asxetos.gr 15 χρόνια χρηστικό περιεχόμενο
Στο σημερινό μας άρθρο θα προσπαθήσουμε , αναλύοντας την οικονομική θεωρία με εκλαϊκευμένη προσέγγιση , να καταδείξουμε την σημασία που έχει η «Εισοδηματική ελαστικότητα» στην επιβίωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε περιόδους κρίσης & ύφεσης και τι σχέση μπορεί να έχει η υφιστάμενη κρίση με τους DOORS …. !!!
1. Οικονομική θεωρία
Ας παραθέσουμε εν συντομία ορισμένες βασικές επιστημονικές οικονομικές έννοιες :
- Η ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών (Q) είναι συνάρτηση της αυξομείωσης των εισοδημάτων (Υ) των καταναλωτών και της τιμής πώλησης τους (P) .
Q = f(Ρ) f(Y).
- Εισοδηματική ελαστικότητα: Η αντίδραση των καταναλωτών στη ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού, που οφείλεται στις μεταβολές του εισοδήματος τους (Ceteris paribus*) (θεωρούμε ότι η τιμή και οι άλλοι προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης παραμένουν σταθεροί – για ευκολία στην ανάλυση).
Δηλαδή η εισοδηματική ελαστικότητα μέτρα τον βαθμό αντίδρασης του καταναλωτή σε διακυμάνσεις του εισοδήματος του, όταν όλοι οι άλλοι προσδιοριστικοί παράγοντες παραμένουν σταθεροί. - Τύπος Εισοδηματικής Ελαστικότητας :
- Κανονικά αγαθά: Εχουν Εισοδηματική Ελαστικότητα > 0
- Κατώτερα αγαθά: Εχουν Εισοδηματική Ελαστικότητα < 0
- Πολυτελή αγαθά: Εχουν Εισοδηματική Ελαστικότητα > 1 . Τα αγαθά πολυτελείας είναι ελαστικά ως προς το εισόδημα (σπορ αυτοκίνητα, οι γούνες κ.λπ.)
- Αγαθά πρώτης ανάγκης: 0 < Εχουν Εισοδηματική Ελαστικότητα < 1 . Τα αγαθά που οι καταναλωτές θεωρούν ως απαραίτητα, είναι ανελαστικά ως προς το εισόδημα (τρόφιμα, είδη ένδυσης, βενζίνη, ιατρική περίθαλψη, κ.λπ.)
Μία αύξηση του εισοδήματος οδηγεί σε αύξηση της ζητούμενης ποσότητας των κανονικών αγαθών και σε μείωση της ζητούμενης ποσότητας των κατώτερων αγαθών.
2. Εκλαϊκευμένα συμπεράσματα από την Οικονομική θεωρία
Η Εισοδηματική Ελαστικότητα (η αριθμητική τιμή της) ερμηνεύει το πως συμπεριφερόμαστε σαν καταναλωτές , στο super market , στην Λαϊκή αγορά , στην διασκέδαση κ.α όταν επέρχεται , για διάφορους λόγους , μεταβολή στο οικογενειακό μας εισόδημα και ιδιαίτερα όχι τόσο στα ονομαστικά μεγέθη (πχ αύξηση μισθού κατά 50 ευρώ) αλλά στα πραγματικά ή διαθέσιμα μεγέθη του , δηλαδή το διαθέσιμο εισόδημα για κατανάλωση (δηλαδή από τα 2.000 € , πληρώνω πάγιες μηνιαίες υποχρεώσεις και μου μένουν για τα οικογενειακά έξοδα 1.300 ευρώ) .ΤΙΜΕΣ ΠΟΥ ΠΑΙΡΝΕΙ Η ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΗ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ :
- Η Εισοδηματική Ελαστικότητα > 0 (δηλαδή θετική) (ονομάζονται κανονικά αγαθά).
Σημαίνει ότι εάν αυξηθεί το εισόδημα μου πχ κατά 10% τότε θα αυξηθεί η ζήτηση μου (κατανάλωση) για αυτά τα αγαθά .
Εχουμε τώρα τις κάτωθι δύο υποπεριπτώσεις :- 0< Η Εισοδηματική Ελαστικότητα < 1 (δηλαδή θετική αλλά μικρότερη της μονάδας) (ονομάζονται αγαθά πρώτης ανάγκης).
Σημαίνει ότι εάν αυξηθεί το εισόδημα μου πχ κατά 10% τότε θα αυξηθεί η ζήτηση μου (κατανάλωση) για αυτά τα αγαθά αλλά όχι το ίδιο αναλογικά και λιγότερο από την αύξηση του εισοδήματος μας (λιγότερο δηλαδή από 10%) .
