Αρχαίο Πνεύμα αθάνατον, αγνέ πατέρα Του ωραίου, του μεγάλου και τ’ αληθινού, Κατέβα, φανερώσου κι άστραψ’ εδώ πέρα Στη δόξα της δικής σου γης και τα’ ουρανού.
Στο δρόμο και στο πάλεμα και στο λιθάρι, Στων ευγενών αγώνων λάμψε την ορμή, Και με τα’ αμάραντο στεφάνωσε κλωνάρι Και σιδερένιο πλάσε και άξιο το κορμί.
Κάμποι, βουνά και πέλαγα φέγγουν μαζί σου Σαν ένας λευκοπόρφυρος μέγας ναός, Και τρέχει στο ναό εδώ προσκυνητής σου, Αρχαίο Πνεύμ’ αθάνατο, κάθε λαός.
Κωστής Παλαμάς (1859-1943)
|
Ancient Immortal Spirit, chaste Father of all that is Beauty, Grandeur and Truth, Descending appear with Thy presence Illuminate Thine Earth and the Heavens.
Shine upon noble endeavours wrought at the Games on the Track and in the Field. Crown with Thy etrnal evergreen branch The bodies, making them stronger and worthy.
Dale, Mount and Ocean with Thy Light as a white and purple temple, brighten! Tho Thine Temple, to Thy worship, come all. Oh! Ancient Eternal Spirit!
Σπύρος Σαμάρας
|
- Όταν το 1894 ο βαρώνος Pierre de Coubertin (1863-1937) συγκάλεσε στη Σορβόνη το διεθνές αθλητικό συνέδριο είχε σκοπό να προάγει μεταξύ των συνέδρων την ιδέα για την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων .
- Στο πέρας του συνεδρίου κατόπιν πρότασης του Δημήτριου Βικέλα (1835-1908), προέδρου της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, αποφασίστηκε να γίνουν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα μετά από δύο χρόνια.
Η Ελληνική κυβέρνηση, η Ολυμπιακή Επιτροπή και οι Εθνικοί Ευεργέτες έκαναν το βέλτιστο δυνατό ώστε να ανταποκριθεί η Ελλάδα στις απαιτήσεις που η τέλεση των Αγώνων του 1896 επέβαλαν. Παρ’όλη την θλιβερή οικονομική κατάσταση στην οποία βρισκόταν το Ελληνικό κράτος την εποχή εκείνη, όλοι προσπάθησαν να ανταπεξέλθουν στις οργανωτικές τους υποχρεώσεις έναντι των διεθνών καλεσμένων. Το γεγονός ήταν εξίσου σημαντικό για τον μουσικό Ελληνικό κόσμο, γι αυτό και υπήρξε μεγάλη κινητικότητα και δραστηριότητα.
- Η οργανωτική επιτροπή το 1895 ανέθεσε στον ποιητή Κωστή Παλαμά (1859-1943) και τον συνθέτη Σπύρο Σαμάρα (1861-1917) τη σύνθεση του Ολυμπιακού Ύμνου κατόπιν υπόδειξης του Δ. Βικέλα, φίλου του Σ. Σαμάρα από το Παρίσι όπου ο Σαμάρας σπούδαζε και του Τ. Φιλήμωνος, γενικού γραμματέα της Ελληνικής επιτροπής.
- Το έργο των Σαμάρα – Παλαμά προοριζόταν για την τελετή έναρξης ενώ το Πένταθλο των Λαυράγκα – Πολέμη για την επίσημη συναυλία στο τέλος της πρώτης ημέρας
- Ο Ολυμπιακός Ύμνος του Σπύρου Σαμάρα που πρωτοπαρουσιάστηκε σε εσπερίδα στον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασός, στα τέλη Ιανουαρίου του 1896 με τον Θ. Πολυκράτη στο πιάνο, είναι αναμφισβήτητα το έργο που ταυτίζεται μετά από 107 χρόνια με την ιδέα των Ολυμπιακών Αγώνων.
