Λαική Σοφία

Καπεταναίοι του γλυκού νερού ήταν διάφοροι της Χέρσας Ελλάδας οπλαρχηγοί , που διατηρούσαν για τις πολεμικές ανάγκες της στεριάς μικρά πολεμικά πλοία , πότε αναγνωρίσιμα από την πολιτεία με επίσημο δίπλωμα καταδρομής και πότε χωρίς δίπλωμα , με ανεπίσημη , …

Σε όλα τα μέρη που τρώνε φάβα ανοίγουν ένα λάκκο και ρίχνουν μέσα λάδι , γιατί η φάβα βράζεται μόνο με το νερό της . Από ‘δω έχουμε και τη γνωστή φράση ” κάτι λάκκο έχει η φάβα ” .

Παλαιότερα , τα σπίτια ενός χωριού μετριόντουσαν με τους … φούρνους τους . Οι χωρικοί , δηλαδή , δεν έλεγαν ότι ” το χωριό μου έχει τόσα σπίτια ” αλλά ” τόσους φούρνους ” , επειδή κάθε σπίτι είχε και …

Από το ιταλικό “capo d’ opera ” , που στην κυριολεξία σημαίνει το αριστούργημα ..Λέγεται ειρωνικά , όταν υπάρχει κωμικός εξωφρενισμός ή κάτι το γελοίο ..

Πηγαίνω σαν τον κάβουρα . Παραπατώ , πηγαίνω σιγά , όπως το καβούρι , που βαδίζει πλάγια και με δυσκολία . Σημαίνει μεταφορικά ότι οι δουλειές μου ή οι σπουδές μου δεν πάνε καλά , δεν προοδεύουν .

Η προέλευση των λέξεων είναι βλάχικη και συγγενεύει με το λατινικό ” captivus” , που σημαίνει αιχμάλωτος . Κατσίβελους οι Έλληνες χαρακτήριζαν τους γύφτους . ΄Ετσι και κάθε γυναίκα , που δεν περιποιείται τον εαυτό της , ( άπλυτη κτλ …

Το Μάρτιο του 14 π.χ δολοφονήθηκε μέσα στη Σύγκλητο ο Ιούλιος Καίσαρας . Όταν κατά τη σκηνή της δολοφονίας του ο Καίσαρας αντιλήφθηκε μέσα στους δολοφόνους και τον Βρούτο , που τον θεωρούσε γιο του και που τόσο τον είχε …

“Και τα δύο , καλός βασιλιάς και άξιος πολεμιστής ” ……. Με αυτά τα λόγια , που έμειναν παρομοιώδη , χαρακτηρίζει η Ελένη τον Αγαμέμνονα στον Πρίαμο . Αυτός ο στίχος ήταν ο αγαπημένος του Μεγάλου Αλέξανδρου , που φιλοδόξησε …

” Και τα καλά δεχούμενα και τα κακά δεχούμενα .. ” Η γυναίκα του Ιώβ , όταν έχασαν όλα τα αγαθά τους , είπε στον άνδρα της : ” Έτι κρατείς την ακεραιότητά σου; Βλασθήμησον τον Θεό και απόθανε ” …

” Ο εσωτερικίος ξεπεσμός αποζητά την υποταγή σαν λύτρωση ” . Οι στίχοι αυτοί ( Καβάφης . Περιμένοντας τους Βαρβάρους ) , δείχνουν με κάποια πικρή ειρωνεία μια παρακουρασμένη και ξεπερασμένη πολιτεία , που εγκαταλείποντας πια η ίδια τον εαυτό …

Πολλές φορές το γάλα , το γιαούρτι και το τυρί μυρίζει άσχημα και τούτο οφείλεται και στην κακαράντζα ή κακαρέντζα , που είναι το αποπάτημα των γιδιών και προβάτων . Οι βοσκοί αρμέγουν τα γιδοπρόβατά τους δυο – τρεις φορές …

Ριζικό και τύχη και ειμαρμένη είναι συνώνυμα . Έτσι ο ευτυχισμένος λέγεται καλορίζικος και ο δυστυχισμένος , κακορίζικος ….

Αυτή η φράση έχει την προέλευσή της από το δρόμο του ενός Σταδίου των αρχαίων στην Ολυμπία , εκεί που γινόντουσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες .

Παροιμία και σύγχρονα παροιμιακή , αυτή η φράση , θέλουμε να πιστεύουμε πως μας την άφησε ο Σωκράτης . Όταν λοιπόν , ο φιλόσοφος , σε περασμένη ηλικία αποφάσισε να μάθει κιθάρα , τον πείραξαν οι φίλοι του , λέγοντάς …

” Κάλλιο γαϊδουρόδενε , παρά γαϊδουρογύρευε ” .. Παρομοιώδης έκφραση . Ο γερο – θυμόσοφος , που κάθεται κάτω στον ίσκιο μιας βελανιδιάς , βλέπει το συμπέθερο του , που τρέχει δεξιά και αριστερά ψάχνοντας να βρει το γάιδαρό του …

“Κάλλιο να πας στο δαίμονα παρά στο φλεβοτόμο ” .. Όταν η Ελλάδα στέναζε κάτω από το σκήπτρο της Ενετικής δημοκρατίας , την πατρίδα του Ασκληπιού και του Ιπποκράτη τη λυμαίνονταν οι ” κομπογιαννίτες ” , οι “καλογιατροί ” , …