Παράδοση

Μανιά με λένε Κωσταντή γεννήθηκα στα’Αλοίδες στο μέσα Μυλοπόταμο σ’ένα χωριό ιδεώδες.

Κανένας σαν τον Κρητικό δεν έχει τραγουδήσει τη γυναικεία ομορφιά σ’ολόκληρη τη φύση.

Αν ήτανε στο χέρι μου να φτιάξω τον πλανήτη θα τον μεταμόρφωνα σε μια μεγάλη Κρήτη.

Ψωμίζω είναι το ρήμα για τη φιλοξενία και τη σίτιση, ψωμοζύτης είναι ο επαίτης. Για ένα κομμάτι ψωμί εκποιεί κάποιος περιουσιακά στοιχεία όταν είναι σε μεγάλη ανάγκη. Το ψωμί ταυτίζεται τελικά με την ίδια τη ζωή. Γι αυτό και λέγονται …

Το κρέας είναι μία ακόμα απαραίτητη τροφή. Στην παραδοσιακή διατροφή δεν ήταν συνηθισμένο φαγητό. Κρέας έτρωγαν σε συγκεκριμένες εορταστικές μέρες του χρόνου κι επιπλέον, κατά προτίμηση βραστό, αν ήταν άρρωστοι. Ειδικά το κόκκινο κρέας ήταν γνωστό ότι συμβάλει στην αιμοποίηση, …

Η σημασία της όρεξης, αλλά και της επίδρασης σ’αυτή διαφόρων ψυχολογικών συντελεστών αναγνωρίζεται στις λαϊκές παροιμίες, που υποστηρίζουν ότι η όρεξη είναι σημαντικότερη από το ίδιο το φαγητό: “Κάλλιο καλή όρεξη παρά καλό φαΐ “.

“Όπου μπαίνει ο ήλιος δεν μπαίνει ο γιατρός”. Δεν είναι τυχαίο, πέρα από τις συμβολικές προεκτάσεις, πως ο Απόλλωνας της αρχαιοελληνικής μυθολογίας είναι (συν τοις άλλοις) θεός του ήλιου και θεός της υγείας. Σε χώρες με περιορισμένη ηλιοφάνεια υπήρχαν περισσότεροι …

“Παρ’ άνθρωπο από γενιά και σκύλο από μιτάτο.” Μιτάτο είναι το μαντρί, του οποίου τη φύλαξη εμπιστεύεται ο τσοπάνης σε δυνατό και ατρόμητο σκυλί, από ορισμένες ράτσες. Κατά την παροιμία για να έχει κάποιος εχέγγυα και για τον άνθρωπο που …

Ο ρόλος της μάνας είναι καθοριστικός όχι μόνο ως βιολογική συμμετοχή και γονιδιακή συνεισφορά αλλά και ως στάση και τρόπος ζωής, ως υπεύθυνη της αγωγής και της ανατροφής των παιδιών, κυρίως της κόρης η οποία ψυχολογικά ταυτίζεται προς τη μάνα. …

Η υπερβολική κόπωση από την εργασία θεωρείται αίτιο νόσου. “Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη “, δηλώνει η παροιμία.

Η βρεφική θνησιμότητα ήταν πολύ γνωστή κατάσταση παλαιότερα, όπου από τα πολλά παιδιά μιας οικογένειας πολύ λίγα επιζούσαν. Για την περιγεννητική θνησιμότητα λεγόταν οι παροιμίες: “Απ’ την κοιλιά της μάνας του στης γης το μαύρο χώμα.”

Φαρμακευτική εξάρτηση από όπιο είναι από τα αρχαία χρόνια γνωστή στη λαϊκή ιατρική. Κατά μεταφορά από τους οπιοφάγους για τους ζαλισμένους και θολωμένους στο μυαλό ανθρώπους έλεγαν … “Δεν έσκασε τ’ αφιόνι “.

“Κρατά τη δραχμή στα δόντια” , η φράση είναι προέκταση των αρχαιοελληνικών αντιλήψεων για την αμοιβή του βαρκάρη που μεταφέρει στον κάτω κόσμο.

Που πας ξιπόλητος στ’ αγκάθια;

Που πάς ξεβράκωτος στ’ αγγούρια;

Πως πάνε οι στραβοί στον Άδη; Ένας κοντά στον άλλονε.