asxetos.gr 15 χρόνια χρηστικό περιεχόμενοΠρολεγόμενα:
Την τωρινή απασχόλησή μου με την προβληματική του Κυπριακού ζητήματος την οφείλω σε ένα μου αυθόρμητο ταξίδι τέλη Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου 2004 στην Κύπρο, όπου άρχισαν συμπτωματικά ακριβώς τώρα οι διαπραγματεύσεις συζήτησης για το σχέδιο Ανάν μεταξύ του κατοχικού ηγέτη και της Έλληνο κυπριακής κυβέρνησης. Έτσι ασχολήθηκα με τα υπέρ και τα κατά του σχεδίου Ανάν και περαιτέρω με τις ευρωπαϊκές ανταποκρίσεις και συνοπτικά ανάλυση των τελευταίων εξελίξεων. Μετά ασχολήθηκα με την ιστορική ανταπόκριση από την νεολιθική εποχή, την εποχή της Χαλκοκρατίας και την ελληνιστική εποχή και επίσης την Ρωμαϊκή εποχή από το 58 π.Χ. ως το 330 μετά Χριστών.
Όπως αναφέραμε σε προηγούμενο άρθρο μας μέσα στους πολέμους 58 π.Χ.- 330μ.Χ. ανάμεσα στην Αίγυπτο και τη Ρώμη, ανακτάται η Κύπρος από τη Ρώμη και από το 31 27 π.Χ. οριστικά στη Ρώμη. Το 27 το τέλος της ρωμαϊκής Δημοκρατίας και αφετηρία της αυτοκρατορικής εποχής. Στο τωρινό μου άρθρο επιθυμώ να παρουσιάσω όλη τη διαδρομή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ως 1453 άλωση της Κωνσταντινούπολης σε σχέση με τον ελληνικό πολιτισμό και την καταδίωξη των φιλοσόφων με τις επαγγελματικές απαγορεύσεις και το κλείσιμο των φιλοσοφικών σχολών. Πόσο διαφέρουν οι κρίσεις των πατέρων της εκκλησίας γύρω από τον Ελληνισμό, πόσο διφορούμενες επίσης ήτανε οι σχέσεις μεταξύ της χριστιανικής σκέψης και της ελληνικής παράδοσης, δείχνουν επίσης οι εσω-χριστιανικές διαφωνίες, αμφισβητήσεις. Ο Ιουστίν , για να καταπολεμήσει , τους ως ασύμπτωτα εκτιμηθέντα Στρώματα, βρήκε τον ορισμό «αίρεση», το κεντρικό κομμάτι μηχανισμού για τον έλεγχο φρονημάτων.Boulluec,S.770.
1. Φωτογραφία: Περίπατο στο λιμάνι της Πάφου με το μικρό Φρούριο που δεσπόζει του λιμανιού της Πάφου. Πήρε την σημερινή μορφή κατά την περίοδο μετά την τουρκική κατάκτηση της Κύπρου το 1570, οπότε είχε ανοικοδομηθεί αντικαθιστώντας τα ερείπια μεσαιωνικού Φρουρίου που είχε χτιστεί τον 13ο αιώνα. Φωτο: Κωνσταντίνου Σ.. Ναλμπάντη
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία / Θέση του Ελληνισμού και ο Χριστιανισμός
Το 29; Θάνατος του Ιησού του Ναζωραίου. Το 37-41 ο Φίλων από την Αλεξάνδρεια ως αποσταλμένος στον Καλίγκουλα. Γενικά η πρώτη ρωμαϊκή εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας άρχισε από την αρχή κιόλας με αντιμαχόμενες πολιτικές και θρησκευτικές τάσεις, που μπορεί να περιγραφεί μεταξύ Φιλελλήνων Ρωμαίων, προωθητές της ελληνικής Παιδείας και φιλοσοφίας και Ρωμαίων εχθρών των «εθνικών» και επίσης και άλλων εναντίον της νέας χριστιανικής θρησκείας. Από τους μεγαλύτερους εχθρούς των χριστιανών θεωρείται ο Νέρων 54/68 μ.Χ., όσο καιρό είχε κατ΄ αρχάς τον στοϊκό Σένεκα ως παιδαγωγό και μετά είχε δύο σοφούς του συμβούλους τον στοϊκό Σένεκα και τον Βούρο ήτανε η διακυβέρνηση συνετή, προτού υποχρεωθεί ο Σένεκα από τον Νέρων να αυτοκτονήσει.
