Προλεγόμενα
Το Μνημείο του ολοκαυτώματος του Έριβαν υποχρεώνει κυνηγημένες μειονότητες να σκεφθούν τη δική τους ιστορία του πόνου και της καταστροφής, και έτσι 24 Απριλίου είναι ημέρα ανάμνησης των Αρμενίων, στις 5 Μαϊου συγκεντρώνονται οι Εβραίοι, και στις 19. Μαϊου πηγαίνουν οι Έλληνες και κατ΄ αυτόν τον τρόπο μεταβάλλεται το Μνημείο του Ολοκαυτώματος σε διεθνή τόπο ενθύμησης , που δεν είναι μόνο για τον Αρμενικό λαό μεγάλης σημασίας, αλλά και για άλλους λαούς που ακόμα δεν δικαιώθηκαν από την πλατειά διεθνή κοινωνία.
Η 24η Απριλίου 1915 είναι μια συμβολική ημερομηνία. Εκείνη την νύχτα από την 24. στην 25. Απριλίου δολοφωνήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη 600 αρμενικές προσωπικότητες. Η 14. Σεπτεμβρίου είναι η επέτειος της καταστροφής της Μ. Ασίας- Ανατολικής Θράκης και έχει ανακηρυχθεί ημέρα περισυλλογής και μνήμης των αξέχαστων πατρίδων και των θυμάτων της Μικρασιατικής τραγωδίας 1914-1924.
Η 19η Μαϊου 1919 είναι ημέρα σημαδιακή για τον ποντιακό Ελληνισμό και θεωρείται ως απαρχή της μεγάλης γενοκτονίας των ποντίων που ακολούθησε. Έτσι στο Έριβαν κυνηγημένες μειονότητες μπορούν να σκεφθούν τη δικής τους ιστορία του πόνου και της καταστροφής.
Κρεμασμένοι Αρμένιοι στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, λίγο πριν ξεκινήσουν οι εκτοπίσεις των Αρμενίων από την περιοχή.Φωτο: Armin T. Wegner
Ανασκόπηση ιστορικών γεγονότων
Ήδη το 1995 στο Μύλχαιμ του Ρουρ είχα λάβει μέρος σε ένα παγκόσμιο ιστορικό συνέδριο για την επιστημονική ανάλυση της γενοκτονίας των Αρμενίων, όπου από τότε έχω γράψει πολλά άρθρα στα ελληνόφωνα ΜΜΕ των τριών Ηπείρων, όπου και η σειρά αυτή δημοσιεύτηκε στην Αυστραλία και μεταδόθηκε και από το ελληνόφωνο πρόγραμμα καθώς επίσης και στον Καναδά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Από την Κολωνία της Γερμανίας είχαν αρχίσει στις 13.01.2002 και διάρκεσαν ως το Φεβρουάριο οι εκδηλώσεις της γενοκτονίας και ανάμνησης των Αρμενίων με διαλέξεις προσωπικοτήτων, όπως από τον Ralph Giordano, Edgar Hilsenrath, Hülya Engin, Yelda.., καθώς επίσης και έκθεση με φωτογραφικό υλικό, φιλμ και συζητήσεις, με αρμενική και γερμανική ποίηση …
Στην Κολωνία βρίσκεται η μεγαλύτερη αρμενική Κοινότητα στη Γερμανία, επίσης εδώ ζουν πολλοί Τούρκοι, Κούρδοι και ΄Ελληνες, κατά ένα μέρος ήδη η δεύτερη και τρίτη γενιά. Αν και η γενοκτονία σε βάρος των Αρμενίων και Ελλήνων είναι μέρος της εθνικής τουρκικής και επίσης και κουρδικής ιστορίας, μετά δυσκολίας υπάρχει κατατοπισμός γύρω από αυτό το θέμα. Αν και συμμετέχουν δέκα περίπου διεθνείς αλληλέγγυες οργανώσεις, δεν παρουσιάζεται κανένας Ελληνικός, ή ποντιακός Σύλλογος, ούτε και «Σύλλογος» Ελληνική Κοινότητα στην αλληλέγγυα προσέγγιση για την αναγνώριση των γενοκτονιών Αρμενίων, Ελληνοποντίων και Ελλήνων.
Μετά την Κολωνία συνεχίστηκαν οι εκδηλώσεις στην Φρανκφούρτη, αλλά και σε άλλες πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώσπου η Τουρκία προ της εισχώρησής της στην ευρωπαϊκή Ένωση υποχρεωθεί να αναγνωρίσει οπωσδήποτε επίσημα την γενοκτονία σε βάρος των Αρμενίων από τους Νεότουρκους. Η ιστορική έκθεση φωτογραφιών και η στρογγυλή συζήτηση στην Φρανκφούρτη .
