Ούτε το όνομά μου

”Σε μια αναζήτηση της ταυτότητας”

”Μια φωνή και μια μαρτυρία είναι αρκετή για την ιστορική δικαίωση των παθών ενός λαού ”

Η Thea Halo, αμερικανίδα υπήκοος, ποντιακής καταγωγής από μητέρα και ασσυριακής καταγωγής από πατέρα, είναι συγγραφέας και ζωγράφος που έχει βραβευθεί για τα ποιήματα και τα δοκίμιά της. Έχει παρουσιάσει τα έργα της σε εκθέσεις στη Νέα Υόρκη και αλλού. Ζει στη Νέα Υόρκη.

Το βιβλίο της ”Ούτε το όνομά μου” αποτελεί την ιστορία της μητέρας της για την κόλαση που ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τσαρλς Έβανς Χιουζ απέδωσε στη ”βαρβαρική απανθρωπιά των Τούρκων”. Συνολικά τρία εκατομμύρια χριστιανοί της Τουρκίας (Έλληνες, Αρμένιοι, Ασσύριοι) σφαγιάστηκαν, ενώ εκατομμύρια άλλοι εξορίστηκαν. Έτσι, έληξε με βάρβαρο τρόπο η τρισχιλιόχρονη ιστορία και παρουσία τους στη Μ. Ασία.

Εξαιτίας των συστηματικών προσπαθειών διαφόρων κυβερνήσεων και ενδιαφερομένων να αποσιωπήσουν τις βαρβαρότητες της χώρας τους, όπως η Τουρκία, και να δημιουργήσουν μια πλασματική ιστορία, οι μαρτυρίες όσων επιβίωσαν, όπως της μητέρας της συγγραφέως, συχνά παρέχουν τις πιο αυθεντικές και έγκυρες πηγές της αλήθειας.

Κεντρικό πρόσωπο στην αφήγηση είναι η μητέρα της Thea Halo, η Θυμία-Σάνο, μια Ελληνίδα του Πόντου που έζησε το 1920 τη γενοκτονία των Ποντίων. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, η συγγραφέας μαζί με τη μητέρα της φτάνουν από την Αμερική στην Άγκυρα σε μια αναζήτηση, μετά τον ξεριζωμό, του χωριού της Θυμίας-Σάνο, στον Πόντο.

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου η Θυμία- Σάνο αφηγείται στην κόρη της την ιστορία της ζωής της. Περιγράφει την ευτυχισμένη παιδική ηλικία της στα βουνά του Πόντου και τις συνήθειες και τα έθιμα των Ποντίων. Το μέρος αυτό του βιβλίου κλείνει με τον διωγμό τους από τους Τούρκους. Το τραγικότερο από όλα, όπως τονίζεται, είναι ότι οι Τούρκοι επιζητούσαν τον ολοκληρωτικό αφανισμό των Ελλήνων και δεν αρκούνταν στον διωγμό τους.

Το τρίτο μέρος περιγράφει τον ξεριζωμό των Ποντίων. Η Θυμία-Σάνο στην πορεία θανάτου έχασε όλη της την οικογένεια. Στα 15 της παντρεύτηκε τον Ασσύριο Αβραάμ Χάλο και έτσι βρέθηκε στην Αμερική. Στο τέταρτο μέρος περιγράφει τη ζωή της στην Αμερική. Στο τελευταίο μέρος ξαναγυρίζουμε στο παρόν, στην πορεία τους προς το Αϊοντόν, όπου φτάνουν και αναζητούν το σπίτι της μητέρας της συγγραφέως.

Το βιβλίο αυτό είναι μια προσωπική μαρτυρία της Θυμίας-Σάνο, μιας Ελληνίδας του Πόντου, που μας αφηγείται την ιστορία της. Η συγγραφέας, που είναι η κόρη της Θυμίας, έχει η ίδια τη σκυτάλη της αφήγησης στην αρχή του βιβλίου, την οποία έπειτα παραδίδει στη μητέρα της για να αφηγηθεί η ίδια σε πρώτο πρόσωπο την ιστορία της. Στο τέλος του βιβλίουη σκυτάλη της αφήγησης επανέρχεται στα χέρια της συγγραφέως.

H Thea Halo παραθέτει παράλληλα ένα ιστορικό κεφάλαιο, τεκμηριωμένο με βιβλιογραφικές παραπομπές και σημειώσεις, με πηγές και αριθμούς και έτσι φωτίζει τα ιστορικά γεγονότα της περιόδου εκείνης βοηθώντας τους αναγνώστες να κατανοήσουν τη σημασία της μαρτυρίας και το ιστορικό πλαίσιο της εποχής σε συνδυασμό με την προσωπική εμπειρία. Η απλότητα του λόγου, η ζωντάνια των διαλόγων και της περιγραφής θέλγουν τον αναγνώστη. Το σύνολο των φωτογραφιών των πρωταγωνιστών του βιβλίου συντελεί στη δημιουργία μιας ιδιαίτερης σχέσης μεταξύ των ίδιων και των αναγνωστών.

Η μετάφραση της Μαρίνας Φράγκου είναι αξιόλογη.

”Ευτυχώς που υπάρχουν και αυτές οι φωνές”

Ευμορφία Ζήση