Προλεγόμενα για τα αίτια των πολέμων
Περίπου τον 8ο-5ο π.Χ. αιώνα εποίκηση της Νότιας Ιταλίας και της Σικελίας διαμέσου των Ελλήνων (Μεγάλη Ελλάδα) .
Περίπου 750 -510 π.Χ. η Ρώμη κάτω από την κυριαρχία των Ετρούσκων tarquinisch βασιλέων.
740 – 720 π.Χ. οι πρώτοι μεσσηνιακοί πόλεμοι. 0ι Σπαρτιάτες κυριεύουν την Μεσσηνία.
683 π.Χ. Αντικατάσταση της βασιλείας σε πολλές ελληνικές -ά πόλεις-κράτη διαμέσου των αρχόντων.
660 – 640 π.Χ. Δεύτερος Μεσσηνιακός πόλεμος.
Περίπου 624 π.Χ. η Νομοθεσία του Δράκων στην Αθήνα.
594 π.Χ. η Νομοθεσία του Σόλωνα στην Αθήνα: απελευθέρωση των χρεών.
Από 561 π.Χ. Τυραννίδα του Πεισιστράτου .
510/50 κατάρρευση των Ετρούσκων βασιλέων στη Ρώμη. Αφετηρία της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας.
509 π.Χ. Τυραννίδα στη Γέλα της Νοτίου Σικελίας. 508/507 π.Χ. ο Κλεισθένης έρχεται στην εξουσία και αρχίζει μία εκτεταμένη δημοκρατική κρατική μεταρρύθμιση.
500 – 494 π.Χ. εξέγερση των Ελλήνων ( ιονικών). Έρχεται ο πόλεμος επικράτησης θέσης στη Ρώμη μεταξύ Patriziat και Plebejern.
490 π.Χ. η πρώτη επίθεση των Περσών, που ηττήθηκαν στον Μαραθώνα περίπου το 480 π.Χ.. Ίδρυση της Νεάπολης ως ελληνική αποικία.
480 απόκρουση μίας επίθεσης των Καρχηδονίων στη Σικελία και νίκη του ελληνικού ναυτικού εναντίον των Περσών στην Σαλαμίνα μετά από μια ήττα στα στενά των Θερμοπυλών.
479 π.Χ. νίκη των Ελλήνων στη μάχη των Πλαταιών και της Μυκάλης.
477 π.Χ. η πρώτη αττική συμμαχία.
464 π.Χ. Σεισμός στη Σπάρτη.
462-461 π.χ. εισαγωγή της ριζοσπαστικής Δημοκρατίας στην Αθήνα.
461-429 π.Χ. η εποχή του Περικλέους.
450 π.Χ. Νομοθεσία των δώδεκα πινάκων της Ρώμης.
449 π.Χ. Ειρήνη του Καλία με την Περσία. 446-445 π.Χ. Συμφωνία 30ετούς ειρήνης μεταξύ Αθηνών και Σπάρτης και το 431-404 π.Χ. ο πελοποννησιακός πόλεμος για τα αίτια και την αδελφοκτόνο καταστροφή και για την Αθήνα και για την Σπάρτη θα ασχοληθώ σε άλλο μου άρθρο.
1. Το πιο περίφημο αριστούργημα του Περικλή είναι ο Παρθενώνας στην Ακρόπολη ανοικοδομήθηκε το 449-438 π.Χ. Φωτογραφία Παρθενώνας
Από την τυραννίδα στη Δημοκρατία, Ετρούσκοι και Ρωμαϊκή Δημοκρατία
Στις αρχές του 7ου απ. Χ. αιώνα αντικαταστάθηκε η αθηναϊκή βασιλεία διαμέσου του συστήματος των αρχόντων, δημόσιος υπάλληλος για ένα χρόνο. Τα επακόλουθα χρόνια προσπαθούν οι νομοθέτες Δράκων και Σόλωνας να φέρουν σε αίσιο πέρας την κοινωνική κρίση του 7ου και 6ου π.Χ. αιώνα. Μετά από μία περίοδο της ακμής κάτω από την τυραννίδα του Πεισίστρατου και των διαδόχων, που υποστηρίχθηκαν με τη βοήθεια της Σπάρτης, έφτασε τελικά η δημιουργία της νέας δημοκρατικής πόλης. Στη νέα δημιουργούμενη τάξη του κράτους οφείλουν οι μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη να αποκαταστήσουν τη ν ισονομία, ισότητα όλων των πολιτών του κράτους σε αυτό ανήκουν βέβαια μόνο άνδρες ως ελεύθεροι πολίτες και όχι γυναίκες, σκλάβοι ή κάτοικοι χωρίς πολιτικά δικαιώματα.