Η εκδήλωση και η έκθεση φωτογραφιών συνεχίστηκε τον Φεβρουάριο στη Φρανκφούρτη με τον τίτλο: «Γενοκτονία και Ανάμνηση. Αρμενία 1915». Οι φωτογραφίες για την έκθεση των ιστορικών φωτογραφιών προέρχονται από τον ταξιδιωτικό συγγραφέα Armin T. Wegner, που τα χρόνια 1915 και 1916 υπηρέτησε ως αξιωματικός υγειονομικού στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ακριβώς εκείνα τα χρόνια, που χρονολογείται η γενοκτονία. Υπήρξε γενοκτονία σε βάρος των Αρμενίων ή όχι; Ιστορικοί που δεν ακολουθούν την επίσημη τουρκική ερμηνεία, δεν την αμφισβητούν.
Η Τουρκία ως διάδοχος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αντίθετα έχει μία άλλη διερμηνεία των γεγονότων κατά την διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και ομιλεί για «μετοίκηση». Ασφαλώς ένα ολισθηρό θέμα που οδηγεί και σε διπλωματικές κρίσεις μεταξύ της Τουρκίας και των χωρών, που δεν αμφισβητούν τη γενοκτονία στους Αρμενίους, τους Έλληνες και πρόσφατα την στρατιωτική κατοχή της Βορείου Κύπρου.
Με την τουρκική διπλωματία ήρθε σε αντιπαράθεση τώρα ο ιερέας Christian Stoodt. Του είχε παρακαλέσει ευγενικά, αλλά ευδιάκριτα ο τούρκος γενικός πρόξενος στην Φρανκφούρτη, να αρνηθεί την ιστορική έκθεση φωτογραφιών στην εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης. Συγχρόνως έχουν αξιώσει επίσης την άρνηση της ιστορικής έκθεσης και ο πρόεδρος της τουρκικής ισλαμικής Ένωσης, ένας τουρκικός κυβερνητικός θεσμός στην Φρανκφούρτη. Το ότι αφορά ένα ολισθηρό θέμα του είναι συνειδητό. Η απόφαση όμως για προσφορά χώρων στην εκκλησία για τις τεκμηριωμένες φωτογραφίες δεν έλαβε χώρα χωρίς αιτία.
Οι Γερμανοί ως σύμμαχοι των Οθωμανών συμμετείχαν στη γενοκτονία, ανέφερε ο Stoodt. Και είναι λυπηρό, που ο τούρκος διπλωμάτης δεν ακολούθησε την πρόσκληση, να λάβει μέρος την Κυριακή, 10.02.02. στη συζήτηση. Εκείνη η εκδήλωση ήτανε μία σειρά εκδηλώσεων των Αρμενίων, και έλαβαν μέρος επιστήμονες και αφιερωνότανε στο ερώτημα: Δεν Υπάρχει η αρμενική ερώτηση το πρόβλημα πλέον;» Frankfurter Rundschau: Gedenken an den Genozid in Armenien, Nr. 34, 09.02.02
Τι έχει συμβεί την 24η Απριλίου 1915.
Αυτή η ημερομηνία δεν έχει επιλεγεί τυχαίως Αυτή είναι η ημέρα ανάμνησης των Αρμενίων. Διότι στις 24 Απριλίου του 1915 έβαλε σε ενέργεια, η νεοτουρκική κίνηση, που απέκτησε δύναμη και ήρθε στην αρχή το 1908, και διεύθυνε τη σύλληψη, την εκτόπιση και την δολοφονία αρμενίων διανοουμένων στην Κωνσταντινούπολη και άρχισε με αυτά τα μέτρα την γενοκτονία ενάμισι εκατομμυρίων Αρμενίων – τα δύο τρίτα της οθωμανικής αυτοκρατορίας, που εκεί ζούσε από εκατονταετηρίδες ως χριστιανικός λαός.
Το νεκρικό στρατόπεδο συγκεντρώσεως ήτανε γι΄ αυτούς η Έρημος και έχει την ίδια τρομερή σημασία, όπως το Auschwitz για τους Εβραίους. Υπάρχουν πολλοί παραλληλισμοί μεταξύ των γενοκτονιών των Εβραίων και Αρμενίων. Και οι δύο εθνικότητες δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου.Επίσης και οι Νεότουρκοι είχαν ένα εθνικό ρατσιστικό μοντέλο του έθνους και ονειρευότανε από το Turan, μίας Μεγάλης Αυτοκρατορίας από την Θράκη ως την κεντρική Ασία. Η 24 Απριλίου είναι η απαρχή εκείνων των γεγονότων, που αργότερα επεκράτησε με την σύμπτυξη του χαρακτηρισμού των φρικιαστικών γεγονότων σε βάρος των Αρμενίων.
Η 24 Απριλίου είναι μία συμβολική ημερομηνία. Εκείνη την νύχτα από την 24. στην 25. Απριλίου καθώς επίσης και τις επακόλουθες ημέρες συνελήφθηκαν στην μητρόπολη Κωνσταντινούπολη, όπου βρισκότανε η πιο δραστηριοποιημένη πολιτιστική και πολιτική αρμενική Κοινότητα, 600 αρμενικές, ηγετικές προσωπικότητες, από όπου διασώθηκαν από το έγκλημα μόνο δεκαπέντε. Τυπικά έπρεπε κατά τον προγραμματισμό να αρχίσει η γενοκτονία ήδη στις 15 Φεβρουαρίου 1915.
