Δεν έχει τη φήμη της Μυκόνου η της Σαντορίνης. Πολλοί μάλιστα ούτε καν γνωρίζουν ότι ανήκει στα Δωδεκάνησα. Τη νομίζουν Κυκλαδονήσι. Ίσως επειδή βρίσκεται πολύ κοντά στην Αμοργό. Όμως οι πιστοί της Αστυπάλαιας δεν αλλάζουν με τίποτα τις ομορφιές της και το χαλαρό τρόπο ζωής που τους προσφέρει. Και θεωρούν τους εαυτούς τους πολύ τυχερούς όταν βρουν ένα δωμάτιο με θέα το θρυλικό της κάστρο.
Οι αρχαίοι την αποκαλούσαν «Τράπεζα των Θεών», για τα πολλά μυροβόλα λουλούδια και για τους πλούσιους καρπούς της. Όπως και τώρα έτσι και τότε, το μέλι της ήταν ονομαστό. Ίσως δεν το ξέρετε στο νησί δεν υπάρχουν φίδια, κάτι που και επιστημονικά είναι ανεξήγητο. Το κατέγραψε και ο Αριστοτέλης με τα λόγια «εχθράν είναι τοις όφεσιν η των Αστυπαλαίων γη». Υπάρχει όμως κυνήγι. Όχι βέβαια τόσο ώστε να έρχονται κυνηγοί από άλλα νησιά.
Οι Ρ ω μ α ί οι , οι οποίοι από κάθε τόπο εκτιμούσαν πάνω απ’ όλα τα φαγητά του, ονόμασαν την Αστυπάλαια «Ι χ θ υ ό ε σ σ α» για τα πολλά και καλά ψάρια της. Ο Π λ ί ν ι ο ς αποδίδει στα σαλιγκάρια του νησιού θεραπευτικές ιδιότητες. Κάποτε εδώ υπήρχαν και αγριόγατες. Ίσως επειδή λιγόστεψαν οι λαγοί να πέθαναν από την πείνα. Πάντως τα αρχαία χρόνια εισήγαγαν λαγούς από την Α ν ά φ η κι επειδή κατέστρεφαν τις καλλιέργειες οι κάτοικοι αναγκάσθηκαν να πάνε στους Δ ε λ φ ο ύ ς και να πάρουν συμβουλή από την Π υ θ ί α. Κι αυτή τους απάντησε: «Κύνας τρέφειν και κυνηγετείν» με αποτέλεσμα να συλληφθούν σ’ ένα χρόνο έξι χιλιάδες λαγοί.
Πλούσια και σήμερα είναι η Α σ τ υ π ά λ α ι α. Σε ιστορικές μνήμες, φυσικές ομορφιές, παραδοσιακές εκφράσεις και στα ευγενικά αισθήματα των κατοίκων της. Στο χάρτη μοιάζει με μια πέτρινη πεταλούδα με θεσπέσια χρώματα, που ανοίγει τα φτερά της στο κέντρο του Α ι γ α ί ο υ. Γέφυρα που συνδέει τις Κ υ κ λ ά δ ε ς με τα Δ ω δ ε κ ά ν η σ α, τυλιγμένη στους θρύλους με το χιλιοτραγουδισμένο κάστρο της, αχνοσχεδιασμένη από μύριους κάβους και αμμουδερούς όρμους, διάσπαρτη με 365 γραφικές εκκλησίες και ξωκλήσια.
Η αδελφή της Ευρώπης
Κατά τους αρχαίους χρόνους το νησί θα πρέπει να παρουσίασε ιδιαίτερη ακμή, όπως μαρτυρούν συχνές αναφορές σε κείμενα αρχαίων συγγραφέων, αλλά και διάφορα ευρήματα, κυρίως νομίσματα. Τα ευρήματα εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο (τηλ. 22430 61500) που λειτουργεί στον Π έ ρ α Γ ι α λ ό .
Η Αστυπάλαια πήρε το όνομά της από την κόρη του Φ ο ί ν ι κ α και της Π ε ρ ι μ ή δ η ς, που ήταν και αδελφή της Ε υ ρ ώ π η ς. Από την ένωση της Αστυπάλαιας με τον Π ο σ ε ι δ ώ ν α γεννήθηκε ο Αργοναύτης Αγκαίος και ο βασιλιάς της Κω Ε υ ρ ύ π υ λ ο ς. Πρώτοι κάτοικοι της ήταν οι
Κ ά ρ ε ς, που την ονόμασαν Π ύ ρ α, από το κοκκινωπό χρώμα των βράχων της. Το νησί ταξίδεψε μέσα στους αιώνες με το ίδιο όνομα. Μικρές μόνο παραφθορές την εμφανίζουν και ως Αστουπαλιά, Α σ τ υ ν έ α και Στυπαλία. Όμως οι ντόπιοι συνηθίζουν να τη λένε ως τις μέρες μας Α σ τ ρ ο π α λ ι ά.
