Κανονιστικοί φόροι . Φορολογείστε με ρεεε !!!

Προλεγόμενα :

Το σημερινό άρθρο “μάθημα” γράφεται με αφορμή :

«Τα αναγκαία και αναπόφευκτα μέτρα για την αντιμετώπιση του μεγάλου δημοσιονομικού προβλήματος και της εκτέλεσης του προϋπολογισμού» Τρίτη, 29 Μαρτίου 2005 :

– Για τα τσιγάρα προβλέπεται η επιβολή Ελάχιστου Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΕΦΚ) με ποσοστό 65% επί του ειδικού φόρου κατανάλωσης της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμής. Αυτό σημαίνει ότι ο ειδικός φόρος κατανάλωσης δεν μπορεί να είναι μικρότερος από 50,45 ευρώ ανα χίλια τσιγάρα. Η λεγόμενη πλέον Ζητούμενη Κατηγορία Τιμών είναι 2,70 ευρώ ανά πακέτο, δηλαδή 135 ευρώ ανά χίλια τσιγάρα και ο ειδικός φόρος είναι 77,625 ευρώ, άρα το 65% του Ελαχίστου Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης είναι 50,46 ευρώ.

– Για τα αλκοολούχα ποτά προβλέπεται η αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για τα αλκοολούχα ποτά κατά 20%. Η αύξηση της επιβάρυνσης περιορίζεται στο μισό για το ούζο, το τσίπουρο και την τσικουδιά, καθώς και για τα αλκοολούχα ποτά που καταναλώνονται στα Δωδεκάνησα. Διευκρινίζεται επίσης ότι η επιβάρυνση αφορά μόνο τα εμφιαλωμένα προϊόντα. Η σημερινή επιβάρυνση Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για μία φιάλη αλκοολικού τίτλου 40% vol είναι 254 ευρώ.

Επί της ουσίας …. και φορολογίας :

Μέχρι σήμερα δεν έχουμε αναφερθεί στους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης (εντάσσονται και αυτοί στους έμμεσους φόρους όπως και ο ΦΠΑ κλπ) . Οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης επιβαρύνουν ορισμένα αγαθά ή κατηγορίες αγαθών και υπολογίζονται είτε στην αξία (τζίρος) είτε ως συνήθως κατά μονάδα προϊόντος .

Θεωρητικά για τους ειδικούς φόρους Κατανάλωσης θα μιλήσουμε σε επόμενα μαθήματα μας . Σήμερα θα αναφερθούμε σε μία Κατηγορία των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης . Τους Κανονιστικούς φόρους … όπως λέγονται …γιατί … στους Κανονιστικούς φόρους εντάσσονται και ο φόρος Καπνού στα τσιγάρα μας και ο φόρος στα Οινοπνευματώδη . Θα το θυμάστε τώρα ; -))))

“Οι Κανονιστικοί φόροι επιβάλλονται στα αγαθά των οποίων η κατανάλωση δημιουργεί εξωτερικές κοινωνικές επιβαρύνσεις “

Οι Κανονιστικοί φόροι επιβάλλονται στα αγαθά των οποίων η κατανάλωση δημιουργεί εξωτερικές κοινωνικές επιβαρύνσεις (οινοπνευματώδη ποτά, τσιγάρα κλπ.). Τα αγαθά αυτά θεωρούνται επιβλαβή για το κοινωνικό σύνολο γιατί, πέρα από την οργανική φθορά και τα προβλήματα υγείας που προκαλούν στους καταναλωτές, μειώνουν την αποδοτικότητα τους ως συντελεστών παραγωγής και αυξάνουν τις δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας.

Για το λόγο αυτό, οι κανονιστικοί φόροι, που (λογικά) μειώνουν την κατανάλωση των αγαθών αυτών , προκαλούν λιγότερες κοινωνικοοικονομικές αντιδράσεις από οποιονδήποτε άλλο φόρο ή εάν θέλετε έχουν ισχυρότερη ηθική βάση κατά την επιβολή τους (πχ «δεν σε αναγκάζει κανένας να καπνίζεις» ή «γιατί να πληρώνει η μη καπνιστής ασφαλισμένος … τις αυξημένες δαπάνες για την περίθαλψη σου που θα προκαλέσει το κάπνισμα ή τα ποτά» ) .

Κανονιστικοί φόροι επιβάλλονται επίσης στα αγαθά, των οποίων η παραγωγή δημιουργεί εξωτερικές κοινωνικές επιβαρύνσεις (μόλυνση ατμόσφαιρας, θάλασσας κλπ.). Στην περίπτωση των αγαθών αυτών, το ιδιωτικό κόστος παραγωγής, που αντανακλάται στην αγοραία τιμή πώλησης, είναι μικρότερο από το κοινωνικό κόστος, που περιλαμβάνει επιπλέον την υποβάθμιση της υγείας των ατόμων, την οικολογική καταστροφή κ.ο.κ.

Η επιβολή κανονιστικών φόρων στα παραπάνω αγαθά αυξάνει το ιδιωτικό κόστος παραγωγής δηλ. ιδιωτικοποιεί ή εσωτερικεύει το κοινωνικό κόστος με αποτέλεσμα να περιορίζεται η παραγωγή τους στα κοινωνικώς ανεκτά επίπεδα και να βελτιώνεται έτσι η κατανομή των παραγωγικών μέσων.