- Είχε παραμείνει ο επίσημος ύμνος μέχρι το 1912, οπότε αντικαταστάθηκε από το θριαμβευτικό εμβατήριο που ο Σουηδός H. Alexanderson έγραψε για τους Αγώνες της Στοκχόλμης. Το 1920 ο Pierre Benoit συνέθεσε έναν ύμνο για τούς αγώνες της Αντβέρπης ενώ το 1932 στο Λος ‘Αντζελες παίχτηκε ο ύμνος του Bradley Keeler. Για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο, ο Richard Srauss συνέθεσε και διηύθυνε τον Ολυμπιακό Ύμνο,4 σε στίχους του Robert Lubahn, τον οποίο η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή όρισε ως επίσημο ύμνο εφ’ εξής. Όμως η απόφαση αυτή δεν άργησε να ανατραπεί. Το 1954 η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή προκήρυξε διαγωνισμό για τη σύνθεση του επισήμου ύμνου βασισμένου στους στίχους των Επινικίων του Πίνδαρου.
Η επιτροπή, που απαρτιζόταν μεταξύ άλλων και από τους Nadia Boulanger, Gian Francesco Malipiero, Pablο Casals, Aaron Copland, Dimitri Shostakovich και Carlos Chavez, απένειμε το βραβείο στη σύνθεση του Πολωνού Micha Spisak, η οποία παίχτηκε για πρώτη φορά στο Monte Carlo και κατόπιν στην συνεδρίαση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής στη Σορβόνη το 1955, στην τελετή έναρξης των Αγώνων στην Μελβούρνη του 1956, στους Μεσογειακούς αγώνες της Βαρκελώνης το 1955 και τους Χειμερινούς Αγώνες του 1956 στην Cortina d’ Ampezzo της Ιταλίας.
- Το συμβούλιο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής κατά τη συνεδρία του το 1958 στο Τόκιο αποφάσισε να γυρίσει πίσω στις «ρίζες» και καθιέρωσε τον ύμνο των Σαμάρα – Παλαμά ως τον επίσημο ύμνο που θα εκτελείται κατά την τελετή έπαρσης και υποστολής της σημαίας των Ολυμπιακών Αγώνων.
- Πρωταγωνιστής των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, από μουσικής απόψεως, ήταν αναμφίβολα ο Σπύρος Σαμάρας. Οι θαυμαστές επιτυχίες του στην Ευρώπη, τον έκαναν γνωστό στην Ελλάδα και η Επιτροπή του ζήτησε να συνθέσει τον ύμνο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
- Οι μπάντες και οι φιλαρμονικές όμως ήταν διάσπαρτες σε κεντρικούς δρόμους και πλατείες των Αθηνών και από νωρίς το πρωί της 25ης Μαρτίου 1896 συμετείχαν στις πανηγυρικές εορταστικές εκδηλώσεις της ημεράς. Ο κόσμος από το πρωί άρχισε να προσέρχεται στο Παναθηναϊκό Στάδιο και μέχρι της 2:00 το μεσημέρι το είχε κατακλείσει.
Οι Φιλαρμονικές μπήκαν στο Στάδιο και συγκεντρώθηκαν στο κέντρο του, περιμένωντας την κήρυξη της επίσημης έναρξης και την ανάκρουση του Ολυμπιακού Ύμνου. Έτσι, μετά την προσέλευση των βασιλέων στις 3:00 μ.μ., και την ομιλία του περιστοιχισμένου από τα μέλη της Ολυμπιακής Επιτροπής διαδόχου Κωνσταντίνου, ο βασιλιάς κήρυξε την έναρξη των Αγώνων με τις επευφημίες του κόσμου. Ακολούθησε ο θριαμβευτικός Ολυμπιακός Ύμνος υπό την δεύθυνση του ίδιου του συνθέτη, Σπύρου Σαμάρα. Η χορωδία αριθμούσε 200 φωνές και σολίστες ήταν ο Δημήτρης Τσάκωνας (τενόρος), Κωνσταντίνος Βακαρέλλης (βαρύτονος) και η «κ.» Πετρίτση (απαγγελία στίχων).Η αποδοχή από το κοινό ήταν τόσο ενθουσιώδης ώστε κάτω από συνεχή χειροκροτήματα χρειάστηκε να επαναληφθεί .
ΜΟΥΣΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ. Spiros Samaras’ Olympic Games Anthem – Transilvania Symphonic Orchestra – Thrassos Cavouras (live) – Διάρκεια 5 ‘ και 29” Spiros Samaras – Απόσπασμα (χορωδία παιδιών) – Διάρκεια 37 ”
ΠΗΓΗ : Μηχανές αναζήτησης και Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος – ΛΙΛΙΑΝ ΒΟΥΔΟΥΡΗ |