Το νησί πέρασε από την κατοχή της Κ ρ ή τ η ς την εποχή του Μ ί ν ω α. Αργότερα εξελληνίστηκε από αποίκους που ήλθαν από τα Μ έ γ α ρ α. Κατά την ελληνιστική εποχή υπήρξε λιμάνι – σταθμός των Πτολεμαίων της Α ι γ ύ π τ ο υ και κατά τη Ρωμαϊκή εποχή παρουσίασε σημαντική ανάπτυξη χάρη στα πολλά λιμάνια της τα οποία αποτελούσαν ορμητήριο κατά των πειρατών. Στους Βυζαντινούς χρόνους η έξαρση της πειρατείας άλλαξε την οικιστική δομή των νησιών, με την παρακμή των παράλιων οικισμών, τη μετακίνηση των κατοίκων στο εσωτερικό και την οικοδόμηση κάστρων για προστασία. Στην εποχή αυτή ανήκει και το κάστρο του Αγίου Ιωάννη στη νοτιοδυτική ακτή, λείψανα του οποίου υπάρχουν μέχρι σήμερα.
Η περίοδος με το εντονότερο σημάδι που διασώζεται ως τις μέρες μας είναι της Ενετοκρατίας. Μετά την κατάλυση του βυζαντινού κράτους από τους Φ ρ ά γ κ ο υ ς, το 1204, και τη δημιουργία του Δουκάτου της Ν ά ξ ο υ, ο Βενετός ιδρυτής του Μάρκος Σ α ν ο ύ δ α ς παραχώρησε την Αστυπάλαια στον επίσης Βενετό ευγενή Ιωάννη Κ ο υ ι ρ ί ν ι. Αυτός ήταν ιδρυτής και πρώτος ιδιοκτήτης ενός οικήματος το οποίο αποτέλεσε τον πυρήνα του σημερινού οικισμού. Οι Βενετοί έμειναν από το 1207 μέχρι το 1269, χρονιά που οι Βυζαντινοί ανακατέλαβαν το νησί. Είναι αδιανόητο να πάτε στην Αστυπάλαια και να μη επισκεφθείτε το βενετσιάνικο κάστρο των Κουιρίνι. Εδώ δεν πρέπει να περιορισθείτε μόνο σε φωτογραφίες. Αφήστε τη φαντασία σας ελεύθερη και ταξιδέψετε σε άλλες εποχές.
Το 1310, ο δεύτερος Ιωάννης Κουιρίνι (φωτό αριστερά), ηγεμόνας της Τήνου και της Μυκόνου, απόγονος του πρώτου κυρίευσε ξανά την Αστυπάλαια με τη βοήθεια του Μάρκου Γ ρ ι μ ά ν ι. Οι Κουιρίνοι έμειναν κυρίαρχοι του νησιού για σχεδόν 300 χρόνια. Ο καθένας με τη σειρά του ανακαίνιζε και μεγάλωνε το Κάστρο. Πλάκες με τα οικόσημα των ευγενών βενετσιάνων που το έκτισαν και το κατοίκησαν, εντοιχισμένες σε διάφορα σημεία, μιλούν για τα περασμένα μεγαλεία. Μια από αυτές υπάρχει εντοιχισμένη ως τις μέρες μας. Την τοποθέτησαν τον Μάρτιο του 1413, ημέρα που ήταν αφιερωμένη στον προστάτη τους Άγιο Κουερίνι, ο Ιωάννης Δ΄ Κουιρίνι «κόμης της Αστυνέας» και η γυναίκα του Ι σ σ α β έ τ α. Οι Βενετοί έχασαν την Αστυπάλαια το 1537 όταν ενέσκηψε στα νησιά ο φοβερός πειρατής Χαϊρεντίν Μ π α ρ μ π α ρ ό σ α .
Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας το νησί είχε εξασφαλίσει προνόμια και ζούσε αυτοδιοικούμενο. Πήρε μέρος στην Επανάσταση του 1821, αλλά όπως και τα άλλα Δωδεκάνησα έμεινε υπό τουρκική κατοχή, ακολούθησε η ιταλική και τελικά επανεντάχθηκε στον εθνικό κορμό στις 7 Μαρτίου 1948.
Χρωματική αρμονία
Η πιο συνήθης ώρα να φτάσεις με το πλοίο είναι βράδυ. Η ταλαιπωρία του ταξιδιού αποζημιώνεται καθώς μέσα στη μαύρη σκοτεινιά, μόλις το πλοίο στρίψει το ακρωτήρι της Χειλούς, βλέπεις έκθαμβος το φωτισμένο κάστρο να αιωρείται στο διάστημα. Αν φτάσετε αεροπορικώς το θέαμα είναι διαφορετικό. Περνάτε Σ α ν τ ο ρ ί ν η, Ο φ ι δ ο ύ σ α, Π ο ν τ ι κ ο ύ σ σ α, πετώντας μπορείτε να δείτε βαθιά τη Σ ύ ρ ν α, ακόμα πιο νότια τη Ζ α φ ο ρ ά και καθώς ετοιμάζεστε για προσγείωση την Αγία Κυριακή με το εκκλησάκι στην κορυφή, το Λιγνό, το Χονδρό νησί, τον Κουτσομύτη, τους Κουνουπούς, τα Φωκονήσια και τη Σκρόφα.