Μετά εξαπέλυσε τον αφανισμό με διάφορους τρόπους στους εγγύς συγγενείς του και τους επιδιώκοντας τον θρόνο αλλά και πλουσίους πολίτες, των οποίων δήμευε τις περιουσίες. Κατά την τεράστια πυρκαγιά στη Ρώμη το 64, που διάρκεσε επτά μέρες σε επτά συνοικίες, ο Νέρων παρακολουθούσε το θέαμα πάνω από την στέγη του ανακτόρου του, παίζων την λύρα του και ψάλλοντας ομηρικούς στίχους, που περιέγραφαν την αποτέφρωση του Ιλίου. Κατηγόρησε μετά ως εμπρηστή τους χριστιανούς. Τότε άρχισε ο πρώτος διωγμός εναντίον των οπαδών της νέας θρησκείας ρίπτονταν στα άγρια θηρία ή τους αλειφόμενοι με πίσσα ή ρητίνη καίονταν εν είδει ζωντανών λαμπάδων, φωτίζοντας νύχτες οργίων και ακολασίας. Όταν αποκαλύφτηκε συνομωσία εναντίον του έδωσε αφορμή σε νέες εκτελέσεις ….
Ο Νέρων μιλούσε ελληνικά , διάβαζε τα ποιήματα του Ομήρου και είχε μία μανία για κάθε ελληνικό, χειριζότανε με Έλληνες συμβούλους, ανάγειρε στη Ρώμη ένα Γυμνάσιο σε ελληνικό στιλ. Με το ταξίδι του το 66/67 στην Ελλάδα παρουσιάστηκε ο Νέρων ως αθλητής και μουσικός στους αγώνες, και ανακοίνωσε στα Ίσθμια την ανεξαρτησία της πρώην ρωμαϊκής επαρχίας της Αχαϊας. Απογύμνωσε όμως όλων των θησαυρών των ναών και πολύτιμων αναθημάτων τους. Το 60 ο πλατωνικός Αμμώνιος διδάσκει στην Αθήνα.
Ο αυτοκράτορας Δομιτιανός, 71-96 , της Ρώμης ανοικοδόμησε την Ρώμη μετά την πυρκαγιά του 80 μ.Χ., ανέγειρε μεταξύ άλλων τον ναό του Καπιτωλίου Διός, το Πάνθεον, τις Θέρμες του Αγρίππα και έχτισε νέο ανάκτορο πάνω στο λόφο του Παλατίνου. Μετέχων της ελληνικής παιδείας και θεωρών τον εαυτόν του γιο της Αθήνας, δέχθηκε το 93 μ.Χ. αξίωμα του επωνύμου άρχοντα των Αθηνών και θέσπισε την κατά την τετραετία τέλεση αγώνων στη Ρώμη, ελληνικού τύπου, τα λεγόμενα Καπιτώλεια Καταδίωξε τους Ιουδαίους και τους χριστιανούς ως και αυτούς τους συγγενείς του, και έναν εξ αυτών και τον εξάδελφό του Φλάβιο Κλήμεντα ως Χριστιανίζοντας και τελικά απεδείχθη σκληρότερος και από τον Νέρωνα.
93-94 απέλαση των φιλοσόφων από τη Ρώμη διαμέσου του Δομιτιανού. Επίκτερ 55-135 δημιουργεί μια σχολή στην Νικόπολη τη ελληνικής Αδριατικής ακτής. 110: ο Πλούταρχος συμβουλεύει κατ΄ αρχάς τον Τραγιανό και μετά τον Αδριανό σε ελληνικές υποθέσεις. 120: οι χριστιανοί απολογητές προσπαθούν να παρουσιάσουν τον χριστιανισμό ως μια φιλοσοφία. 150 διδασκαλικός ( γκρέμισμα του Πλατωνισμού) του Αλκινόου.
