Λαική Σοφία

Πανάκεια στην μυθολογία ήταν κόρη του Ασκληπιού, αλλά παιδιά του ήταν η Ιασώ, η Ακεσώ, η Αίγλη, η Υγεία, ο Τελεσφόρος, ο Άκεσις, ο Ευμαρίων, ο Ιανίσκος και ο Αλεξήνωρ. Η λέξη «πανάκεια» παράγεται από το «παν» και το ρήμα …

Η φράση «είσαι ζαβολιάρης» ακούγεται πολύ από τα παιδιά, όταν παίζουν και κάνουν ζαβολιές, γιατί στα παιχνίδια γίνονται τακτικά πολλές ζαβολιές, δηλαδή ζαβές ολιές. Στην Κρητική διάλεκτο ολιά=βήμα, στραβοπάτημα, παρεκτροπές, παραβάσεις από δόλο.

Φράση που λέγεται, όταν θέλουμε να πούμε πως κάποιος είναι βλάκας, ανόητος, κουτός. «Είναι ντιπ ζωντόβολο». Ζωντόβολο λέγεται το κατοικίδιο τετράποδο και πιο πολύ το γαϊδούρι.

Σε αρχαιότατους χρόνους, όταν μια πόλη προσβαλλόταν με επιδημία ή άλλα θανατηφόρα κακά, θυσίαζαν, για να εξιλεώσουν το θείο, έναν από τους πολίτες, είτε εγκληματίας θα ήταν αυτός είτε κανένας άχρηστος και φαύλος. Αυτούς, λοιπόν, που θυσίαζαν, τους αποκαλούσαν «καθάρματα». …

Δηλαδή, έγινε γλέντι εξαίσιο, υπέροχο. Αυτή η φράση προέρχεται από τα μεγάλα καράβια. Είχαν αυτά μόνο τρεις κουβέρτες. Έτσι στη φράση μας «ξεχάσαμε τα καράβια» και για να δηλώσουμε ότι το γλέντι μας ήταν μεγάλο, το παρομοιάσαμε με το μεγάλο …

Καμιά τιμή στην αρχαιότητα δεν είχε την αξία του τίτλου «Ολυμπιονίκης». Οι νικητές, όταν γύριζαν στην πόλη τους, είχαν το δικαίωμα να φορούν πορφύρα και στεφάνι, γκρέμιζαν ένα μέρος του τείχους της πόλης, για να περάσει η πομπή τους και …

«Οδηγοί τυφλοί, οι διυλίζοντες τον κώνωπα, την δε κάμηλον καταπίνοντες». Η φράση αυτή ειπώθηκε από τον Χριστό για τους Φαρισαίους, που με την υποκρισία τους καταπιάνονται να στραγγίσουν ένα κουνούπι, αλλά καταπίνουν στο μεταξύ ολόκληρη καμήλα. Λέγεται με το ίδιο …

Είναι μια έκφραση, που δεν έχει συγκεκριμένη εξήγηση. Λέγεται για το φιλόπονο άνθρωπο, παρότι το σκυλί δεν διακρίνεται για την εργατικότητα του. Ο Αισχύλος στην τραγωδία «Αγαμέμνων» αρχίζει με το φρουρό, που λέει: “Τους θεούς παρακαλώ να με γλιτώνουν τέλος …

Ο Ασκληπιός άρχισε από επαρχιακός γιατρός στα Τρίκαλα. Αν έγινε θεός, το χρωστά στο Δία, που θέλησε κάπως ν’ ασχοληθεί μαζί του. Όσο τσαρλατάνικες κι αν φαίνονται σήμερα πολλές από τις θεραπείες του, ο Ασκληπιός ήταν τίμιος γιατρός .Κάποια γυναίκα …

Άντρες, γυναίκες και παιδιά της Μάνης το μόνο επάγγελμα που ήξεραν να κάνουν στα παλιά τα χρόνια, ήταν τα όπλα. Για τα χωριά τους δεν έλεγαν ότι έχουν τόσους κατοίκους, παρά τόσα τουφέκια. Ο ίδιος ο Ιμπραήμ που έκαψε την …

Η λέξη «λύσσα» είναι αρχαία και την συναντάμε στα πολύ παλιά κείμενα της αρχαιότητας, όπως στον Όμηρο (Ιλιάδα Θ’219, και Ι’239), με την έννοια της μανιώδους ορμής. Η λέξη προέρχεται από το ρήμα «λύω», που μεταξύ άλλων έχει και την …

Η παροιμία αυτή βγήκε από την γειτονική πολιτεία της Μεθώνης, την Κορώνη, που κι αυτή είχε μεγάλο πλούτο και δύναμη. Είναι γνωστό πως γενικός διοικητής του Μωριά, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ήταν ο πασάς της Τριπολιτσάς. Όλοι οι τοπικοί διοικητές, …

Για κάποιον που τρομάζει ή που σαστίζει εύκολα, λέμε συνήθως ότι, «έχασε τ’αβγά και τα καλάθια». Η φράση αυτή έμεινε από το 1688, όταν την Αθήνα την είχε καταλάβει ο Μοροζίνης με τα στρατεύματα του. Την εποχή εκείνη είχε πέσει …

Η φράση αυτή, που τη χρησιμοποιούμε αρκετά συχνά και σήμερα, είναι σχετική με το «ανάθεμα» και «αναθεματίζω» και η ιστορία της κρατά από τα παλιά χρόνια. Πολύ πριν και από τον Όμηρο ακόμα, εφαρμοζόταν ένας άγραφος νόμος, να λιθοβολούν το …

«Αγλέουρας» είναι ένα φυτό, που η επιστημονική του ονομασία είναι «ελλέβορος» και ανήκει στα δικοτυλήδονα βατραχοειδή. Το φυτό αυτό έχει παράξενες ιδιότητες. Όταν το μυρίζεις, σου προκαλεί κάτι σαν ναυτία κι έχει μια περίεργη πικρή γεύση και στυφή μαζί. Χρησιμοποιείται …

Τη φράση αυτή τη λέμε, για να χαρακτηρίσουμε έναν άνθρωπο, που έζησε ζωή γεμάτη περιπέτειες. Η έκφραση προήλθε από διάφορους συγγραφείς που ασχολήθηκαν με το βίο μεγάλων προσωπικοτήτων, αλλά και διάσημων τυχοδιωκτών.