Η ομορφιά , η χρωματική αρμονία και οι λιτές γραμμές συνθέτουν το νησί. Κυριαρχεί το μπλε του παραδείσου, πασαλειμμένο με το πράσινο ενός φίνου σμαραγδιού. Μέχρι το 19ο αι. η Χώρα ήταν ο μοναδικός οικισμός των νεώτερων χρόνων της Αστυπάλαιας. Οι άλλοι οικισμοί που σήμερα υπάρχουν, δημιουργήθηκαν στη θέση αγροικιών και είναι το Λ ι β ά δ ι και η Ανάληψη η Μ α λ τ ε ζ ά ν α κατά τους Ιταλούς. Στη Χώρα συγκεντρώνεται το σύνολο σχεδόν της ζωής του νησιού. Είναι χτισμένη πάνω σε μια χερσόνησο που λούζεται σε δυο απάνεμους κόλπους, τον Πέρα Γιαλό αριστερά καθώς κοιτάμε στο πέλαγος και το Λιβάδι δεξιά.
Εδώ ψηλά στα δρομάκια για το Βενετσιάνικο Κάστρο, όλα αποκτούν την ανταύγεια της υπέρβασης. Το Κάστρο με τις δυο κατάλευκες εκκλησίες στέκει αγέρωχο στην κορυφή της χερσονήσου, σηματοδοτώντας την αρχή της εξέλιξης του οικισμού. Οι αέρηδες ανακατώνουν το άρωμα των αιώνων με τη μυρωδιά του φασκόμηλου. Κοιτάζουμε μέσα από τα άδεια παράθυρα και τις πολεμίστρες. Όλο το νησί μπροστά μας, από τον Αγ. Κωνσταντίνο και το ακρωτήρι Εχειλή, ως τη Μαλτεζάνα και τον Π ο ύ λ α ρ η. Κι ολόγυρα νησάκια και βραχονησίδες σαν πατημασιές στο Αιγαίο. Τα Φωκονήσια, η Ποντικούσα, η Οφιδούσσα και οι Κουνούποι.
Το Κάστρο καταλαμβάνει ολόκληρο το πλάτωμα στην κορυφή του λόφου. Στη νότια πλευρά υπάρχει ένας πολεμικός πύργος γνωστός με το όνομα «Σεράϊ» και ανάμεσα στις σκόρπιες κολώνες και τις πελεκητές πέτρες είναι κτισμένες δυο όμορφες εκκλησίες: Η Παναγιά του Κάστρου και ο Άγιος Γεώργιος. Η πρώτη είναι κτισμένη το 1853 και στο εσωτερικό της υπάρχει η κτητορική επιγραφή του 1413 και οι θυρεοί των Γκουερίνι. Η δεύτερη κτίσθηκε το 1790.
Θαρρείς και βρίσκομαι σ ένα τόπο που συναντάει το Θεό σε κάθε στροφή. Το παραδοσιακό σπίτι εκτός από το τζάκι και τις εσοχές στους τοίχους , διαθέτει ξύλινο πατάρι, διακοσμημένο με δαντελωτά ξυλόγλυπτα, το οποίο χρησιμοποιείται για κρεβάτι. Έχει ύψος περίπου δυο μέτρα και για να φτάσει κανείς μέχρι εκεί ανεβαίνει από τη σκάλα που δημιουργούν τρεις κασέλες η μία πάνω στην άλλη. Πλάι στο κρεβάτι τρεις η τέσσερις σειρές σκαλιστά ράφια φτιάχνουν τη «κ ρ ι τ ζ ό λ α» όπου τοποθετούνται τα όμορφα γυαλικά της νοικοκυράς. Ο ξύλινος διάκοσμος του κρεβατιού, της «κριτζόλας», των κουφωμάτων και των ταβανιών είναι δείγματα της υπέροχης ξυλογλυπτικής τέχνης που αναπτύχθηκε στο νησί.
Ξεχωριστό στολίδι της Χώρας είναι οι οκτώ συντηρημένοι ανεμόμυλοι. Κοντά στους ανεμόμυλους και λίγο πιο πάνω από το Δημαρχείο ξεκινούν οι δυο βασικοί δρόμοι που οδηγούν στο Κάστρο. Ο καθένας οδηγεί και σε μια ονομαστή εκκλησία, τη Μονή της Παναγίας της Π ο ρ τ α ί τ ι σ σ α ς προς την πλευρά του Λιβαδιού και στη Μεγάλη Παναγιά με βοτσαλοστρωμένη αυλή προς την πλευρά του Πέρα Γιαλού.
Η Παναγία η Πορταίτισσα αποτελεί το μεγαλύτερο προσκύνημα του νησιού και είναι αφιερωμένη στην Πορταίτισσα της Μονής Ι β ή ρ ω ν. Άρχισε να κτίζεται το 1762 από τον τυφλό Όσιο Ά ν θ ι μ ο από την Κ ε φ α λ ο ν ι ά, ο οποίος προηγουμένως είχε κτίσει τις μονές Ζωοδόχου Πηγής στη
Σ ί κ ι ν ο και του Αγίου Γεωργίου στο Κ α σ τ ε λ λ ό ρ ι ζ ο. Η ανέγερση της κράτησε εννιά χρόνια και στη διάρκειά της η παράδοση μιλά για πολλά θαύματα. Κάθε Δεκαπενταύγουστο που γιορτάζει η Πορταίτισσα γίνεται μεγάλο πανηγύρι, το γλέντι με βιολιά και λαούτα κρατάει δυο μέρες και δυο νύχτες. Το κρασί και το φαγητό δεν σταματούν. Όπως και τα φημισμένα γιαουρτοταίσματα. Κοντά στη Μονή λειτουργεί εκκλησιαστικό μουσείο (τηλ. 22430 61221) με σπάνια κειμήλια εξαιρετικής τέχνης.
