Λαική Σοφία

Φράση που λέγεται στην εκκλησία: «Μέγας ει, Κύριε, και θαυμαστά τα έργα σου». (Μερικοί λένε: μέγας είσαι, Κύριε). Το λέμε για κάτι που μας παραξενεύει πολύ.

“Πολλοί δε έσονται πρώτοι έσχατοι και έσχατοι πρώτοι.” Πολλοί θα είναι που από πρώτοι θα γίνουν τελευταίοι και από τελευταίοι πρώτοι.- Λόγια του Ιησού για τη θέση που θα βρεθούν πολλοί στη μέλλουσα ζωή (Μαρκ.10.31). Λέγεται κάποτε με ανάλογο νόημα, …

Από το τροπάρι της νεκρώσιμης ακολουθίας που λέει: «Εξέλθωμεν και ίδωμεν εν τοις τάφοις, ότι γυμνά οστέα ο άνθρωπος, σκωλήκων βρώμα (δηλαδή φαγητό) και δυσωδία». Παρεξηγήθηκε η σημασία του, και λέγεται σα να συνωνυμεί, το βρώμα με το δυσωδία, για …

Ο ιερέας ζητεί στη λειτουργία, σ’ένα από τα Ειρηνικά, να μας δώσει ο Θεός «τα καλά και συμφέροντα ταις ψυχές ημών». Λέγεται με αλλαγμένο νόημα για κάποιον που φροντίζει τις δουλειές του κατά που του συμφέρει.

Από ένα τροπάρι της Μεγάλης Παρασκευής, που αρχίζει «Σε, τον αναβαλλόμενον (που ρίχνει απάνω του, ντύνεται) το φως, ώσπερ ιμάτιον» και που βαστά πολύ, την ώρα που πρόκειται να γίνει η αποκαθήλωση. Λέγεται για παρατηρήσεις που κάνει κανείς σε κάποιον …

Συχνή ονομασία των συναξαριών. Ανιστορούν αυτά, συχνά με διεξοδικότητα, τις περιπέτειες των αγίων, και έτσι λέγεται η φράση μεταφορικά για τη ζωή ανθρώπων που είδαν και έπαθαν πολλά.

Λόγια του προφήτη Ησαΐα, που αναφέρονται από τα ευαγγέλια (λ.χ.Ματθ.3.3) στο κήρυγμα του Πρόδρομου Ιωάννη στην έρημο της Ιουδαίας. Λέγονται σήμερα με άλλο νόημα, για κάποιον που χάνει τα λόγια του, αφού οι συστάσεις που κάνει είναι σα να λέγονται …

Ο αναμάρτητος να ρίξει πέτρα.Από τα λόγια του Ιησού: «Ο αναμάρτητος υμών πρώτος βαλέτω λίθον επ’ αυτήν» (Ιω. 8.7). Λέγεται με την ίδια σημασία: να κατηγορήσει τους άλλους εκείνος που δεν έχει αμαρτήσει ο ίδιος.

Από τα λόγια του Ιησού προς τη Μάρθα: «Μάρθα Μάρθα, μεριμνάς και τυρβάζη περί πολλά·ενός δε εστί χρεία» (Λουκ. 10.41). Λέγεται για κάποιον που περισπασμένος από άλλες έννοιες λησμόνησε το κυριότερο.

Τo μεν πνεύμα πρόθυμον, η δε σαρξ ασθενής. Φράση που είπε ο Ιησούς στους μαθητές του, στην Γεσθημανή (Ματθ. 26.41). Λέγεται με το νόημά της, για να τονιστεί πως δε λείπει η θέληση, αλλά το σώμα είναι που κάνει τη …

Για να δικαστεί ο Ιησούς χρειάστηκε να οδηγηθεί, μετά την προανάκριση από τον Άννα, στον πρόεδρο του συνεδρίου των αρχιερέων, τον Καϊάφα, και έτσι γεννήθηκε η εντύπωση πώς δεν τελείωνε η ανάκριση από τους διάφορους δικαστές. Λέγεται για κάποιον που …

Θυμήσου με, Κύριε. Λόγια που είπε στον Ιησού ένας από τους σταυρωμένους μαζί του ληστές (Λουκ. 23.42). Λέγεται σήμερα όταν βρισκόμαστε σε ψυχική συγκέντρωση και πνευματική ανάταση, ή κάποτε και όταν αισθανόμαστε κατάπληξη για κάτι πολύ παράξενο.

Από τα λόγια που είπε στον αναστημένο Ιησού ο Κλεόπας, όταν ρώτησε γιατί ήταν σκυθρωποί οι δυο συνοδοιπόροι: «Συ μόνος παροικείς εν Ιερουσαλήμ και ουκ έγνως τα γενόμενα εν αυτή εν ταις ημέρες ταύταις;» (Λουκ. 24.18). Λέγεται για όσους αγνοούν …

Από τη νεκρώσιμη ακολουθία. Λέγεται για άνθρωπο παραστρατημένο.

Από τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, που τονίζει πως χωρίς την αγάπη δεν κατορθώνομε τίποτε. «Εάν ταις γλώσσες των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπη δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον» (Κορινθ. Α΄13.1). Λέγεται για άνθρωπο φλύαρο …

Σύσταση του Ιησού, από την ομιλία του στο όρος (Ματθ.7.7.). Λέγεται με το ίδιο νόημα.