Αμφισβήτησε, Κρίνε, Αποφάσισε

Ο νους, αυτός ο αλήτης …. που επειδή δεν έχει πόδια, βάζει τα δικά μας να μας πηγαίνουν όπου εκείνος θέλει.

Τα τελευταία χρόνια η δημοσίευση βιβλίων με στόχο την καλύτερη ή, μάλλον, την ουσιαστική γνωριμία με τον εαυτό μας, γνωρίζει πιένες. Και η παραγωγή, με όρους «αγοράς», γίνεται μόνον όταν το προϊόν καλύπτει ανάγκες. Αυτή λοιπόν η, υποβόσκουσα επί δεκαετίες, αποκαλυπτόμενη τώρα ανάγκη, που θα έπρεπε να είναι η βασική επιδίωξη κάθε ανθρώπου, φαίνεται ότι θεριεύει και τον σπρώχνει να μάθει όσα «επιμελώς», θα έλεγε κάποιος «περιθωριακός», του κρατήθηκαν μυστικά. Βλέπετε, στην πράξη η γνωριμία με τον ίδιο του τον εαυτό, δεν καλλιεργείται σε κανένα πεδίο της ζωής του ανθρώπου. Τουλάχιστον στα καθοριζόμενα από την κοινωνία: οικονομία, εκπαίδευση, εργασία κ.ά..

Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι παρουσίασης των πώς, γιατί και πότε, μπορεί κανείς να ξεκινήσει, να βελτιώσει, αλλά και να διατηρήσει αυτή την ενδιαφέρουσα γνωριμία με τα κρυμμένα κομμάτια του και τελικά να τα μεταφέρει από τα ανήλια υπόγεια της ψυχής του εκεί όπου θα έπρεπε αποκλειστικά και μόνο να υπάρχουν: στη καθημερινή ζωή του ή στη ισόβια λήθη. Κερδίζοντας πρόσθετα τη δυνατότητα να «βλέπει» πολύ πιο καθαρά. Η Linda Elder, ψυχολόγος ειδικευμένη σε θέματα εκπαίδευσης και ο Richard Paul, ειδικός στον τομέα της κριτικής σκέψης, προσεγγίζουν αυτό το θέμα με ένα διαφορετικό τρόπο. Γνωρίζοντας πολύ καλά ότι μια συνήθεια μπορεί να καταπολεμηθεί μόνον από μια άλλη συνήθεια, η οποία τελικά και θα την αντικαταστήσει, προτείνουν τη δικιά τους λύση. Κάθε μέρα και μια ιδέα, ένα μικρό λιθαράκι στο νέο οικοδόμημα του εαυτού, μακριά από την εγωκεντρική του καθημερινότητα και τα πρότυπα συμπεριφοράς του που δεν είναι δυνατόν να υποστηριχθούν – αιτιολογηθούν με λογικά επιχειρήματα.

«Τ’ αγαθά κόποις κτώνται» λένε, και αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε προσπάθειες ανάπτυξης της υγιούς σκέψης. Το γυμναστήριο χρειάζεται κάποιες ώρες την εβδομάδα, για να σου δώσει ρώμη σωματική, αλλά η άσκηση της σκέψης απαιτεί συνεχή και αδιάκοπη προσπάθεια, για χρόνια, μέχρι να μπορέσει να ιδρύσει ένα αντικειμενικό σύστημα παρατήρησης, παρακολούθησης και απόφασης. Εικοσιπέντε ημέρες, λένε οι συγγραφείς, που θα αλλάξουν τη ζωή σας. Και αν αυτό μπορεί να αποτελεί σχήμα λόγου, όσον αφορά το βάθος της αλλαγής, είναι σίγουρο πως θα δώσει μια μικρή γεύση από αυτό το άλλο. Από μια πιρουνιά όμως διαλέγουμε και τι θα φάμε. Προτείνουν λοιπόν την εστίαση σε ένα και μόνο θέμα, μια πλευρά παρατήρησης, στην οποία και θα επιμένει σχολαστικά ο αναγνώστης, κάνοντας παρατηρήσεις και ερωτήσεις για 24 ώρες. Τον οδηγούν και τον βοηθάνε πρακτικά. Και όταν τελειώσει η μέρα, θα ξημερώσει η επόμενη με ένα άλλο θέμα που θα γίνει μια μικρή εμπειρία.

Το βιβλίο «Αμφισβήτησε, κρίνε, αποφάσισε» είναι γραμμένο με τρόπο που η ανάγνωση κυλάει εύκολα χωρίς να μπερδεύει τον αναγνώστη με όρους επιστημονικούς και εξειδικευμένους. Η γλώσσα του, καθημερινή, ευχάριστη και φιλική, μιλάει με τρόπο που σε ελκύει για το πιο κάτω. Η ανάγνωση τελειώνει χωρίς να το καταλάβεις, αν και από εκεί και μετά αρχίζουν τα «δύσκολα»: βιβλιοθήκη ή εφαρμογή;

Και οι δυο συγγραφείς είναι αναγνωρισμένοι στην  ειδικότητά τους, βαθιοί γνώστες του αντικειμένου, αλλά και κατάλληλα προετοιμασμένοι για να μεταδώσουν τη γνώση τους με έναν τρόπο χρήσιμο, καθημερινό και εύχομαι αποτελεσματικό. Βιβλία σαν και αυτό χρειάζονται και θα ήταν ευχής έργο η πολιτεία ή καλύτερα οι πολιτείες σε όλο τον κόσμο, κάποια στιγμή να εφαρμόσουν ένα εκπαιδευτικό σύστημα βασισμένο στο ΠΩΣ να σκέπτεσαι, και όχι στο ΤΙ να σκέπτεσαι που ισχύει σήμερα. Τότε, στο συγκεκριμένο θέμα της γνωριμίας με τον εαυτό και τον τρόπο κρίσης των πάντων, όλα θα ήταν πολύ πιο εύκολα, συντελώντας στη δημιουργία μιας πολύ πιο υγιούς κοινωνίας. 

Γιώργος Πιπερόπουλος