Το Μέσα και Έξω νησί
Στη μέση περίπου του νησιού η στεριά στενεύει τόσο πολύ που μια λωρίδα γης μόλις 100 μέτρων συνδέει τα δυο τμήματα. Το Στενό, όπως το λένε οι ντόπιοι, χωρίζει την Αστυπάλαια στο ανατολικό Μέσα Νησί και στο δυτικό Έξω Νησί. Η Χώρα βρίσκεται στο έξω νησί και ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος για το Μέσα Νησί περνά δίπλα από τις διαδοχικές παραλίες Μαρμάρι, Στενό, Πλάκες, Μπλέ Λιμανάκι και φτάνει μετά από 9 χλμ. συνολικής διαδρομής στην Ανάληψη η Μαλτεζάνα. Οι Πλάκες είναι μια παραλία που δεν θα ξεχάσετε ποτέ. Στο Μπλε Λιμανάκι τα νερά είναι σε αποχρώσεις του σμαραγδιού- θα μπορούσε να λεγόταν και Πράσινο Όνειρο. Απαραίτητα αξεσουάρ το μαγιό για να δροσίζεσαι κι ένα βιβλίο για να διαβάζεις με τις ώρες.
Η Μαλτεζάνα, λένε, πήρε το όνομά της γιατί την πρωτοκατοίκησαν Μαλτέζοι πειρατές. Είναι παραθεριστικός οικισμός, όπου αράζουν αρκετά ψαροκάϊκα. Ο επισκέπτης μπορεί να δει τα σπουδαίας αρχαιολογικής σημασίας Πρωτοχριστιανικά λουτρά του Τ α λ λ α ρ ά. Είναι περίπου αφημένα στην τύχη τους, αλλά αξίζει η διείσδυση ανάμεσα σε άγρια χόρτα και συρματοπλέγματα. Επίσης μπορείτε να δείτε τα ρωμαϊκά ψηφιδωτά στο προαύλιο της Αγίας Βαρβάρας που είναι καταπληκτικά. Φυσικά ξεχωρίζει ο ζωδιακός κύκλος. Στην Κ ύ λ ι ν τ ρ α, συναντάμε μια μεγάλη σωστική ανασκαφή. Εδώ βρέθηκε το μοναδικό στον κόσμο βρεφικό νεκροταφείο (του 750 π.Χ.). Εδώ και δυο χρόνια το έργο αυτό εντάχθηκε σε πρόγραμμα που διαχειρίζεται το υπουργείο Αιγαίου για τα μικρά νησιά, αλλά τίποτα ακόμη δεν έχει γίνει με κίνδυνο να καταστραφεί το σπουδαίο αυτό αρχαιολογικό υλικό – 2.750 ετών!
Μετά τη Μαλτεζάνα ασφαλτοστρωμένος δρόμος καταλήγει στο Σ χ ο ι ν ώ ν τ α, από εκεί βατός χωματόδρομος ανηφορίζει για τον όρμο Β α θ ύ προσφέροντας την πανοραμική θέα του κόλπου Β ά ϊ. Στο Βαθύ μπορείτε να πάτε και με βάρκα. Πριν το Βαθύ ένας δύσκολος χωματόδρομος καταλήγει στο Μοναστήρι της Παναγιάς της Π ο υ λ α ρ ι α ν ή ς.
Επιστρέφοντας στο «Έξω νησί», μετά το Στενό, αρχίζει ο χωματόδρομος που οδηγεί στο λιμανάκι του Άγιου Ανδρέα (1 χλμ.).
Μία άλλη διαδρομή που θα ξεκουράσει το μάτι του επισκέπτη αρχίζει από τη Χώρα και περνά τα βουνά του «Έξω νησιού» με τα διάσπαρτα λευκά εκκλησάκια. Σ αυτή τη διαδρομή είναι το Μοναστήρι της Φ λ ε β α ρ ι ώ τ ι σ σ α ς, που γιορτάζει 2 Φεβρουαρίου και η μέρα αυτή είναι το χειμερινό ραντεβού των Αστυπαλιωτών απ’ όλο τον κόσμο. Στο τέρμα αυτής της διαδρομής είναι η περιοχή του Άγιου Ιωάννη (10 χλμ.), όπου εκτός από το κατάλευκο εκκλησάκι θα σας συναρπάσει η θέα με τα περιβόλια, τις πηγές και την υπέροχη παραλία. Δεξιά από το εκκλησάκι, ψηλά στην άκρη του βουνού, υπάρχουν τα ερείπια του παλιού κάστρου.
