Προλεγόμενα
Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης κατά τους στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες, σύγχρονους και μεταγενέστερους, ήταν τότε και εφικτή και εύκολη. Oι ελληνικές δυνάμεις στην Ανατολική Θράκη που κατείχαμε από το 1918 προ της ανακωχής των συμμάχων μας, μετά μάλιστα την ενίσχυσή τους με στρατεύματα μετακινηθέντα , χωρίς μία παραγωγικότερη δράση, δεν αντιμετώπιζαν ουδεμία ισχυρή αντίσταση στην Κωνσταντινούπολη, όπου οι δυνάμεις των Συμμάχων μας ήσαν ολιγάριθμες.
Το σχέδιο είχε μελετηθεί σε ευρεία κυβερνητική σύσκεψη, που πραγματοποιήθηκε (στο Kερατσίνι ) στην Αθήνα, πάνω στο θωρηκτό «Αβέρωφ» με τη συμμετοχή του Χατζηανέστη και του Επιτελείου της Στρατιάς της Μικράς Ασίας.
Το αξιοπερίεργο είναι ότι ενώ η κυβέρνηση στη ν Αθήνα θεωρούσε το σχέδιο για την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της και γνώριζε την εχθρική θέση των Γάλλων, έθετε ως προϋπόθεση εφαρμογής του την έγκριση των Συμμάχων μας.
Έχει υποστηριχθεί ότι όποιος επιθυμεί να εκβιάσει καταστάσεις με την εφαρμογή τολμηρού σχεδίου, μία και μόνη πιθανότητα επιτυχίας έχει τη δημιουργία τετελεσμένων.
Αυτό αναγνωρίζεται, έστω και μεταγενέστερα, και ακόμα και από τον Oυίνστον Τσόρτσιλ, ο οποίος παραδέχεται ότι « με την προσωρινή ελληνική κατοχή της Κωνσταντινούπολης θα ήταν κατ΄ εξοχήν δυνατή η απαγκίστρωση των ελληνικών δυνάμεων από τη Μικρά Ασία και στη συνέχεια η έντιμη, ανώδυνη εξέλιξη των πραγμάτων».
Η αναποφασιστικότητα, ο δισταγμός, η βραδυκίνησία και η ατολμία των αντιβενιζελικών κυβερνήσεων ( Νοέμβριος 192O – Αύγουστος 1922 ), έφερε την Τραγωδία. Ενώ οι μετανοεμβριανοί κυβερνήτες προσπάθησαν να εφαρμόσουν την πολιτική του Βενιζέλου, χωρίς τον Βενιζέλο, δεν τόλμησαν όμως να επιδείξουν την πυγμή του Μεγάλου Κρητικού πολιτικού, όταν πριν από τις μοιραίες και σε εμάς σήμερα ακατανόητες εκλογές του Νοεμβρίου του 192O είχε θέσει το ζήτημα της συμμαχικής βοήθειας προς την Ελλάδα. Ή μας υποστηρίζετε ή αποχωρούμε από τη Μικρά Ασία. Διατηρούμε όμως τη Θράκη, δηλαδή Δυτική και Ανατολική και οργανώνουμε δυνάμεις για την αυτονομία της Σμύρνης. Πηγή: Τα ΝΕΑ, αφιέρωμα, σειρά : Μικρασιατική καταστροφή (26.O9.O9), Σεπτέμβριος 2OO3
Το πλήρες φως στο σκότος της εθνικής προδοσίας
Αν θελήσουμε να ανατρέξουμε στα ΜΜΕ εκείνης της εποχής και ειδικά «Το Ελεύθερο Βήμα, 18. Οκτωβρίου 1922, πληροφορούμεθα πώς επήλθε η πλήρης συμφωνία Χατζανέστη και Γιουσούφ στη Σμύρνη, ενώ τότε η Αγκυρα διέθετε μόνον 3O.OOO τριάντα χιλιάδες τουρκικού στρατού.
Oι πληροφορίες για την κατάσταση του εχθρού δεν λαμβάνονται σκοπίμως υπόψη και επιχειρείται εν γνώσει η πανωλεθρία του Σαγγαρίου !
Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους ο ΓΟΥΝΑΡΗΣ συναντάται στο Παρίσι με τον αντιπρόσωπο της Αγκυρας ΝΑΜΠΗ ΒΕΗ και συμφωνεί με αυτόν κατ΄ αρχήν την εκκένωση της Μ. Ασίας.
Τον Μάϊο του 1922 ο ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑΚΟΣ έρχεται στην Κωνσταντινούπολη για διαπραγματεύσεις με τον ΓΙΟΥΣΟΥΦ ΚΕΜΑΛ και συζητεί τους όρους της εκκένωσης.
Ευθύς αμέσως, ο στρατηγός ΠΑΠΟΥΛΑΣ, διαφωνών, αντικαθίστανται από το Συμβούλιο των Πέντε στην Αθήνα.
Την 1. Ιουλίου ο διπλωμάτης ΓΙΟΥΣΟΥΦ ΚΕΜΑΛ και ο συνταγματάρχης ΜΑΧΜΟΥΣ ΒΕΗΣ, μεταβαίνουν στη Σμύρνη και συναντώνται με τον ΣΤΕΡΓΙΑΔΗ και τον ΧΑΤΖΑΝΕΣΤΗ. Έχουν μείνει σε όλα σύμφωνοι.