Αναλογιζόμενοι τα παραπάνω …. είναι λογικό ότι τα αγαθά που θεωρούμε ως ΠΡΩΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ να έχουν μία τέτοια συμπεριφορά στις μεταβολές του εισοδήματος . Εάν αυξηθούν τα εισοδήματα μας 100% δεν πρόκειται να τρώμε διπλάσιο ή τριπλάσιο ψωμί !!!! Λίγο περισσότερο ίσως … - Η Εισοδηματική Ελαστικότητα > 0 αλλά και του >1 (δηλαδή όχι μόνο θετική αλλά και μεγαλύτερη της μονάδας) (ονομάζονται πολυτελή αγαθά) .
Σημαίνει ότι εάν αυξηθεί το εισόδημα μου πχ κατά 10% τότε θα αυξηθεί η ζήτηση μου (κατανάλωση) για αυτά τα αγαθά και μάλιστα αναλογικά περισσότερο από την αύξηση του εισοδήματος μας (περισσότερο δηλαδή από 10%) . Επώνυμα προιόντα , ακριβά αυτοκίνητα , το καλύτερο κρέας κ.ά
- 0< Η Εισοδηματική Ελαστικότητα < 1 (δηλαδή θετική αλλά μικρότερη της μονάδας) (ονομάζονται αγαθά πρώτης ανάγκης).
- Η Εισοδηματική Ελαστικότητα < 0 (δηλαδή αρνητική) (ονομάζονται κατώτερα αγαθά).
Σημαίνει ότι εάν αυξηθεί το εισόδημα μου πχ κατά 10% τότε θα ΜΕΙΩΘΕΙ η ζήτηση μου (κατανάλωση) για αυτά τα αγαθά . Δηλαδή σε μία αύξηση του εισοδήματος τους οι καταναλωτές θα μειώσουν την κατανάλωση – ζήτηση για αγαθά που η ανέχεια τους είχε αναγκάσει να καταναλώνουν συστηματικά (πχ ρέγγες , λαχανικά β΄ποιότητας , κονσέρβες ψαριών , παπούτσια από την λαϊκή .
3. Ανάλυση του Ελληνικού – λανθασμένου – καταναλωτικού πρότυπου .
Στην ελληνική κοινωνία (σε μέσους όρους) τα νοικοκυριά συμπεριφέρονταν μέχρι πρόσφατα με μία αχαλίνωτη , αστήριχτη και επικίνδυνη καταναλωτική συμπεριφορά που χαρακτηριζόταν από Εισοδηματική ελαστικότητα > 1- Σε μία διαχρονικά λανθασμένη καταναλωτική συμπεριφορά το (μέσο) Ελληνικό καταναλωτικό πρότυπο έχει τα κάτωθι χαρακτηριστικά :
- Ψωνίζουν επώνυμες μάρκες όχι μόνο για λόγους ποιότητας αλλά και για λόγους κοινωνικής επίδειξης (χωρίς να είχαν το ανάλογο διαθέσιμο εισόδημα)
- Ανανέωνουν τις παραπάνω επώνυμες μάρκες πιο συχνά από τον πραγματικό μέσο όρο ζωής αυτών των προϊόντων (παλιά ρούχα θα φοράμε τώρα ;;; )
- Σπαταλούσαν χρήματα για διασκέδαση – κοινωνική ζωή που δεν άρμοζε στην διαθέσιμο εισόδημα τους (πχ βλέπε Μαντότα συναυλία)
- Αγόραζαν το εκάστοτε τελευταίο μοντέλο κινητού για να μην ντρέπονται που έχουν μοντέλο παλαιολιθικό
- Αγόραζαν ηλεκτρικές συσκευές , σπίτι και αυτοκίνητο με βάση όχι μόνο τις πραγματικές ανάγκες τους αλλά και με βάση την μόδα και τον ανταγωνισμό με τους γνωστούς τους .
- Το καταναλωτικό αυτό μοντέλο , της στρέβλωσης χωρίς ανάλογο εισοδηματικό υπόβαθρο , στηρίχθηκε (ακόμα χειρότερα) με δανεικά χρήματα από ένα Τραπεζικό σύστημα αντι-αναπτυξιακό – αντικοινωνικό που άρμα μία – δύο ιδιωτικές τράπεζες και εξαιρετικό marketing κατάφερε να απομυθοποιήσει το χρέος βάζοντας βόμβα στα θεμέλια της ελληνικής οικογένειας και κατά επέκταση της ελληνικής κοινωνίας .