Ο αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος, 161-180, ασχολούνταν με την ρητορική και την φιλοσοφία. Πρώτος διδάσκαλός του υπήρξε ο Κορνήλιος, που προσπάθησε να τον ελκύσει στην αττικίζουσα σοφιστική ρητορική, και όμως όταν γνώρισε τον στωϊκό φιλόσοφο Ιούνιο Ρούστικο εστράφη στην στωϊκή φιλοσοφία, επιδοθείς στη μελέτη των δογμάτων. Έγραψε δώδεκα βιβλία στην ελληνική γλώσσα στον εαυτό του (εις εαυτόν ) και έλεγε «Τα κράτη ανθίζουν μόνο, αν ή οι φιλόσοφοι κυριαρχούν ή αν οι κυρίαρχοι φιλοσοφούν»
Διέδωσε την ελληνική κλασική αρχιτεκτονική τέχνη. Ο αυτοκράτορας ίδρυσε στην Αθήνα έδρες για τα σπουδαιότερα φιλοσοφικά στρώματα: Για τον ΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟ, ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΣΜΟ, ΣΤΟΪΣΜΟ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΣΜΟ. Αν και αποστρέφονταν τον πόλεμο, όμως αναγκάστηκε ως αυτοκράτωρ να διέλθει όλη του την ζωή σε πολέμους. Δύο βαριές σκιές πέφτουν σε αυτόν τον υπερβολικά μορφωμένο άνδρα: Την περίοδο της διακυβέρνησής του υπήρξαν δύο χριστιανικές διώξεις με επιφανείς θύματα τον Ιουστίνο και τον Πολύκαρπο από την άλλη μεριά καθόρισε ως διάδοχό τον ανίκανο γιο του Κομμόδους., βλέπε και Marc Aurell: Selbstbetrachtungen, από τα ελληνικά: Otto Kiefer,Insel,Frankfurt/M. 1997
2. Ειδωλολατρικά τυπικά. Καθ΄ οδό από την Κάτω για την Πάνω Πάφο (Κτήμα) μπροστά από τις αρχικές κατακόμβες της Αγίας Σολομονής στην κορυφή υπάρχει ένα ιερό δένδρο που κατά την παράδοση θεραπεύει τις ασθένειες και εκπληρώνει τις επιθυμίες εκείνων που θα κρεμάσουν ένα προσωπικό τάμα στα κλαδιά του. Φώτο: Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη
177: Ο Πλατωνικός Κέλσους κάνει πολεμική εναντίον των χριστιανών. Το 198: Ο περιπατητής Αλέξανδρος από την Αφροδισία διδάσκει στην Αθήνα. Το 200 ο Διογένης ο Λαίτιος εκδίδει: γύρω από τη ζωή και τη διδασκαλία των φιλοσόφων. Το 244 ΠΛΩΤΙΝΟΣ
(205-269) ιδρύει μια σχολή στη Ρώμη. Το 260 ίδρυση της Σχολής της Αντιόχειας . Το 263: ο Πορφύριος γίνεται μαθητής του Πλωτίνου: εκδίδει γύρω στα 301 τις εννεάδες του.
Ο Gallienus 253-268 ως φιλέλληνας και οπαδός του Πλωτίνου προώθησε τον Νεοπλατωνισμό και τα θρησκευτικά μυστήρια της Ελευσίνας. Θεωρούσε ως περιττές περαιτέρω τις διώξεις των χριστιανών.