Μια από τις πιο όμορφες περιοχές στο νησί είναι το Λιβάδι. Τα σπίτια πνιγμένα στα λουλούδια και η παραλία έχει φόντο το Κάστρο. Από εδώ ξεκινά βατός χωματόδρομος που οδηγεί στην απομονωμένη παραλία των γυμνιστών Τ ζ α ν ά κ ι. Αφού περάσετε μικρούς όρμους και την παραλία του Πάπου θα καταλήξετε στην αμμουδερή θάλασσα του Αγίου Κωνσταντίνου με φόντο το ονειρεμένο σκηνικό της Χώρας.
Στις δυο πιο όμορφες παραλίες του νησιού είναι τα Καμινάκια, όπου μετά το μπάνιο θα δοκιμάσετε στην ταβέρνα γίδα βραστή και οι Βάτσες, όπου υπάρχει σπήλαιο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Ο επισκέπτης φθάνει με σκάφος που ξεκινά από τον Πέρα Γιαλό και τη Μαλτεζάνα.
Εναλλακτικός τουρισμός
Στο σημείο αυτό να προσθέσουμε ότι η Αστυπάλαια δεν θα απογοητεύσει ούτε τους φίλους του εναλλακτικού τουρισμού. Έχει πολύ αξιόλογο αναρριχητικό πεδίο, δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών και δυο σπήλαια χαρτογραφημένα και φωτογραφημένα.
Οι φίλοι της πεζοπορίας θα βαδίσουν στα χνάρια διαδρομών της μυθολογίας και της ιστορίας. Οι αναρριχητές θα χαρούν την περιπέτεια σε δυο κομμάτια με 20 διαδρομές εξοπλισμένες με ανοξείδωτα βύσματα Μ10 και με ρελέ στο τέλος τους. Ο βράχος είναι ασβεστολιθικός και εύκολα προσβάσιμος από τη Χώρα (20 λεπτά με αυτοκίνητο σε καλό χωματόδρομο). Τέλος οι ορειβάτες θα βρουν συναρπαστικές τραβέρσες πάνω σε απότομους βράχους κατά μήκος των όμορφων παραλιών.
Μη φύγετε χωρίς να δοκιμάσετε ντόπιες γεύσεις. Εδώ η Κακαβιά, οι χταποδοκεφτέδες, οι ντολμάδες με τα αμπελόφυλλα και οι λουκουμάδες έχουν παράδοση πολλών χρόνων. Επίσης ονομαστά είναι τα τυριά από αιγοπρόβιο γάλα, όπως η «χλωρή» και το σιγκάθουρο, ένα βούτυρο σπάνιας γεύσης που βγαίνει καθώς φτιάχνεται το τυρί. Το μοναδικό Αστυπαλίτικο κατσικάκι, ελεύθερης βοσκής και τα πουγκιά με την κοπανιστή. Μη ξεχάσετε το θυμαρίσιο μέλι (Μαέστρος του μελιού στο νησί θεωρείται ο Παναγιώτη Δελμαδώρος). Και φυσικά θα ευχαριστηθείτε ψάρι. Μπαρμπούνια, πετρόψαρα, σαργοί, ροφοί, χειλούδες, σκάροι και χταπόδια. Μη ξεχνάτε ότι η Αστυπάλαια στα Ομηρικά έπη ονομαζόταν Ιχθυόεσσσα.
Για να μη ψάχνετε στα τυφλά να πάτε στην ταβέρνα Αλμύρα στη Μαλτεζάνα, εδώ η γεύση έχει την τιμητική της. Σπεσιαλιτέ: παστό ψάρι με ζαρζαβατικά, ντολμάδες μούρλια και κακαβιά από σκορπίνες. Το Εστιατόριο Ακτή, συνδυάζει την καλύτερη θέα με την εξαιρετική κουζίνα. Σπεσιαλιτέ: Σουπιές με κοφτό μακαρονάκι. Γεμιστό καλαμάρι με ρύζι και τυριά. Στην Αυστραλία, στον Πέρα Γυαλό, τα λαδερά έχουν την τιμητική τους. Να δοκιμάσετε το μπριάμι. Στον Αστρόπελο (Λιβάδι, τηλ. 22430 61473) η αστακομακαρονάδα είναι νοστιμότατη. Το Γεράνι προσφέρει σπιτικό φαγητό σε θηριώδεις μερίδες. Τέλος για ντόπιες λιχουδιές να πάτε στο καφενείο του Μουγγού.
Το φυτό κρόκος, η ζαφορά δηλαδή, είναι αυτοφυές στο νησί, με πολύ πιο έντονο χρώμα και άρωμα από αυτό που καλλιεργείται συστηματικά στην Κοζάνη. Επίσης στο νησί φυτρώνουν κι άλλα σπάνια φυτά, όπως η Καμπανούλα η κροσωτή, η Αχίλλεια η κρητική, ο Δίανθος ο δενδροειδής, το Ηρύγγιο το αμοργινό, το Ορίγανο το πληκτροφόρο και άλλα ενδημικά του Αιγαίου.
Τέλος υπάρχει το παλαιοπωλείο Βαϊκούση. Αν ζούσε η Ισαβέτα, η αρχόντισσα του κάστρου, θα την παρακαλούσα για να με ξεναγήσει στις ξεχωριστές αντίκες.
Χρήσιμες πληροφορίες
Κωδικός: 22430
Πληθυσμός: 1246
Έκταση: 109 χλμ.
