Ταραντούλα

                                   
Όποιος δεν χορεύει, αγνοεί το γινόμενο

Η Ελένη Λαδιά γεννήθηκε το 1945 στην Αθήνα. Σπούδασε αρχαιολογία και θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τα πιο γνωστά λογοτεχνικά της έργα είναι: “Χάλκινος ύπνος”, “Αποσπασματική σχέση”, “Η θητεία”, “Τα άλση της Περσεφόνης”, “Η Χάρις”, “Η  γυναίκα με το πλοίο στο κεφάλι”.  Έχει τιμηθεί με το Β΄ Κρατικό βραβείο (1981) για τη συλλογή “Χάλκινος ύπνος” και με το βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για την “Ωρογραφία” (1999), όπως επίσης και με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (2007) για τη νουβέλα “Η  γυναίκα με το πλοίο στο κεφάλι”.  Διηγήματά της έχουν μεταφραστεί στα σλοβενικά, τα γαλλικά, τα αγγλικά και  στα σερβικά.

Στο βιβλίο της με τον τίτλο «Ταραντούλα», ο Ευμένης, συγγραφέας, αποφασίζει να επιστρέψει στο πατρικό του σπίτι στο χωριό, κουρασμένος από τη συγγραφή και  τη ζωή. Μαζί του έχει τα βιβλία του για τις αιρέσεις, το ημερολόγιο της φίλης του  Στρατονίκης και στο μυαλό του τη σκέψη  με αυτό το υλικό να γράψει  το τελευταίο του μυθιστόρημα.  Όμως το περιβάλλον του χωριού και μερικοί  ιδιόρρυθμοι  κάτοικοί του μπαίνουν και αυτοί στις σελίδες του, καταγράφοντας τη δική τους ζωή.

Η Ελένη Λαδιά το βιβλίο αυτό το χωρίζει εσωτερικά σε δύο παράλληλα βιβλία. Το ένα ονομάζεται «Η Λογική των ανθρώπων» και το δεύτερο «Ταραντούλα». Στο πρώτο, φέρνει σε αντιδιαστολή τη λογική με την πίστη παρουσιάζοντας τα  διάφορα ρεύματα θεολογικών ερμηνειών, τις αιρέσεις δια μέσου των αιώνων, δηλώνοντας  συγχρόνως πως το σύμπαν είναι πανθεϊστικό και δεν φτιαχτήκαμε από κανέναν, αφού  υπήρχε πάντα.  Στο δεύτερο, με πρωταγωνιστή τον Ευμένη, το βιβλίο της Στρατονίκης και τη ζωή στο χωριό, προβάλλει  μέσα από τη ζωή των ανθρώπων την αιρετικότητα της ίδιας της ζωής. Αφηγητής, ο δημιουργός.

 Ποια σχέση έχει  αυτό το παράλληλο βιβλίο των αιρέσεων «Η Λογική των ανθρώπων» μέσα στο μυθιστόρημα «Ταραντούλα»; Ποιος πλέκει τον ιστό του για να  πιάσει  τον άλλον, ακόμη και τον αναγνώστη; Μήπως επειδή η ταραντούλα αντέχει στο χρόνο, όπως το σύμπαν και όπως η πίστη προς το Θεό;

Η συγγραφέας, μέσα από ένα μείγμα ελληνικής  μυθολογίας, χριστιανισμού, φιλοσοφικών ρευμάτων, αιρέσεων και περιστατικών της ζωής καθημερινών ανθρώπων του χωριού και των πόλεων, φέρνει για μια ακόμη φορά τον εαυτό της αντιμέτωπο με την πίστη και τη λογική, στην ύστατη ίσως προσπάθειά της να εισχωρήσει στην πίστη ή να παραμείνει στη λογική. Σαν μαέστρος ή σαν ταραντούλα κινεί τα νήματα και πλέκει τον ιστό της, αποτυπώνοντας  όχι μόνο τις κινήσεις τους αλλά και τις σκέψεις  τους. Ως εκ τούτου χτίζει  δύο παράλληλα σύμπαντα: το θεολογικό με τις αιρέσεις και το ανθρώπινο.  Όμως πρωταγωνιστής  είναι η ίδια. Οι  Ευμένης,  Διονύσης και  Σταμάτης τοποθετούνται για τις περί Θεού ιδέες της, τονίζοντας πως άλλο είναι η θρησκεία και άλλο η θεολογία, ενώ η Στρατονίκη εκφράζει την άποψή της ζώντας  την αιρετικότητα του έρωτα και αναγνωρίζοντας συγχρόνως την ποιητικότητα που έχει η ζωή, ακόμη και όταν σε γελοιοποιεί και σε κατεβάζει στο βάθος σου. Τότε γνωρίζεις καλύτερα τον εαυτό σου.

Ωστόσο, ένα φονικό στο χωριό, σαν του Κοεμτζή, από έναν άγιο άνθρωπο δίνει στη συγγραφέα την ευκαιρία να τονίσει τη συνύπαρξη του καλού και του κακού στην ανθρώπινη φύση. Και συμπληρώνει πως, όταν φτάσει ο ανθρώπινος εγκέφαλος, που είναι δημιούργημα της μεγάλης έκρηξης, να ελέγξει το θάνατο, τότε το ανθρώπινο ον  θα αγγίξει την αιωνιότητα και την θεοποίησή του.

Αυτό, ίσως, είναι η ελπίδα και η πίστη της συγγραφέως: η θεοποίηση του ανθρώπου.

Η Ελένη Λαδιά,  με χρήση γλώσσας που φοράει τα καλά της και υπενθυμίζει τον πλούτο της, συγχωνεύει  το δοκίμιο με το μυθιστόρημα με μοναδικό τρόπο, διδάσκοντας και ταυτόχρονα γοητεύοντας τον αναγνώστη. Στο μυθικό αλώνι  των σελίδων της, αφήνει τους ήρωες και τις ιδέες να στήσουν χορό και αυτή, η δημιουργός, στέκει μακριά αφήνοντάς τους στα βήματα της δικής τους ζωής.

Τούλα Ρεπαπή