Ο Διοκλητιανός Γάϊος Αυρήλιος Βαλέριος, αυτοκράτορας της Ρώμης, γεννηθείς το 230 στη Διόκλεια της Δαλματίας, τον ανακήρυξαν το 284 στην Χαλκηδόνα αυτοκράτορα. Μεταξύ 303-305 μ.Χ. εξαπέλυσε τον μεγαλύτερο διωγμό κατά των χριστιανών και με την καταστρεπτική πυρκαϊά στην Νικομήδεια αποδόθηκε από τον καίσαρα Γαλέριο στους χριστιανούς. Διετάχθη το κλείσιμο των εκκλησιών ή καταστροφή των ιερών βιβλίων και η εξορία των κληρικών και των επιφανέστερων χριστιανών στα μεταλλεία της Κυζίας και της Παλαιστίνης.
Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος το 312 γίνεται χριστιανός, το 313 με έδικτο του Μιλάνου: Η χριστιανοσύνη γίνεται ανεκτική (ανεξιθρησκία) στην Αυτοκρατορία. Το 313 ο Ιάμβλιτος (250-325) ιδρύει στην Απάμεια ΝΕΑ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ. Το 314 πρώτη διχοτόμηση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. ΄Εργα του Βασιλείου από την Καισαρεία, του Γρηγορίου από το Νάζιανός και Γρηγορίου από την Νύσσα. Το 320 ο Πάππος από την Αλεξάνδρεια σχολιάζει τον Πτολεμαίο και Ευκλείδη.
361-363: Κάτω από την κυριαρχία του Ιουλίου Αποστάτα που καθομολογείται ως Νεοπλατωνικός έρχεται σε μία αντιχριστιανική αντίδραση. Ο Θέων από την Αλεξάνδρεια αναλαμβάνει ως διάδοχος του Πάππου ως δάσκαλος των μαθηματικών.
Το 380: Ο χριστιανισμός γίνεται στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία η θρησκεία του κράτους. Το 386: προσηλυτισμός του Αυγουστίνου. Αυτός γράφει γύρω στα 400 τις θρησκείες και περίπου το 413-426 την κρατική θρησκεία του Θεού. Το 410: λεηλασία της Ρώμης διαμέσου του Αλάριχου. Το 438 ως διάδοχος του Συριανού θα γίνει ο Πρόκλος διευθυντής της ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ. Θάνατος της Υπαθίας, κόρη του Θέωνος, μαθηματικός και
Από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες της Νεοπλατωνικης Σχολής, βλέπε τα αίτια και σε προηγούμενα άρθρα μου. Το 476: Τέλος της Δυτικο-ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Μαρκιανός 450-457 Ασχολήθηκε με τα θρησκευτικά και εκκλησιαστικά ζητήματα, προήδρευσε δε κατά Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας, όπου καταδικάστηκε η αίρεση του Ευτυχούς και του Νεστορίου και τέλος περιόρισε την παντοδυναμία του μοναχικού κλήρου και την ανάμιξη των μοναχών των υποθέσεων της εκκλησίας και της πολιτικής του κράτους.
Ο Αναστάσιος 491-518 είχε γονείς αιρετικούς, ανήκοντες στην αίρεση του Ευτυχίου, αλλά ο μέλλων να στεφθεί αυτοκράτωρ επέδωσε ιδιόχειρο έγγραφο ομολογία, δια της οποίας αναγνώριζε τις αποφάσεις της συνόδου της Χαλκηδόνας του 451 μ.Χ. και έδιδε υπόσχεση να μην προβεί σε καινοτομίες ή μεταρρυθμίσεις στη θρησκεία, όμως συνεχείς θρησκευτικές έριδες μεταξύ των δύο μερίδων των άκρων. Αλλεπάλληλοι εξεγέρσεις στον ιππόδρομο 491,497,503 με αιματηρούς ανταγωνισμούς μεταξύ πρασίνων και Βενέτων. Από τα μεγάλα του έργα είναι: η κατάργηση του «χρυσαργύρου» και αντιλαϊκού φόρου, η διάταξη του να μην ρίχνονται οι κατάδικοι στα θηρία, η ανέγερση των Αναστασιακών τειχών.