Δήμος 22430 61206
Τουριστικές πληροφορίες: 22430 61778
Αστυνομία 22430 61207
Λιμεναρχείο 22430 61208
Τελωνείο 22430 61317
Πολυδύναμο Ιατρείο 22430 61222
Φαρμακείο 22430 61444
Εθνική Τράπεζα 22430 61224
Εμπορική Τράπεζα 22430 61402
ΟΤΕ 22430 61212
Γραφείο Τουρισμού Δήμου 22430 61412
Ολυμπιακή 22430 61588
Camping 22430 61900
Μέσα μεταφοράς: Δυο λεωφορεία κάνουν τακτικά καθημερινά δρομολόγια προς Λιβάδι, Μαλτεζάνα, Βαθύ. Υπάρχουν και ταξί.
Πως θα πάτε
Συνδέεται αεροπορικώς με την Αθήνα με 6 δρομολόγια την εβδομάδα και με τη Ρόδο (Ιερού Λόχου 9, Tηλεφωνικό Κέντρο: 2241024571/2, 8011144444 Αερολιμένας “Διαγόρας”, Παραδείσι Τηλ.: 2241083403).
Ακτοπλοϊκώς υπάρχουν 6 αναχωρήσεις από Πειραιά Ακτή Ποσειδώνος 26, 185 31 Πειραιάς – Τηλ. 210-8919800 και 3 δρομολόγια Blue Star από τη Ρόδο (Τρίτη-Πέμπτη- Σάββατο). Πρακτορείο SKEVOS TRAVEL, Αμερικής 111, Τηλέφωνο 22410-22461. Επίσης υπάρχει πλοίο από Αμοργό και Κάλυμνο.
Η Αστυπάλαια απέχει 169 ν.μ. από τον Πειραιά και σχεδόν εξ ίσου από τη Σαντορίνη, την Αμοργό και την Κω.
Όσοι έχετε δικό σας σκάφος θα βρείτε πολλά φυσικά λιμάνια και υπήνεμους όρμους. Εκτός από το νέο λιμάνι στον Άγιο Ανδρέα, υπάρχουν το Βάϊ, το Βαθύ, το Λιμνιονάρι, το Αγριλίδι, ο Σχοινώντας, η Μαλτεζάνα (θυμίζει τη Σούδα) και ο Πέρα Γιαλός, το παλιό λιμάνι που το πιάνει ο σορόκος.
Τουριστικά γραφεία:
Astypalea Tours 22430 61571, Αγγελίδης Φραγκ. 22430 61224.
Ημερήσιες εκδρομές με καίκια:
Άγιος Κωνσταντίνος 22430 61279, Θαλασσοπούλι 6974436338, Θύελλα 22430 61881, Κωστάκης 22430 61074.
Moto Rent:
Akti 22430 61114, Alexis 22430 61026, Anatoli 22430 61289 e-mail gazozas@hotmail.com, Asset 22430 59855 e-mail asset@otenet.gr, Lakis-Manolis 22430 61263 e-mail astycar@otenet.gr Tomaso 22430 61000, Vergoulis 22430 61351 e-mail oneiro.apt@hotmail.com
Εστιατόρια- Ταβέρνες
Χώρα
ΑΓΕΡΙ 22430 61777, ΑΙΘΡΙΟ 22430 61658, ΑΙΟΛΟΣ 22430 61359, ΜΕΛΤΕΜΙ 22430 61479 ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΣΑ 22430 61577
Πέρα Γιαλός
ΑΙΘΕΡΙΟ 22430 61419, ΑΚΡΟΓΙΑΛΙ 22430 61863, ΑΚΤΗ 22430 61114, ΑΣΤΡΟΠΑΛΙΑ 22430 61387, ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ 22430 61275, ΚΑΡΛΟΣ 22430 61330, ΜΑΪΣΤΡΑΛΙ 22430 61691, ΜΟΝΑΞΙΑ 22430 61290
Λιβάδι
ΑΣΤΡΟΠΕΛΟΣ 22430 61473, ΓΕΡΑΝΙ 22430 61484, ΜΙΧΑΛΗΣ 22430 61521, ΣΤΕΦΑΝΙΔΑ 22430 61510, ΧΡΥΣΑ 22430 61116.
Μαλτεζάνα
ΑΛΜΥΡΑ 22430 61451. ΑΝΑΛΗΨΗ 22430 61446, ΑΣΤΑΚΟΣ 22430 61865, 7 ΑΣΤΕΡΙΑ 22430 61957, Μαλτεζάνα Μπητς 22430 61558, ΟΒΕΛΙΞ 22430 61260, ΠΟΡΤΟ ΣΤΑΜΠΑΛΑΙΑ 22430 61111, ΣΧΟΙΝΩΝΤΑΣ 22430 61529
Βαθύ
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ 22430 61698
Καφενεία – Ουζερί
Χώρα
ΑΓΟΝΗ ΓΡΑΜΜΗ 22430 61988, ΚΟΥΚΛΑΣ 22430 61056, ΟΙ ΜΥΛΟΙ 22430 61535
Πέρα Γιαλός
ΒΟΥΛΗ 22430 61482, ΛΙΜΑΝΙ 22430 61445, ΣΙΡΟΚΟ 22430 61414, ΤΟΞΟΤΗΣ 22430 61129
Λιβάδι
Epoca, Τραπεζάκι Έξω 22430 61083
Μαλτεζάνα
ΤΑΒΕΡΝΙΑΡΗΣ 22430 61274, ΧΑΝΤΡΑΣ 22430 61051
Καφετέριες
Χώρα
ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ 22430 61889, ΝΟΤΟΣ 22430 59821
Πέρα Γιαλός
ΑΚΤΗ 22430 61114, ΓΙΑΛΟΣ, ΕΠΑΥΛΗ 22430 61313, ΘΑΛΑΣΣΑ 22430 59840, FLOCA 22430 61703, ΚΑΡΛΟΣ 22430 61330, ΝΤΑΠΙΑ 22430 61590, ΗΛΙΟΣ 22430 61955.