Οι κανονιστικοί φόροι υπολογίζονται συνήθως σε ορισμένο χρηματικό ποσό κατά μονάδα προϊόντος (πχ στα τσιγάρα φόρος ανά πακέτο , στο αλκοόλ φόρος ανά φιάλη) γιατί, με τον τρόπο αυτό, ο προσδιορισμός του οφειλόμενου ποσού φόρου γίνεται ευκολότερος και αποκρύπτεται η ποσοστιαία φορολογική επιβάρυνση του προϊόντος, η οποία υπερβαίνει συχνά το 100% της τιμής του.

Θεωρητικά : Η βασική αντίρρηση στον υπολογισμό των κανονιστικών φόρων κατά μονάδα προϊόντος (και όχι ως ποσοστό επί της τιμής) είναι ότι οι φθηνότερες κατώτερες ποιότητες του αγαθού (π.χ. τα φθηνότερα τσιγάρα) πληρώνουν το ίδιο ποσό φόρου σε απόλυτες τιμές με τις ακριβότερες και καλύτερες ποιότητες. Συνεπώς, οι κατώτερες ποιότητες, που καταναλώνονται κυρίως από τις φτωχότερες ομάδες, υφίστανται αναλογικά μεγαλύτερη φορολογική επιβάρυνση, με αποτέλεσμα οι κανονιστικοί φόρο να γίνονται αντιστρόφως προοδευτικοί (άρα και άδικοι) . Η αντίστροφη προοδευτικότητα των κανονιστικών φόρων επιτείνεται από το γεγονός ότι η ζήτηση των φορολογούμενων προϊόντων είναι συνήθως ανελαστική.

Πρακτικά : Με το συγκεκριμένο μέτρο που πήρε η Κυβέρνηση , ορίζει κατά ένα ιδιαίτερο τρόπο υπολογισμού , ουσιαστικά … μία ελάχιστη φορολογική επιβάρυνση ανά πακέτο τσιγάρου περίπου 1 ευρώ . Πρακτικά και ειδικά για το συγκεκριμένο μέτρο αυτό σημαίνει :

1. Επιβαρύνει , δυσανάλογα τα «φθηνά τσιγάρα» έναντι των «πολυτελείας» . Αρα , πλήττει το διαθέσιμο εισόδημα αυτών που αγόραζαν τα φθηνά τσιγάρα , δηλαδή τους έχοντες χαμηλά εισοδήματα και τους συνταξιούχους καπνιστές .Έχουμε δηλαδή (σε επιστημονικούς οικονομικούς όρους) μία ανήθικη και ξεδιάντροπη επιβολή φόρου έντονα «αντίστροφα προοδευτικού» (όσο λιγότερα εισοδήματα…τόσο μεγαλύτερη αναλογικά επιβάρυνση) .

2. Στηρίζει και επιδοτεί έμμεσα την παραγωγή τσιγάρων πολυτελείας που κυρίως προέρχονται από το εξωτερικό εις βάρος της εγχώριας Καπνοβιομηχανίας (με ότι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό) .

Και όλα αυτά ; Για καθαρά εισπρακτικούς λόγους .

Γενικά συμπεράσματα :

1. Οι κανονιστικοί φόροι ως έμμεσοι φόροι είναι κατά βάση «άδικοι» αφού επιβαρύνουν κυρίως τους έχοντες χαμηλά εισοδήματα . Όμως !

2. Εάν δεχθούμε ότι σε κάθε περίπτωση (όπως και η τωρινή) υπάρχει ανάγκη αύξησης των εσόδων , η επιβολή αυξημένης φορολογίας με την μορφή των Κανονιστικών φόρων οπλίζει το κάθε Οικονομικό επιτελείο με το ισχυρό επιχείρημα ηθικής βάσης ότι
«όποιος θέλει να κάνει κακό στον εαυτό του… να το πληρώνει αυτός και όχι οι υπόλοιποι φορολογούμενοι πολίτες που δεν πίνουν … δεν καπνίζουν …δεν … δεν …» .

3. Προσωπικά , εάν και φανατικός καπνιστής (camel) θεωρώ ότι τα συγκεκριμένα μέτρα περί Κανονιστικών Φόρων κινούνται σε ορθή βάση , καλώς πάρθηκαν , αλλά θα έπρεπε να δοθεί μεγαλύτερη βάση στην φορολόγηση των τσιγάρων (μου) πολυτελείας (φορολογείστε με !!! ) αντί να δοθεί το βάρος της είσπραξης στα φθηνά τσιγάρα (του συνταξιούχου πατέρα μας) . Διότι εδώ τίθεται και ένα άλλο θέμα ηθικής τάξεως για την Κυβέρνηση . «Γιατί σας κόπτουν τόσο πολύ τα έσοδα των ξένων πολυεθνικών καπνού ? … και όχι των εγχώριων» ?

4. Φορολογείστε με και άλλο !!! … αλλά δώστε μου και την ανάλογη σωστή ηθική βάση των αποφάσεων σας .