Το 520: Ως διάδοχος του Ζενόδοτου γίνεται ο Δαμάσκιος Διευθυντής της Νεοπλατωνικής Σχολής. Το 529: Ο Ιουστινιανός κλείνει τη Σχολή των Αθηνών. Επτά Νεοπλατωνικοί φιλόσοφοι δραπετεύουν στην αυτοεξορία στην Περσία ( κάτω από αυτούς και ο Σιμπλίτσιος και Δαμάσκιος) . Σε όλη την αυτοκρατορία υπάρχει για τους φιλοσόφους , ελληνίζοντας, ειδωλολάτρες και «εθνικούς» επαγγελματική απαγόρευση.Ασφαλώς παραιτήθηκα να αναφερθώ αναλυτικά σε άλλους Ρωμαίους Αυτοκράτορες προωθητές της ελληνικής παιδείας, γραμμάτων και τεχνών, αλλά και σε άλλους εχθρικά τοποθετημένους εναντίον της νέας θρησκείας του χριστιανισμού. (Τραγιανός, Γαλέριος, Αδριανός, Μαρκιανός, Αναστάσιος, Βαλεριανός, Νικηφόρο Φωκά, κλπ. κλπ.
Από την ενδιαφέρουσα εντόπια αγορά στην Πάνω Πάφο (Κτήμα) Φώτο: Κ.Σ. Ναλμπάντη
Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Νέα Ρώμη ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΣ
Με το χωρισμό της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας σε Ανατολικό και Δυτικό κράτος, η Κύπρος γίνεται τμήμα του Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους, Ανατολικής Ρώμης, που δύο περίπου αιώνες μετά την Aλωση είναι γνωστό στην ιστορία με τα ονόματα Βυζάντιο και Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Το Βυζάντιο ήτανε στην αρχαιότητα εμπορική πόλη στο Βόσπορο, η ελληνική αποίκηση έγινε περίπου το 660 π.Χ. από Μεγαρείς και Χαλκηδόνιους . Το 330 μετά Χριστών ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος την έκανε πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του ως Nova Roma /Νέα Ρώμη, Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Ο Κωνσταντίνος ο Μέγας στις 28 Οκτωβρίου 312 έγινε χριστιανός σε μια μάχη.. Το 313 στο Μιλάνο συμφώνησαν με τον Λικίνιους σε ένα πολιτικό και θρησκευτικό πρόγραμμα, που προέβλεπε για τον χριστιανισμό καθώς επίσης και τον πολυθεϊσμό / ειδωλολατρικό πολιτισμό θρησκευτική ελευθερία και ευνόησε ειδικά τις χριστιανικές κοινότητες. 324 άρχισε στην αρχαία αποικία των Ελλήνων το Βυζάντιο να τελειοποιείται ως έδρα και το Βυζάντιο έλαβε το όνομα Κωνσταντινούπολις και το 330 εγκαινιάστηκε. Η δημιουργία μιας δεύτερης Ρώμης έγινε από στρατηγικούς λόγους, συγχρόνως όμως σημαίνει στροφή στον ελληνοχριστιανικό κόσμο. Ο Κωνσταντίνος κράτησε σταθερά την θρησκευτική ελευθερία για χριστιανούς και ειδωλολάτρες (εθνικούς) αλλά θεωρούσε πάντα τον σκοπό του, τη Χάρη του Χριστού ως Θεού, που απέδιδε τις νίκες του, να κρατήσει την Αυτοκρατορία.
Το όνομα Βυζαντινή αυτοκρατορία για την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία σχημάτισαν οι Ουμανιστές με το αρχαίο όνομα της Κωνσταντινούπολις, Βυζάντιο. Τα ονόματα Βυζάντιον, Βυζαντινός, Βυζαντίνος , Βυζαντιακός ουδέποτε χρησιμοποιήθηκαν από τους Έλληνες των μέσων Αιώνων με την σημασία που έχουν σήμερα. Γι ΄ αυτούς Βυζάντιον ήτανε η Κωνσταντινούπολις και Βυζάντιον ο κάτοικος αυτής. Ο όρος Βυζάντιο με την σημερινή έννοια χρησιμοποιήθηκε στην λατινική κατά τον 15ο αιώνα και εισήχθηκε στην επιστημονική ορολογία από του έτους 1567, δηλαδή 114 χρόνια μετά την άλωση της Πόλης, όπου εξεδόθηκε στην συναγωγή ιστορικών και χρονογράφων στο Παρίσι με τον τίτλο: “Corpus universae historiae praeserlim byzantinae” και βραδύτερα έκδοση της «Βυζαντίδος του Λούβρου από το 1648, (δηλαδή 195 εκατόν ενενήντα πέντε χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης του 1453) και εφεξής “Historia Byzantinae” του Du Cange 168O καθόρισαν οριστικά το Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος. Δηλαδή από το Βυζάντιο έγινε Κωνσταντινούπολη, Νέα Ρώμη και από: εις την Πόλη Istanbul.