Μαλτεζάνα
Μαλτεζάνα Μπητς 22430 61558, ΜΑΡΙΝΟΣ 22430 61928.
Μπαρ
Χώρα
ΑΡΤΕΜΙΣ 22430 61714, ΚΟΥΡΟΣ, ΜΑΓΓΑΝΙ, ΜΥΛΟΣ, ΠΑΝΟΡΑΜΑ.
Πέρα Γιαλός
ΒΥΘΟΣ, ΕΠΑΥΛΗ, ΦΑΡΟΣ, LA LUNA
Μαλτεζάνα
Maltezana Beach 22430 61558
ΠΕΤΡΙΝΟ
Camping 22430 61900
Σημειώστε ιδιαίτερα το Κάστρο μπαρ (22430 61949): μύηση στο ρίγος, την ερωτική ανάπλαση, στη συμφιλίωση της φαντασίας με την πεζότητα.
Που να μείνετε
Ίσως δεν υπάρχει άλλο νησί της άγονης γραμμής που να διαθέτει ανάμεσα σε πολυτελή καταλύματα μέχρι ενοικιαζόμενα δωμάτια.
– Στο Kilindra η θέα κόβει την ανάσα και η πισίνα σου δίνει την εντύπωση ότι πετάει πάνω στη θάλασσα, καθώς είναι κρεμασμένη στο βράχο. Η σουίτα 14 βλέπει όλο το Αιγαίο και ο ιδιοκτήτης Γιάννης Λέμης έχει φροντίσει να υπάρχουν όλες οι ανέσεις, όμως χωρίς να λείπει η σπιτική φιλοξενία.
– Hotel Καλλίχωρον, στη Χώρα. Χτισμένο σε βράχο, κρατά το παραδοσιακό χρώμα, ενώ παράλληλα έχει όλες τις σύγχρονες ανέσεις. Προτεινόμενο δωμάτιο η σουίτα νούμερο 1.
– Τα δωμάτια Βαϊκούση, κάτω από το κάστρο, προσφέρουν μοναδική θέα και ανεβάζουν τον πήχη της αισθητικής ψηλά.
– Το Maltezana Beach Hotel είναι ένα πλήρες ξενοδοχειακό συγκρότημα χτισμένο σε 9 στρέμματα και πάνω στο κύμα της ωραιότερης παραλίας. Ο εκ των ιδιοκτητών του Βλάσσης Λαπάτας έδωσε μεγάλη σημασία στην αρμονία με το περιβάλλον και τους κανόνες της ντόπιας αρχιτεκτονικής. E–mail: contact@maltezanabeach.gr Τηλ. 22430 61558
– Με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον, τις αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες και την παράδοση του νησιού, τα 10 ευρύχωρα και πολυτελή διαμερίσματα του «Φίλντισι» ( μόλις 3 χλμ. από τη Χώρα πάνω από τη μαγευτική παραλία του Αγ. Βασιλείου) ικανοποιούν όλες τις σύγχρονες ανάγκες και τις πιο υψηλές απαιτήσεις.
– Το ξενοδοχείο Παράδεισος είναι ένα από τα παλαιότερα και τα πιο φιλόξενα της αρχοντικής Αστυπάλαιας, τηλ. 22430 61224. E-mail:hotelparadissos@hotmail.com
– Από τα studios έχετε αρκετές επιλογές. Ενδεικτικά ξεχώρισα το Studios Καίτη, στον Πέρα Γιαλό. Προσφέρει ξεκούραση και ντόπια φιλοξενία. E–mail: marina_axladioti@hotmail.com τηλ. 22430 61375
Περισσότερα για Ξενοδοχεία- Studios και Ενοικιαζόμενα Δωμάτια θα βρείτε στη διεύθυνση:
http://www.astypalaia.gr/files/index1gr.htm
Η ομορφιά της μουσικής
Άνθρωποι, φύση, μνημεία, παραδόσεις, έθιμα που γοητεύουν μικρούς και μεγάλους. Ο τόπος είναι πλούσιος σε λαογραφία. Εκτός από τους παραδοσιακούς χορούς, εντυπωσιακή είναι η Σ κ έ λ τ α, η ντόπια φορεσιά με χαρακτηριστικό της γνώρισμα τα κοσμήματα της πλάτης (κουδούνια και τσούλα).