- Δηλαδή συμπερασματικά : Καταναλώναμε περισσότερα από ότι μας επέτρεπε το διαθέσιμο εισόδημα μας , χωρίς λογική με τάσεις επίδειξης στηριζόμενοι σε δανεικά που το τραπεζικό σύστημα ηδονιζόταν να μας προσφέρει αφειδώς (για να πιάνουν τα golden boys τους στόχους τους) .
4. Ανάλυση της υφιστάμενης οικονομικής κατάστασης στην Ελληνική κοινωνία & οικονομία .
- Σήμερα οι Τράπεζες σταμάτησαν όχι μόνο να χρηματοδοτούν αυτό το λανθασμένο καταναλωτικό πρότυπο αλλά σταμάτησαν να χρηματοδοτούν και τον πυρήνα της Οικονομίας , την μικρή Ελληνική επιχείρηση (τόσο μ….)
- Εμείς ξυπνήσαμε και ανακαλύπτουμε τα λάθη μας και ότι στο πάρτι ευημερίας που είχαμε πάει απρόσκλητοι … τελειώνουν οι ξηροί καρποί και το ποτό ήταν μπόμπα….
- Οι επιχειρήσεις παρακαλάνε τις Τράπεζες που τους παρακαλούσαν πριν λίγο καιρό . Αλλά ποτέ δεν αποφάσισαν να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις των καιρών …
- Σταμάτησε να κτυπάει το τηλέφωνο στην πιο ακατάλληλη ώρα μήπως θέλουμε κάποιο νέο δάνειο ή μεταφορά υπολοίπου .
- Ρίχνουμε το φταίξιμο στην κυβέρνηση και ποτέ σε εμάς .
- Η Αριστερά ρίχνει το φταίξιμο στον Καπιταλισμό και ο Καπιταλισμός στον Μπους .
5. Τι πρέπει να γίνει ……….και οι συνέπειες της προσαρμογής στην λογική και την ορθολογική καταναλωτική συμπεριφορά .
Στην ζωή υπάρχει ένας απαράβατος φυσικό κανόνας . Υπάρχει ένα ΣΗΜΕΙΟ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ σε όλες τις καταστάσεις και εμφάσεις της γήινης ύπαρξης μας . Οσο πιο πολύ απομακρυνόμαστε από το σημείο ισορροπίας και για όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα διαρκεί αυτή η στρέβλωση , τόσο χειρότερη και πιο έντονη (δυσάρεστη – ανώμαλη προσγείωση) θα είναι η επιστροφή μας στο σημείο ισορροπίας .
Και δεν μιλάμε μόνο “οικονομικά” , …..πόσο μπορεί να αντέξει στον χρόνο μία ερωτική σχέση όταν δεν υπάρχει επικοινωνία (=ισορροπία) μεταξύ τους ;
Αρα , εμείς που είχαμε ξεφύγει (καταναλωτικά και όχι μόνο) και πολύ από το σημείο ισορροπίας και για χρονικό διάστημα αρκετό ….. να ετοιμαζόμαστε να πληρώσουμε το τίμημα (προσγείωση) αυτής της στρέβλωσης .- Εδώ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΚΑΝΟΥΝ ή ΘΑ ΚΑΝΟΥΝ ΤΟ ΛΑΘΟΣ . “Ελα μωρέ … κόβουμε τα περιττά έξοδα που κάναμε ….και θα την βγάλουμε” . Δυστυχώς δεν είναι έτσι !!!! και δεν φτάνει πλέον μόνο αυτή η απόφαση !
- Νοικοκυριά και επιχειρήσεις για να μπορέσουν να επιβιώσουν θα πρέπει :
- Να διορθώσουν άμεσα την στρέβλωση στην καταναλωτική/επιχειρηματική συμπεριφορά τους (όπως αναλύθηκε παραπάνω) και επιπρόσθετα
- Να προσαρμοστούν – κάνοντας επιπλέον θυσίες – στις απαιτήσεις της οικονομικής θεωρίας και της Εισοδηματικής ελαστικότητας (ιδιαίτερα στα αγαθά με Ε.Ε < 1 , δηλαδή στα πολυτελή αγοθά)
- Δηλαδή , με απλά λόγια , προσαρμογή δύο σταδίων , 1ο – άρση της ασύδοτης καταναλωτικής/επιχειρηματικής συμπεριφοράς , 2ο – περικοπές αγαθών σύμφωνα με την μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος μας και με βάση την εισοδηματική ελαστικότητα τους . Η επιστροφή στην λογική – ορθολογική συμπεριφορά πρέπει να κρατήσει τόσο καιρό όσος θα χρειασθεί να έρθουμε πάλι στο νομοτελειακό σημείο ισορροπίας μας.
