Μενού
Αρχική / Εγκυκλοπαίδεια / Παράδοση (Σελίδα 71)

Παράδοση

Κατηγορίες με εγκυκλοπαιδικές καταχωρήσεις σχετικά με την παράδοση και τον πολιτισμό. Πλούσιο υλικό εμπλουτισμένο με ύμνους, τραγούδια, έθιμα, προσευχές, μαντινάδες για να ταξιδέψουμε μέσα από αυτά από το χτες.. στο σήμερα.

Ο χορός καλά κρατεί

– Φράση που λέγεται μεταφορικά με σκωπτική διάθεση για κατάσταση (συν. αρνητική) που διαιωνίζεται. Προέρχεται από σατιρικό ποίημα του Γ. Σουρή, που δημοσιεύτηκε στο Ρωμιό, το περίφημο περιοδικό που εξέδιδε ο ποιητής, το 1897:“Μιας κυράς μας το μωρό / είναι …

Συνέχεια »

Περί όνου σκιάς

– Ο όνος είναι βέβαια το γαϊδούρι. – Η φράση, λοιπόν, κατά λέξη σημαίνει : για τη σκιά του γαϊδουριού. – Μεταφορικά χρησιμοποιείται για κάτι το ασήμαντο, το επουσιώδες, καθόσον το συμπαθές τετράποδο ανέκαθεν ήταν υποτιμημένο στο χρηματιστήριο αξιών των …

Συνέχεια »

Κοντός ψαλμός αλληλούια

– Λαϊκή έκφραση που σημαίνει ότι περιττεύουν τα πολλά λόγια, καθώς σύντομα θα αποδειχθεί, θα αποκαλυφθεί η αλήθεια ή η πραγματικότητα. – Το αλληλούια είναι εβραϊκή λέξη (hallelujah) και σημαίνει «δοξάζετε τον Θεό». Χρησιμοποιείται ως επωδός εκκλησιαστικών ύμνων .

Συνέχεια »

Ο καβγάς για το πάπλωμα

Η φράση χρησιμοποιείται μεταφορικά για σύγκρουση στην οποία προβάλλονται επιφανειακά αίτια, ενώ αποκρύπτεται η βαθύτερη και πραγματική αιτία.Η σημασία της – που ίσως συνδέεται με γνωστή ιστορία του Ν. Χότζα – φαίνεται στο ακόλουθο νεοελληνικό παραμύθι:Μια φορά ήταν ένας γέρος …

Συνέχεια »

Μαυρίζω – Τους μαυρίσανε

Κάθε « κάλπη », στην παλιότερη εποχή, που ήταν διαφορετικά τα συστήματα της ψηφοφορίας, ήταν χωρισμένη σε δύο μέρη, το δεξιό που ήταν βαμμένο άσπρο και το αριστερό που ήταν βαμμένο με μαύρο χρώμα. Η τρύπα της «κάλπης» όπου έμπαινε …

Συνέχεια »

Μαύρο και δαγκωτό

Πολλοί ψηφοφόροι που είχαν ιδιαίτερο λόγο να φαίνεται η ψήφος τους, δάγκωναν το σφαιρίδιο, πριν το ρίξουν λέγοντας: «Να, μαύρο και δαγκωτό»,δηλαδή μαύρισε τον τάδε υποψήφιο. Άλλοι, πάλι, έριχναν σφαιρίδια με το όνομα τους ή και επιχρυσωμένα και έτσι έβαζαν …

Συνέχεια »

Μαφία – Μαφιόζος

Λέξη που σημαίνει μια μυστική συνεννόηση για κακό, την κλίκα, κλπ. Προέρχεται από τη γνωστή σικελική μυστική οργάνωση Mafia , που το καταστατικό της λέει, πως τα μέλη της αποφασίζουν για τη δικαστική ή εκτελεστική εξουσία. Είναι ανάλογη με τη Ναπολιτάνικη «Καμόρρα». …

Συνέχεια »

Μάχαιρα έδωσες, μάχαιρα θα λάβεις

– Τη φράση αυτή την είπε ο Ιησούς στον Πέτρο, όταν αυτός τράβηξε το μαχαίρι του και έκοψε το αφτί ενός στρατιώτη, που επιχείρησε να συλλάβει το δάσκαλο του. Του είπε, τότε, να βάλει στη θήκη του το μαχαίρι, γιατί …

Συνέχεια »

Με άφησε στο ποδάρι του

Ο Ιωάννης Κονδυλάκης σ’ ένα άρθρο του, που δημοσιεύτηκε στο «Πανελλήνιον Ημερολόγιον 1908» γράφει: “Εις την πλατειαν του Συντάγματος ήτο πασίγνωστος ο Σπανός – Μήτσος ο Σπανός, λούστρος ανδρωθείς εις τήν υπηρεσίαν των συχναζόντων εις τα καφενεία Ζαχαράτου. Ο Σπανός εγυάλιζεν υποδήματα και …

Συνέχεια »

Μεγάλη ιδέα

Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης δημιουργήθηκαν αισιόδοξες ελπίδες για την τύχη του υπόδουλου Ελληνισμού. Ο λαός πίστευε ακράδαντα (ευσεβής πόθος), πως θα ξαναπάρουμε την Πόλη και την Αγια Σοφιά («Πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα ‘ναι»). Αυτή …

Συνέχεια »

Το Πανηγύρι του Αη Γιώργη της Νεστάνης

Μεγάλη γιορτή για τη Νεστάνη και όλη την περιοχή της Μαντινείας είναι το πανηγύρι του Αη Γιώργη, όπου αναβιώνει μια ωραία διατηρημένη λαϊκή παράδοση, απόηχο των πανάρχαιων παραδόσεων της περιοχής, όπου κατά την αρχαιότητα λατρεύονταν ιδιαίτερα ο Ίππιος Ποσειδώνας, θεός …

Συνέχεια »

Τα Ραγκουτσάρια, το καστοριανό καρναβάλι

Το έθιμο δεν είναι άλλο από ένα καρναβάλι που όμως έχει τις ρίζες του πολύ βαθιά στα Ελληνορωμαϊκά χρόνια και κατόρθωσε παρά τις αντιξοότητες να επιβιώσει στο Βυζάντιο και στην Οθωμανική περίοδο.Το αρχικό όνομα του εθίμου ήταν «τσαρανιασμένοι ραγκουτσάρηδες» που …

Συνέχεια »

Προσευχή Ενόπλων Δυνάμεων

“Δέσποτα Παντοκράτωρ,ο Καταξιώσας ημάς διελθείν το μήκος της ημέρας ταύτηςπρόσδεξαι τας εσπερινάς ημών δεήσειςκαι κατάπεμψον το πλήθος του ελέους Σουεπί πάντας ημάς τους δεομένους Σου.Τοίχισον ημάς τοις Αγίοις Αγγέλοις Σου,Περιχαράκωσων ημάς τη Αληθεία Σου,Φρούρησον ημάς τη Δυνάμει Σου,Φύλαξον υπό την …

Συνέχεια »

Προσευχή Αεροπορίας

“Θεέ και Κύριε των Δυνάμεωνκαι πάσης Κτίσεως Δημιουργέ.Συ ο οποίος εξεχεας προς αναπνοάς τον αέρακαι τούτου την δύναμινυπό το κράτος του ανθρώπου υπέταξας.Ευδοκήσον, όπως ούτος ούριος γενηταιεις τα ελληνικά πτερά,ίνα, δι’αυτών μεταφέρηταιανά τον κόσμον άπανταη δική Σου αγάπη και ειρήνη, …

Συνέχεια »