Η Αστυπάλαια εκτός από την ομορφιά της φύσης έχει να προσφέρει και την ομορφιά της μουσικής. Το τοπικό Φεστιβάλ έγινε θεσμός καλοκαιρινός (αρχίζει Ιούνιο, τελειώνει Σεπτέμβριο) και τείνει να εξελιχθεί σε μέσο υποστήριξης του ποιοτικού ελληνικού τραγουδιού. Στα πλαίσια αυτών των εκδηλώσεων κάθε χρόνο ανακηρύσσεται επίτιμος δημότης του νησιού μια προσωπικότητα με πανελλήνια ακτινοβολία- όχι μόνο για το έργο του αλλά και για την κοινωνική ανησυχία και στάση ζωής. Στο παρελθόν επίτιμοι δημότες έχει ανακηρυχθεί ο Θανάσης Βέγγος, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Μάνος Ελευθερίου, ο Άγγελος Δεληβοριάς, ο Διονύσης Σαββόπουλος και πέρυσι ο Παναγιώτης Γιαννάκης. Τέλος στο θερινό σινεμά Αύρα η 7η τέχνη συναντά τη θάλασσα, τα αστέρια και τον ουρανό.
12 λόγοι για να γευτείτε την αίγλη της Αστροπαλιάς
– Για να περπατήσετε στα σοκάκια ανάμεσα απ’ τα ομοιόμορφα λευκά σπιτάκια με τα μπλε πορτοπαράθυρα και τα ξύλινα μπαλκόνια.
– Για να απολαύσετε μια πρωινή βόλτα στο απάνεμο λιμάνι του Πέρα Γιαλού, ανάμεσα στο γλαυκό του ουρανού και της θάλασσας.
– Για να μεταφερθείτε σε Βυζαντινούς χρόνους στο Κάστρο της Αστροπαλιάς και να «τραβήξετε» τις καλύτερες φωτογραφίες σας.
– Για να προσκυνήσετε την Παναγιά του Κάστρου και να δείτε σπάνια κειμήλια στο Εκκλησιαστικό Μουσείο.
– Για να θαυμάσετε σε μια και μόνη αίθουσα στο Μουσείο του Πέρα Γιαλού 4.000 χρόνια ιστορίας.
– Για να απολαύσετε τον ιδιαίτερο χαρακτήρα και χρώμα στη Μαλτεζάνα (9 χλμ. από τη Χώρα, 1 χλμ. από το αεροδρόμιο).
– Για να δείτε τα Ρωμαϊκά Λουτρά του Ταλαρά με τα πολύχρωμα ψηφιδωτά που φέρουν παραστάσεις από το ζωδιακό κύκλο.
– Για να ξαποστάσετε στον γραφικό μόλο Σχοινώντα, όπου το ιστορικό Ηρώο των Γάλλων και το ψηφιδωτό δάπεδο της Βασιλικής Καρέκλη.
– Για να ευχαριστηθείτε φρέσκο ψάρι και παγωμένο καρπούζι στο Λιβάδι.
– Για να εξερευνήσετε τις σπηλιές του Νέγρου και του Δράκου και να δροσιστείτε στον καταρράκτη του Άη Γιάννη.
– Για να βουτήξετε στην Ψιλή Άμμο και να θυμάστε τη σμαραγδένια, κρυστάλλινη θάλασσα όλο το χειμώνα.
– Για να πάτε εκδρομή με καίκι στα κοντινά ακατοίκητα νησάκια και τις βραχονησίδες.
Στο Διαδίκτυο
Το άρωμα της άγονης γραμμής
Γαλάζιο και λευκό, θάλασσα και πέτρα, όλα μια αγκαλιά. Εικόνες σχεδόν κινηματογραφικές. Το νησί βρίσκεται σε ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια και προσβλέπει στον τουρισμό με ξεκάθαρες απόψεις. Η προστασία του δομημένου περιβάλλοντος είναι φανερή.
Ο Δήμαρχος Πανορμίτης Κ ο ν τ α ρ ά τ ο ς ήταν σαφής, στη σύντομη συνομιλία που είχα μαζί του:
– “Χτίζουμε τις βασικές υποδομές, αλλά κρατάμε το άρωμα της άγονης γραμμής που μας κάνει άμεσα αναγνωρίσιμους στους τόσους φίλους μας και με ήπιες μορφές ανάπτυξης, χτίζουμε το μέλλον μας με σεβασμό στο περιβάλλον και τις παραδόσεις μας. Φιλοδοξία μας είναι και θα είναι πάντα να προσφέρουμε όσο το δυνατόν περισσότερα στο όμορφο νησί μας, για να το κάνουμε πιο φιλόξενο στους επισκέπτες μας, πιο ανθρώπινο στους συμπατριώτες μας, αναδεικνύοντας τον πολιτισμό και τις ομορφιές του”.
Φεύγουμε από το απάνεμο λιμάνι του Αγ. Αντρέα με το συμπέρασμα ότι μια επίσκεψη ποτέ δεν φτάνει, μια φορά είναι λίγη.
Οι πιο πολλοί επισκέπτες στο νησί είναι Έλληνες. Ανήκουν στην κατηγορία των ατόμων που έχουν απόλυτη συνείδηση του που βρίσκονται και γιατί. Κι εν γνώσει τους, αφήνουν τους άλλους να συνωστίζονται στη Μύκονο.