Το συμβούλιο των αριστοκρατών/ ευγενών (αεροπάγος) χάνει ένα μεγάλο μέρος της δύναμής του και αφαιρείται η εξουσία μετά από περαιτέρω μεταρρυθμίσεις διαμέσου του Περικλή και του Εφιάλτη που δολοφονήθηκε το 461 π.Χ. με τη λεγόμενη ριζοσπαστική Δημοκρατία.
Η ελληνική κλασσική εποχή και η εποχή του Περικλή
Αμέσως μετά την εισαγωγή της αττικής Δημοκρατίας καταστέλλουν οι Πέρσες μία εξέγερση ιωνικών Ελλήνων στην Μικρά Ασία και επιχειρούν στη συνέχεια δύο εκστρατείες εναντίον της Ελλάδας, στην πάροδο του χρόνου καταλαμβάνουν επίσης την Αττική και την Αθήνα και την καταστρέφουν, ως το 479 π.Χ. που ηττούνται από τις ενωμένες ελληνικές πόλεις (ήτανε η συμμαχία ελληνικών πόλεων) κάτω από την ηγεμονία της Σπάρτης.
Μετά την εξόντωση των Περσών η Αθήνα, ως ιωνική πόλη, προωθεί συστηματικά τη θέση κυριαρχίας στην Ελλάδα, κατασκευάζει εγκαταστάσεις οχυρωμάτων και δημιουργεί μεγάλα λιμάνια με τις ιονικές πόλεις της Αττικής συμμαχίας θαλάσσης και θέτει στη διάθεση άμεση επέμβαση του ναυτικού.
Η επεκτατική πολιτική των Αθηνών παρατηρεί όμως με δυσπιστία η κύρια αντίπαλος των Αθηνών, η Σπάρτη που επιδιώκει για τη θέση κυριαρχίας ως δωρική πολιτεία και δημιουργούνται όλο και περισσότερες ισχυρές προστριβές που αποβαίνουν σε βαριά θραύση/ παύση των σχέσεων μεταξύ των δύο πόλεων/ κρατών.
Στην Αθήνα εν τω μεταξύ πραγματοποιούνται μεταρρυθμίσεις από τους πολιτικούς Εφιάλτη και Περικλή στην λεγόμενη Ριζική Δημοκρατία. Το Συμβούλιο ευγενών έχει χάσει εντελώς τη δύναμή του και έχουν επεκταθεί ευδιάκριτα οι αρμοδιότητες των αποφάσεων στη λαϊκή (γενική) συνέλευση.
2. Ως ανάμνηση της μάχης ο μαρμάρινος λέων της Χαιρώνειας, η Κορινθιακή συμμαχία ο ερχομός του Φίλιππου . Φωτο: Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη, Κολωνία.
Μετά τη διακοπή των σχέσεων με την Σπάρτη λαμβάνουν ήδη χώρα την εποχή των 50 πενήντα χρόνων του 5ου π.Χ. αιώνα οι πρώτοι αγώνες μάχης με την Αθήνα, διότι από τη μια μεριά επιτίθεται τους Πέρσες και κατά διαστήματα βρίσκεται συγχρόνως σε έναν αγώνα με διπλά πολεμικά μέτωπα. Μετά την νίκη που κατόρθωσε η Αθήνα εναντίον των Περσών και κλείστηκε η ειρήνη Καλία, έχει κλείσει με την Σπάρτη μία ειρήνη 30 τριάντα ετών, αν και εξακολουθεί να υπάρχει περαιτέρω όμως η προβληματική της διάρθρωσης της δύναμης – ο λεγόμενος διπολισμός μεταξύ της Σπάρτης και της Αθήνας. 0ι διαμάχες μεταξύ των κομμάτων και των δικών τους συμμάχων ( στην αττική συμμαχία της θάλασσας , και την πελοποννησιακή συμμαχία) κλιμακώνονται. Τελικά στον πελοποννησιακό πόλεμο, που διεξάγεται στις Συρακούσες της Σικελίας, που τελικά η Αθήνα χάνει την κυρίαρχη θέση της.
Η Σπάρτη αναλαμβάνει όμως μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα την κυρίαρχη θέση της Αθήνας και οι τελευταίες δεκαετίες της κλασικής εποχής έχει σφραγιστεί με αγώνες μεταξύ Αθηνών, Σπάρτης και Θηβών και μάλιστα σε επαναληπτικές εναλλασσόμενες συμμαχίες, ώσπου οι Έλληνες μετά την μάχη της Χαιρώνειας, που νικήθηκαν από τους Μακεδόνες και κάτω από την ηγεμονία του Φιλίππου του 2ου ενώθηκαν μαζί με την Κορινθιακή συμμαχία.
Μετά τη δολοφονία του Φιλίππου, ανέλαβε ο Αλέξανδρος, ένας κατακτητής, που μέχρι τότε δεν είχε γνωρίζει ο αρχαίος κόσμος και θα ασχοληθούμε σε άλλο μας άρθρο.