε σε επιχείρησή του στο Δορύλαιο (Εσκί Σεχίρ) κατά των Κεμαλικών. Την 18/21 Ιανουαρίου 1921 οι Σύμμαχοι άρχισαν να κάνουν κιόλας λόγο για αναθεώρηση της Συνθήκης των Σεβρών και την οποίαν είχαν συναποφασίσει αρχικά. Γι΄ αυτό τον λόγο συνεκαλέσανε διάσκεψη την 8/2 1921 στο Λονδίνο. Εκεί επρόκειτο να τροποποιηθεί η συνθήκη σύμφωνα προς τα τότε πραγματικά περιστατικά. Θα γινότανε δεκτά ως μέλη της τουρκικής αντιπροσωπίας και αντιπρόσωποι της κυβέρνησης της Αγκυρας.

Η Ελλάδα ατυχώς ήλπιζε, ότι η συνθήκη των Σεβρών ήτανε ο καταστατικός χάρτης, συνταχθείς υπό όλων των συμμάχων Δυνάμεων. …. Στη δεύτερη συνεδρίαση στις (10) 23 Φεβρουαρίου η συνδιάσκεψη έκρινε, ότι πρέπει να επανεξετάσει τις στατιστικές που υποβλήθηκαν από τον Βενιζέλο προ της υπογραφής της συνθήκης των Σεβρών των πληθυσμών Σμύρνης και Θράκης …

Την 27/12 Μαρτίου η Συνδιάσκεψη έκαμε νέες προτάσεις, ευνοϊκές και αυτές υπέρ των Τούρκων, αλλά όχι και τόσο πολύ σε βάρος της Ελλάδας. Θα εκκένωναν την Κωνσταντινούπολη, όταν οι Δυνάμεις θα πειθότανε περί της καλής πίστης των Τούρκων στην εκτέλεση των υποχρεώσεών τους. Τα στενά θα αφοπλίζονταν, δύο αντιπρόσωποι της Τουρκίας θα γινότανε δεκτοί στην επί τούτο επιτροπή. Οι ένοπλοι δυνάμεις της Τουρκίας αναβιβάζονταν σε 75.000 χιλ. άνδρες. Στη Θράκη, που κατείχε και κυβέρνα η Ελλάδα δεν θα υπήρχε καμία μεταβολή.

Οι Έλληνες θα εκκένωναν την περιοχή Σμύρνης, πλην της πόλης Σμύρνης. Στο εσωτερικό της περιοχής θα οργανωνότανε εντόπια χωροφυλακή κάτω από συμμάχους αξιωματικούς. Η περιοχή της Σμύρνης θα ήτανε αυτόνομος κάτω από διοικητή χριστιανό, διοριζόμενος από την Κοινωνία των Εθνών. Για τους Αρμενίους θα ιδρύονταν εθνική εστία. Για τους ξένους υπηκόους στην Τουρκία θα εκπονούσαν ειδικό καθεστώς από δικαστική Επιτροπή. Στον ενδιάμεσο χρόνο άρχισαν οι επιθέσεις του ελληνικού στρατού υπό τον υποστράτηγο Αναστάσιο Παπούλα.

Συνεχίζεται ….