Οι στρατιώτες αρμενικής καταγωγής είχαν ήδη αφοπλιστεί, συλληφθεί και είχαν τοποθετηθεί ως εξαναγκαστικοί εργάτες, όπου πέθαναν από ζούριασμα, ατροφία ή δολοφονήθηκαν με βαρβαρότητα. Μετά από αυτό επακολούθησε μία οργανωμένη σφαγή και εξόντωση των ανυπεράσπιστων αμάχων πολιτών. ΄0ποιοι δεν είχαν δολοφονηθεί στον ίδιο τόπο και θέση, έχασαν τη ζωή τους στην οδοιπορία των εκτοπισμών διαμέσου της ερήμου, της πείνας, της δίψας ή των κακουχιών. Κατά προσεχτικούς υπολογισμούς δολοφονήθηκαν μεταξύ 1.200.000 – 1.500.000 Αρμένιοι.
Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο οι κυρίως αίτιοι για τον σφαγιασμό, Enver, Talaat, Cemal μπροστά από ένα πολεμικό δικαστήριο καταδικάστηκαν στις 5. Ιουλίου 1919 σε θάνατο, εξαιτίας της Γενοκτονίας σε βάρος των Αρμενίων. Παρόλα που υπάρχουν νομικά και πολλαπλά άλλα ντοκουμέντα αρνείται μέχρι σήμερα με ισχυρογνωμοσύνη η Τουρκική Δημοκρατία τη γενοκτονία σε βάρος των Αρμενίων, αλλά και σε βάρος των Ελληνοποντίων και Ελλήνων και εξακολουθεί την καταπίεση των μειονοτήτων.
Όπως περιγράφουν οι ημερήσιες εφημερίδες, Die WELT, 9.2.05 Frankfurter Rundschau, 9.2.05. Στο κρατίδιο του Βρανδεμβούργου θα εισαχθεί και πάλι το 2005 στα αναλυτικά προγράμματα, η διαπραχθείσα σφαγή κατά τη διάρκεια του Πρώτου παγκοσμίου πολέμου από τους Τούρκους στους Αρμενίους. Το κρατίδιο του Βρανδεμβούργου είχε καταργήσει από τα σχολικά αναλυτικά προγράμματα τη διδασκαλία της γενοκτονίας σε βάρος των Αρμενίων μετά από πίεση της Τουρκίας.
Κατά την άποψη του πρωθυπουργού του κρατιδίου θα εισαχθεί τώρα ένα σχολικό βιβλίο στο μοναδικό κρατίδιο, που θα ασχολείται με την πρώτη γενοκτονία του 20ου αιώνα. Στην νέα επεξεργασία του αναλυτικού προγράμματος θα συμπεριληφθούν περισσότερες γενοκτονίες, και επίσης και η γενοκτονία 1915/16 των 1,5 εκατ. Αρμενίων. Στην επιδίωξη αυτή να παρουσιαστούν οι γενοκτονίες, δεν πρέπει κατά κανόνα τρόπο να απουσιάζει η γενοκτονία σε βάρος των Ελληνοποντίων και Ελλήνων ως μέρος της Ευρωπαϊκής Ιστορίας που πρέπει να παραμείνει στην ενθύμηση των ανθρώπων, ώστε παρόμοια γεγονότα να μην επαναληφθούν ποτέ πια.
Το κρατίδιο του Βρανδεμβούργου επιθυμεί να συνεχίσει την παράδοση του Johannes Lepsius (1858-1926). O Θεολόγος από το Πότσνταμ είχε αποδείξει λεπτομερώς την γενοκτονία, παγκόσμια και έσωσε πολλούς Αρμενίους. Η κυβέρνηση του κρατιδίου επιθυμεί στο οίκημα Λέψιους να προωθήσει περαιτέρω το αρχείο της γενοκτονίας.
Ohne Zeigefinger Cem Oezdemir hat die Tuerkei aufgefordert, dunkle Kapitel ihrer Geschichte wie die Massaker an den Armeniern aufzuarbeiten. Wer sich ehrlich mit der Geschichte befasst habe und Versoehnungsarbeit leiste, sei am ehesten in der Lage, die Herausforderungen der Zukunft zu meisten, sagte der Europaabgeordnete der „Neuen Osnambruecker Zeitung“ . Beim Voelkermord an den Armeniern wurden Historikern yufolge 1915 im Osmanischen Reich 1,5 Millionen Menschen deportiert und ermordet. Wenn es um versoehnende Kontakte gehe, koenne Deutschland nicht mit erhobenem Zeigefinger, aber mit guten Ratschlaegern helfen, sagte er. Auch Koelner Stadt Anzeiger, Februar 2005.