Οι εργένηδες των λόφων

Το δώρο της αγάπης

Ο Ουίλιαμ Τρέβορ γεννήθηκε στο Μίτσελσταουν του Κορκ το 1928. Η οικογένειά του ήταν προτεστάντες. Σπούδασε Ιστορία στο Κολέγιο Τρίνιτι του Δουβλίνου και το 1954 μετακόμισε με τη σύζυγό του στην Αγγλία, όπου ζουν μέχρι σήμερα. Πριν αφοσιωθεί αποκλειστικά στη γραφή το 1965, εργάστηκε ως δάσκαλος. Υπήρξε επίσης γλύπτης, με αρκετές εκθέσεις στο ενεργητικό του. Έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις και είναι μέλος της Ιρλανδικής Ακαδημίας Γραμμάτων. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Αγγλοϊρλανδούς συγγραφείς.

«Οι εργένηδες των λόφων» είναι μία συλλογή 12 διηγημάτων που δεν εκτυλίσσονται όλα στην Ιρλανδία. Στο διήγημα «Τρεις άνθρωποι», ένας φόνος βαραίνει τη ζωή της κάποτε όμορφης Βέρας και του ηλικιωμένου πατέρα της, αλλά απαλύνεται από τη συμπόνια ενός άγνωστου άντρα που έγινε αγάπη.

Στο «Ενδεδυμένοι το σχήμα», μία ιστορία δεμένη με το χώρο και την ιστορία της Ιρλανδίας, ένας ηλικιωμένος προτεστάντης, ιερέας ερειπωμένων ενοριών σε μία (ανθούσα) καθολική χώρα, δέχεται την επίσκεψη ενός καθολικού συναδέλφου του με αφορμή την κηδεία ενός άνδρα του εκκλησιάσματός του στον οποίο  ο προτεστάντης είχε δώσει δουλειά κηπουρού για 28 ολόκληρα χρόνια.

Στα «Καλά νέα», ένα εννιάχρονο κοριτσάκι παίρνει μέρος στο γύρισμα ενός επεισοδίου μιας τηλεοπτικής σειράς, εκπληρώνοντας το όνειρο της πρώην ηθοποιού μητέρα της. Στο συγκλονιστικό «Πένθος», ένας νεαρός αποφασίζει τελευταία στιγμή να μην τοποθετήσει τη βόμβα που του έχουν αναθέσει να βάλει σε ένα σημείο του Λονδίνου οι σύντροφοι του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA).

Στο «Μια επαγγελματική γνωριμία», ένα ζευγάρι ετοιμάζεται να μετακομίσει στην εξοχή, αλλά η γυναίκα αισθάνεται ενοχές γιατί ένας κάπως ιδιόρρυθμος φίλος τους, που η «αγάπη» του κρυβόταν κάτω από άσχετες κουβέντες όλα αυτά τα χρόνια, δεν θα μπορεί να τους επισκέπτεται.

Στο «Low Sunday, 1950», η γραφή είναι τόσο υπαινικτική, ώστε δύσκολα μπορεί να αποδοθεί η υπόθεση: πρωταγωνιστές είναι πάντως δύο αδέλφια, η Φιλίπα και ο Τομ, από την πλευρά των ηττημένων στον εμφύλιο, και ο χρόνος μια Κυριακή (η πρώτη) μετά το Πάσχα. Ένας λίγο απόμακρος τριαντάρης, στη διάρκεια μιας καθιερωμένης επίσκεψης το καλοκαίρι σε ένα νησί, ερωτεύεται μια Αμερικανίδα και έχει μία σύντομη σεξουαλική σχέση μαζί της σε παράδοξες συνθήκες («Le visiteur»). Για τον 59χρονο μοναχό που, ύστερα από 20 και πλέον χρόνια μακριά από τους ανθρώπους και κοντά στη φύση, δέχεται το τρίτο και τελευταίο κάλεσμα της Παναγίας για να επιστρέψει στους ηλικιωμένους πια γονείς του, το «Δώρο της Παρθένου» γίνεται το δώρο «του γιου που επιστρέφει».

Στο «Θάνατο του καθηγητή» ένα μάλλον κακόγουστο αστείο γίνεται η αφορμή να βγουν οι κακίες που εκτρέφει ο μικρόκοσμος της πανεπιστημιακής κοινότητας, η αντιζηλία και ο φθόνος, αλλά και η αγάπη και η φροντίδα μιας συζύγου για τον άντρα της.

Στο «Ενάντια στο νόμο των πιθανοτήτων», μία κατ΄επάγγελμα απατεώνισσα συγκινείται από έναν άνδρα που έχασε γυναίκα και κόρη σε μία κατά λάθος βομβιστική επίθεση στο Μπέλφαστ. «Η τηλεφωνική φάρσα» αποδεικνύεται τελικά χωρίς συνέπειες για το νεαρό ζευγάρι που πρόκειται σύντομα να παντρευτεί, αλλά αποκαλύπτει και τους διαφορετικούς χαρακτήρες τους.

Στους «Εργένηδες των λόφων», τέλος, ο μικρότερος γιος εγκαταλείπει τη ζωή του στην πόλη για να επιστρέψει στη γενέτειρά του και να αναλάβει τη φροντίδα του οικογενειακού αγροκτήματος μετά το θάνατο του πατέρα.

Χαμηλοί τόνοι, λακωνικές περιγραφές, συχνές αναδρομές στο παρελθόν που εναλλάσσονται με το παρόν, υπαινικτικότητα και απλή γλώσσα είναι κοινά χαρακτηριστικά των διηγημάτων. Ο συγγραφέας ανασυστήνει την ιστορία μέσα από αυτές τις αναδρομές στο παρελθόν και η συνέχεια έρχεται με τόσο  φυσικό, θα έλεγε κανείς, τρόπο που δεν ξενίζει καθόλου τον αναγνώστη.

Στα περισσότερα διηγήματα οι πρωταγωνιστές είναι άνθρωποι φτωχοί, νεαροί του μόχθου, άνδρες καλόκαρδοι και αγαθοί, ανυποψίαστοι ίσως, αλλά όχι χωρίς ηθικό βάρος. Είναι η περίπτωση του Σίντνι στο «Τρεις άνθρωποι», του Λίαμ στο «Πένθος», του Πόλι στους «Εργένηδες των λόφων». Ζουν μια καθημερινότητα χωρίς εξάρσεις μέχρι που συμβαίνει ένα γεγονός το οποίο τους αναγκάζει να πάρουν μια απόφαση που θα αλλάξει τη ζωή τους. Μέσα από μια τριτοπρόσωπη αφήγηση, ο Τρέβορ αποκαλύπτει οικογενειακά μυστικά, κρυφά πάθη και επιθυμίες, ελλείψεις και αδυναμίες, αλλά και τη γενναιοδωρία της αγάπης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τη μετάφραση των διηγημάτων  έχουν μοιραστεί τρεις μεταφράστριες, η Δέσπω Παπαγρηγοράκη, η Κατερίνα Παπαδημάτου και η Μαίρη Σαρατσιώτη, υπό την επιμέλεια της Αργυρώς Μαντόγλου που γράφει και το πολύ καλό επίμετρο.

 Βασιλική Χρίστη