“Πήγαμε σε ένα καταναλωτικό πάρτι πάνω από τον 1ο όροφο …. απρόσκλητοι , φορόντας επώνυμα ρούχα που αγοράσαμε με δανεικά , οι ξηροί καρποί τελειώσαν και το ποτό ήταν μπόμπα “
Ιδιαίτερα οι επιχειρήσεις πρέπει να προσαρμοστούν (έξυπνα και γρήγορα) σε αυτή την νέα καταναλωτική συμπεριφορά που ορθά πάει να διαμορφωθεί .
- Να πουλάνε προιόντα πιο φθηνά με την μικρότερη δυνατή απώλεια στην ποιότητα . Σε περιόδους κρίσεων ο καταναλωτής δεν αγοράζει μάρκες αλλά καλύπτει ανάγκες (έχει τεράστια διαφορά…)
- Το όποιο marketing τους θα πρέπει να στοχεύει στο γεγονός ότι ο καταναλωτής θέλει να καλύψει πραγματικές ανάγκες (πχ υπόδηση) και όχι ανάγκες κοινωνικής επίδειξης (το επώνυμο παπούτσι) . Ο καταναλωτής δεν θέλει να πιεί ένα ποτό … αλλά στην ουσία θέλει να ξεκουραστεί και να χαλαρώσει παρέα με φίλους (κόβει το ακριβό ποτό που είναι και μπόμπα με ένα φραπεδάκι πιο φτηνό) κ.ά παραδείγματα
- Οποια επιχείρηση αντιληφθεί ότι πλέον δεν πουλάει προιόντα αλλά ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΑΝΑΓΚΕΣ , θα αντιμετωπίσει και λιγότερα προβλήματα.
6. This is the end Beautiful friend This is the end My only friend, the end . ΤΟ ΤΕΛΟΣ .
Πήγαμε σε ένα καταναλωτικό πάρτι πάνω από τον 1ο όροφο …. απρόσκλητοι , φορόντας επώνυμα ρούχα που αγοράσαμε με δανεικά , οι ξηροί καρποί τελειώσαν και το ποτό ήταν μπόμπα . Θα πρέπει να γυρίσουμε σπίτι με τα πόδια αλλά με το τελευταίο μοντέλο κινητού της Nokia , το κεφάλι μας θα πονάει μία εβδομάδα και μετά άλλη μία εβδομάδα για το πως θα επιστρέψουμε τα ακριβά δανεικά μας στην Τράπεζα που σταμάτησε να μας χαμογελά . Θα ξεκινήσουμε να πάμε στην δουλειά μας αλλά δεν ξέρουμε εάν θα είναι ακόμα “εκεί” …. γιατί το αφεντικό είχε πάει και αυτό σε άλλο πάρτι …..
This is the end
Beautiful friend
This is the end
My only friend, the end
Of our elaborate plans, the end
Of everything that stands, the end
No safety or surprise, the end
Ill never look into your eyes…again
Can you picture what will be
So limitless and free
Desperately in need…of some…strangers hand
In a…desperate land …..>
*Ceteris paribus = Η φράση Ceteris paribus είναι μια λατινική φράση, που μεταφράζεται κυριολεκτικά ως “άλλα πράγματα το ίδιο πράγμα,” και που δίνεται συνήθως στα ελληνικά ως “με τις υπόλοιπες μεταβλητές σταθερές.” Μια πρόβλεψη, ή μια δήλωση για τις αιτιώδεις ή λογικές συνδέσεις μεταξύ δύο καταστάσεων των υποθέσεων, είναι κατάλληλη από το ceteris paribus προκειμένου να αναγνωρίσει και να αποκλείσει την δυνατότητα άλλων παραγόντων που θα μπορούσαν να αγνοήσουν τη σχέση μεταξύ του προηγούμενου και της συνέπειας. Paribus Ceteris στα οικονομικά Μια από τις επιστήμες στις οποίες η πρόταση ceteris paribus χρησιμοποιείτε ευρύτατα είναι τα οικονομικά, στα οποία είναι ουσιαστικό να απλοποιήσει τη διατύπωση και την παραγωγή μοντέλων προβλέψεων βάσει του νόμου του ανεφοδιασμού και του νόμου της απαίτησης.
