Η νουβέλα

Ο δαίμων της γραφής

Μακροπρόθεσμα, η αλήθεια δεν έχει σημασία. Wallace Stevens

Τα βιβλία μάς διαλέγουν ή τα διαλέγουμε; Οι λογοτεχνικοί ήρωες μας συντροφεύουν μόνο όσο διαρκεί η ανάγνωση του βιβλίου ή είναι δυνατόν, αν συνδεθούμε συναισθηματικά μαζί τους, να αποκτήσουν ύπαρξη και να επιδράσουν στη ζωή μας, ακόμα και ν’ αλλάξουν την πορεία της; Και σε ποιο βαθμό μπορεί ο συγγραφέας, ως ιθύνων νους του κειμένου, να επηρεάσει διανοητικά τους αναγνώστες του; Μ’ αυτά τα παράξενα ερωτήματα ο Τάσος Ρούσσος χτίζει την υπόθεση της ”Νουβέλας”, οδηγώντας τον αναγνώστη στο συμπέρασμα πως τέχνη και ζωή δεν υπάρχουν παράλληλα, αλλά διασταυρώνονται και ενίοτε αλληλεπιδρούν.

Ένας μεσήλικας και αρκετά επιτυχημένος συγγραφέας παραδίδει το χειρόγραφο του υπό έκδοση βιβλίου του σε τρία πρόσωπα του περιβάλλοντός του, προκειμένου να του εκφράσουν τη γνώμη τους: πρόκειται για έναν συνομήλικο, στενό του φίλο και δύο νεαρές φοιτήτριες – η Σοφία, η μία από τις νεαρές κοπέλες, θα γοητευτεί τόσο από τον ήρωα της νουβέλας, ώστε όχι μόνο θα τον ερωτευτεί, αλλά θ’ αρχίσει να τον βλέπει να εμφανίζεται μπροστά της με σάρκα και οστά και μάλιστα θα δημιουργήσει μαζί του ερωτική σχέση, χάνοντας σταδιακά επαφή με την πραγματικότητα.

Τα άλλα δύο άτομα, που διάβασαν επίσης το κείμενο, θέλοντας να τη βοηθήσουν προσπαθούν ν’ αποδείξουν ότι ο νεαρός με τον οποίο η Σοφία συνδέεται δεν είναι ο λογοτεχνικός ήρωας αλλά ένας Ρώσος μετανάστης, απ’ τον οποίο ο συγγραφέας άντλησε την έμπνευσή του. Η ιστορία κλείνει μ’ ένα εκ πρώτης όψεως happy end, χωρίς όμως να δίνεται οριστική απάντηση στο τι πραγματικά συνέβη, ενώ αινιγματική παραμένει μέχρι τέλους η στάση του συγγραφέα, που αντιμετωπίζει την ψυχολογική αναστάτωση της κοπέλας εξαιτίας του έργου του ως ένα λογοτεχνικό πείραμα για τα όρια μεταξύ τέχνης και ζωής.

Ο πολυγραφότατος και με μακρά θητεία στη λογοτεχνία του Φανταστικού Τάσος Ρούσσος, φτιάχνει μια αφήγηση που παίζει με το μεταφυσικό στοιχείο της γραφής. Κάθε φορά που ένας λογοτέχνης δημιουργεί, ακόμα κι αν έχει βασιστεί σε στοιχεία της πραγματικότητας, μια μαγική διαδικασία συντελείται – ο νους του υλοποιεί στο χαρτί έναν νέο κόσμο και κατά κάποιο τρόπο ”εισάγει καινά δαιμόνια” στη φαντασία του αναγνώστη του. Από εκεί ξεκινώντας, η εξέλιξη της ιστορίας του Ρούσσου κινείται σε δύο άξονες: τη μεταμοντέρνα αντίληψη της αλληλεπίδρασης ανάμεσα στους παράλληλους κόσμους του συγγραφέα, του ήρωα του βιβλίου και του αναγνώστη και τη διακειμενικότητα, αφού ο αρχικός πυρήνας του μυστηριώδους Ρώσου της ”Νουβέλας” βρίσκεται σ’ ένα πρόσωπο από τους ”Δαιμονισμένους” του Ντοστογιέφσκι.  

Ο τρόπος γραφής αλλά και η γλώσσα του κειμένου στηρίζονται στην απλότητα και την αβίαστη ροή, χωρίς εντυπωσιασμούς και χωρίς δυσκολίες. Ο συγγραφέας επέλεξε, συνειδητά νομίζω, να ρίξει όλο το βάρος στο παράξενο story και κυρίως στα ερωτήματα που γεννά στο μυαλό του αναγνώστη, επιλέγοντας ως κέντρο βάρους του βιβλίου το διανοητικό παιχνίδι ανάμεσα στο δημιουργό της λογοτεχνίας, το δημιούργημά του και τον αποδέκτη της δημιουργίας. Εν κατακλείδι, ένα αναμφίβολα ενδιαφέρον βιβλίο που θα το διαβάσετε γρήγορα και ευχάριστα αλλά δεν θα καταφέρετε ν’ απαντήσετε στο γρίφο του – μπορείτε μόνο να κάνετε υποθέσεις….

 Αγγέλα Γαβρίλη