Οδοιπορικό στη ματωμένη Ιωνία

Σμύρνη. Εμένα μου θυμίζει την παραλιακή στη Θεσσαλονίκη

Έχει πληθυσμό που αγγίζει τα τρία εκατομμύρια και είναι το δεύτερο μεγάλο λιμάνι της χώρας μετά την Κωνσταντινούπολη. Η γνωριμία μας με την πόλη άρχισε με πρωινό περίπατο στο πασίγνωστο Κορντόν που στα γαλλικά, την αγαπημένη γλώσσα των κοσμοπολίτικων σαλονιών της εποχής σημαίνει αποβάθρα. Ήταν το καμάρι της πόλης, η ψυχή και η καρδιά της σμυρναϊκής οικονομίας και κοινωνίας. Σήμερα η νυν οδός Αττατούρκ δεν θυμίζει τίποτε από τα παλιά. Συχνά η ατμόσφαιρα είναι αποπνικτική καθώς το λιμάνι μυρίζει άσχημα (ανάλογα με τον καιρό).

Στο ελληνικό προξενείο η ανάσα της Ελλάδος καυτή. Υπάρχουν ακόμα σπίτια που κάτι στην πόρτα τους , κάτι στην διακόσμησή τους μιλάει για εκείνους τους νοικοκύρηδες που ήθελαν με κάθε τρόπο να υπογραμμίσουν την ελληνική καταγωγή τους. Όπως αυτό που είναι μπροστά μου με ξυλόγλυπτες μανταλωμένες πόρτες και ασφαλισμένα παράθυρα -ό,τι απέμεινε μετά τον μεγάλο χαλασμό. Ετοιμάζομαι να το φωτογραφίσω. Κι ενώ κατακλύζομαι από μελοδραματικό ύφος θέλοντας πρώτα να κάνω ενός λεπτού σιγή, μία φωνή ακούγεται από το μπαλκόνι της διπλανής πολυκατοικίας.

-Ελάτε πάνω. Ελληνίδα είμαι, από την Κω. Περάστε να σας τρατάρω ένα καφέ…

Η ξενάγηση συνεχίστηκε στο φρούριο του Καντιφέ Καλέ, του «Βελούδινου Λόφου», απ όπου τα «φλας μπακ» είναι αναπόφευκτα. Κτισμένο από το στρατηγό Λυσίμαχο στην κορυφή του λόφου Πάγος ήταν δώρο του Μεγάλου Αλεξάνδρου προς τους κατοίκους της περιοχής για την υποστήριξή τους εναντίον των Περσών.

Φεύγουμε από την πρωτεύουσα της μνήμης κι αφήνουμε πίσω μας καμιά τριανταριά Έλληνες που ζουν χωρίς ελληνικό διαβατήριο, χωρίς παπά, χωρίς όμως να χάσουν τα όνειρα και την ελπίδα.

Επιστρέφοντας επισκεπτόμαστε το Τσεσμέ, απέναντι από τη Χίο και το παραλιακό χωριό Αλατσάτι. Θα νιώσεις ότι βρίσκεσαι στην πατρίδα σου, αφού το 99% μιλάνε τουρκοελληνοκρητικά !

38 χιλιόμετρα από τη Σμύρνη βρίσκονται τα Ουρλά. Εδώ ήταν οι Κλαζομενές, αλλά εμάς μας έφερε στην περιοχή το όνομα του Γιώργου Σεφέρη. Μπήκαμε στο σπίτι που έζησε τα παιδικά του χρόνια ο μεγάλος μας ποιητής. Η πινακίδα στο δρόμο με το ελληνικό όνομα είναι μία δάδα μνήμης που θα φωτίζει την ιστορία.

Ο Χρ. Μυστιλιάδης στη Σμύρνη μπροστά στο ιστορικό Πασαπόρτ. Παρά τις ζημίες από τη φωτιά , στέκει ακόμη…

Περνώντας από το Σελτζούκ φθάνουμε στην Έφεσο. Είναι η καλύτερα διατηρημένη αρχαία πόλη της Μικράς Ασίας, αλλά και όλης της Μεσογείου. Το ωραιότερο κτίσμα της η Βιβλιοθήκη του Κέλσου, όπου φυλάσσονταν δώδεκα χιλιάδες πάπυροι. ʼλλα σπουδαία αξιοθέατα είναι το ελληνορωμαϊκό θέατρο που χωρούσε 24.000 θεατές, η πύλη του Αδριανού, η καλλιμάρμαρη λεωφόρος που οδηγούσε στο λιμάνι και το ανάγλυφο της φτερωτής θεάς Νίκης από την πύλη του Ηρακλή.

Επόμενος σταθμός μας η αρχαία Νεάπολη, όπου δίπλα της είναι το «Νησί των Πουλιών» (Κους Αντασί), το σημερινό Κουσάντασι. Δεν υπάρχει τίποτε από τα παλιά, εκτός από ένα μικρό φρούριο χτισμένο τον 14ο η 15ο αιώνα.

Στις ματωμένες ακτές της Ιωνίας ταξιδέψαμε με ογδόντα συμπατριώτες μας. Το δύσκολο από αυτό το οδοιπορικό ήταν η ανάγκη να «συμμαζέψουμε» τον εσωτερικό μας κόσμο. Παντού βλέπαμε την Ελλάδα να περνάει από μπροστά μας και αναπόφευκτα κάναμε συγκρίσεις για το τι έμεινε, τι χάθηκε, τι αιωρείται σήμερα στον αέρα της Μικράς Ασίας, που κάποτε αντηχούσε από ελληνικές λαλιές και παιδικά γέλια.