Την 1O. Ιουλίου επιστρέφουν στην Αγκυρα. Αρχίζουν πάραυτα πυρετωδώς οι προετοιμασίες του εχθρού. Την 18. Ιουλίου φθάνουν επειγόντως από την Αγκυρα στην Κωνσταντινούπολη ο πολύς ΜΠΕΚΗΡ ΣΑΜΗ για να συνεννοηθεί με την Πύλη.
Και μέσα στον Αύγουστο συντελείται το μέγα δράμα:
Η Σταμπούλ πανηγυρίζει οργιωδώς την νίκη.
Ο ΓΑΖΗ ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ εισέρχεται στη Σμύρνη ! Oι Τούρκοι δεν είναι αχάριστοι: Στο συλλαλητήριο της Σταμπούλ, μη συγκρατούντες τον ενθουσιασμό τους, ζητωκραυγάζουν: – Γιασασίν ΚΕΜΑΛ !
– Γιασασίν ΚΩΣΤΗ !
Ήτοι: Ζήτω ο ΚΕΜΑΛ, ζήτω ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ !
O Χατζανέστης υπόσχεται να διατάξει υποχώρηση !
Τις πρώτες μέρες της συμφωνίας ο στρατηγός ΧΑΤΖΑΝΕΣΤΗΣ ομιλεί περί σύμπτυξης από ισχυρότατη πίεση του εχθρού, αλλά και συμφώνως προς ειλημμένες αποφάσεις της Διοικήσεως !
Oι ειλημμένες αυτές αποφάσεις, ήταν η επελθούσα προσυνεννόηση μετά του ΓΙΟΥΣΟΥΦ !
Και η ισχυρότατη πίεση του εχθρού, ήτανε δύναμη μηδαμινή τριάντα μόλις χιλιάδες τουρκικού στρατού. Επίσης ο υπουργός των Στρατιωτικών ΘΕΟΤΟΚΗΣ, μεταβάς εσπευμένα με τον στρατό στη ΣΜΥΡΝΗ τις ημέρες της εχθρικής επίθεσης, παρότρυνε τον πληθυσμό να μείνει, ενώ προηγουμένως είχε υπογράψει διάταγμα γενικής αποστρατεύσεως.
΄Oλα αυτά τα αναμφισβήτητα γεγονότα αποκαλύπτει η πιο κάτω κατατοπιστική και αποκαλυπτική έκθεση του ΜΠΕΚΗΡ ΣΑΜΗ ΒΕΗ, υποβληθείσα εγγράφως στην Πύλη την 18. Ιουλίου 1922.
Η έκθεση έχει αριθμό 125, καταχωρήθηκε στο πρωτόκολλο του Γεν. Φρουραρχείου Κωνσταντινούπολης με αύξοντα αριθμό 4O8, και αντίγραφό της ληφθέν αμέσως έδωσε ελληνιστί στους κ.κ. ΖΥΜΠΡΑΚΑΚΗΝ ΚΑΙ ΚΟΝΔΥΛΗΝ ο υποφρούραρχος ΝΟΥΡΗ ΒΕΗΣ., Πηγή: όρα το κείμενο: Εις την πρώτην επίθεσιν ο ελληνικός στρατός θα υποχωρήσει !!
Η συνεννόηση μεταξύ ελληνικής Κυβερνήσεως, Αρμοστού ΣΤΕΡΓΙΑΔΗ και στρατηγού ΧΑΤΖΑΝΕΣΤΗ αφ΄ ενός και ΓΙΑΖΗ ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ ΠΑΣΣΑ αφ΄ ετέρου, έληξε ήδη εντελώς δια την εκκένωσιν της Μ. Ασίας. Υποσχέθημεν μόνον ότι προ της εισβολής, ο ΚΕΜΑΛ ΠΑΣΣΑΣ θα διατάξει τον στρατόν μας να ασφαλίση τους Χριστιανικούς πληθυσμούς.
Την 12η τρέχοντος συνεκροτήθη στην Αγκυρα έκτακτο Στρατιωτικό Συμβούλιο, μετασχόντων των ΓΙΟΥΣΟΥΦ και ΜΑΧΜΟΥΤ ΒΕΗΔΩΝ, οίτινες συνεφώνησαν την εκκένωσιν εν Σμύρνη. Εις το Συμβούλιον παρίσταντο και ………………, ελήφθη δε η απόφαση όπως η επίθεσή μας ενεργηθή εντός του Αυγούστου ανυπερθέτως και διατέθησαν προς τούτο τριάκοντα χιλιάδες τακτικού στρατού, οίτινες θα ενεργήσουν ομού μετά των Τσετών.
Η επίθεση θα εκδηλωθή κυρίως εις τον τομέα ΑΦΙΟΝ ΚΑΡΑΧΙΣΑΡ, και ο ελληνικός στρατός, συμφώνως προς την ρητήν διαβεβαίωσιν του ΧΑΤΖΑΝΕΣΤΗ, θα υποχωρήση με την πρώτην επίθεσιν. Με την πρώτην επίθεσιν θα υποχωρήση ! Δια παν ενδεχόμενον όμως, ο ΓΑΖΗ ΚΕΜΑΛ ΠΑΣΑΣ εν συνεννοήσει μετά …………… και του επιτελείου, έλαβε πάντα τα ενδεικνυόμενα μέτρα. Μπεκήρ Σαμή
Τα περαιτέρω μεσολαβήσαντα τραγικά γεγονότα είναι εις όλους πλέον γνωστά !!
Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ, 18. Οκτωβρίου 1922, Αφιέρωμα: ΤΑ ΝΕΑ, 26. Σεπτ. 2OO3, βλέπε και προηγούμενη σειρά άρθρων μου.