Αναγνώστης που έζησε αρκετά χρόνια στο εξωτερικό αναρωτιέται ποιος από τους δύο τύπους παρατατικού είναι σωστός για τα συνηρημένα ρήματα β’ συζυγίας, α’ τάξης (δηλαδή τα ρήματα σε -άω, -ω όπως αγαπάω, -ώ, μιλώ, περνώ, παρακαλώ κ.ά.).
Και οι δύο τύποι είναι σωστοί και αποδεκτοί. Δηλαδή:
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ | |
μιλούσα | μίλαγα |
μιλούσες | μίλαγες |
μιλούσε | μίλαγε |
μιλούσαμε | μιλάγαμε |
μιλούσατε | μιλάγατε |
μιλούσαν(ε) | μίλαγαν ή μιλάγανε |
Παλιότερα οι τύποι σε -ούσα, -ούσες, -ούσε κ.λπ. θεωρούνταν οι ‘κανονικοί’ και οι τύποι σε -αγα κ.λπ. παρέπεμπαν σε λογοτεχνική (δηλαδή πιο ελεύθερη) χρήση της γλώσσας· έτσι τους αναφέρει και η Νεοελληνική Γραμματική της δημοτικής του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Η γραμματική της Νέας Ελληνικής των Κλαίρη-Μπαμπινιώτη που κυκλοφόρησε πρόσφατα αναφέρει και τους δύο τύπους χωρίς πια να σχολιάζει τυχόν διαφορά τους.
Στο ερώτημα του αναγνώστη αν υπάρχει δεύτερη καθαρεύουσα θα απαντήσω ότι σαφώς και δεν υπάρχει, γιατί χαρακτηριστικό της καθαρεύουσας ήταν ότι ήθελε με τεχνητό τρόπο (δηλαδή όχι ακολουθώντας την καθομιλούμενη) να επιβάλει κανόνες και να ρυθμίσει τη γλώσσα. Σήμερα δεν υπάρχει τέτοια τάση, υπάρχουν οι γενικοί κανόνες και τα ανάλογα βοηθήματα (γραμματική, συντακτικό, λεξικό), όμως εφόσον κάτι λέγεται και στέκει με βάση αυτούς τους γενικούς κανόνες, θεωρείται σωστό.
Ας σημειωθεί ότι υπάρχουν και άλλοι διπλοί τύποι ρημάτων που είναι εξίσου σωστοί, όπως ντύνεστε-ντυνόσαστε, φιλιούνταν-φιλιόντουσαν κ.ά.