Οι ΄Έλληνες χριστιανοί αυτοκράτορες της Ανατολικής Ρώμης θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως διαδόχους των Ρωμαίων, προσηγορευότανε δια του τίτλου Αύγουστος μέχρι των τελευταίων χρόνων της δυναστείας των Κομνηνών, οπότε η προσωνυμία αυτή εγκαταλείφτηκε. Τουναντίον το όνομα Έλλην συνδεθέν με την σημασία του πολυθεϊσμού, ειδωλολάτρη (εθνικού) περιήλθε σε αφάνεια, ουδέποτε αντικαταστάθηκε στην επίσημη ορολογία. Αυτοί οι κάτοικοι της κύριας Ελλάδας ονομάζονται Ελλαδικοί ή Κατωτικοί των νότιων περιοχών.
Νωρίς όμως μετά την ίδρυση του κράτους του Καρόλου του μεγάλου το 800 το όνομα Graeci χρησιμοποιείται ευρέως από δυτικούς συγγραφείς και καθιερώνεται στις διπλωματικές σχέσεις. Οι ηγεμόνες της Δύσης και ο πάπας προτιμούν την χρήση του ονόματος Ρωμαίος προς δήλωση των Ελλήνων αυτοκρατόρων μεταχειριζότανε τον τίτλο:imperator Romeorum αντί του imperator Romanorum το οποίο επεφύλασσαν για μόνους τους αυτοκράτορες της Δύσης. Στην ανατολική Ρώμη το όνομα του Έλληνα αποκαθίσταται ιδίως τον 13ο αιώνα, οπότε αρχίζει να γίνεται λόγος και περί Ελλάδας και Ελληνικής επικράτειας.
Υπό του Ρωμαϊκού κράτους οι συνεχιστές στην προσφιλή τους θεωρία περί ρωμαϊκής παραδόσεως, το κράτος ονομάζεται κατά κανόνα ρωμαϊκό, οι υπήκοοί του Ρωμαίοι, οι αυτοκράτορες του ακόμα και μέχρι του τελευταίου Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου, τιτλοφορούνται «πιστοί βασιλείς και αυτοκράτορες Ρωμαίων».
Το όνομα Ρωμανία, εισαχθέν κατά τον 4ο μ. Χριστών αιώνα προς δήλωση του Δυτικού κράτους, επεκτάθηκε ενωρίτερα και στο ανατολικό, μετά δε την κατάλυση του πρώτου (476 ) ο όρος γενικεύεται. Γι΄ αυτό οι ξένοι λαοί της Ανατολής και της Δύσης δηλώνουν το Βυζαντινό Κράτος ή συγκεκριμένες αυτού περιοχές. Η παράδοση διέσωσε τη χρήση αυτών. Τα ονόματα Ρωμιός, ρωμαϊκός και Ρωμανία ( το τελευταίο σε δημοτικά άσματα του Πόντου) είναι πράγματι κατάλοιπα των παλαιότερων εκείνων αντιλήψεων. Όπως αναφέραμε παραπάνω το όνομα Έλλην περιέπεσε σε αφάνεια και ουδέποτε αποκαταστάθηκε στην επίσημη ορολογία.
Λάρνακα. Η πολύ ενδιαφέρουσα εκκλησία του Λαζάρου, 10ο αιώνα. Φώτο: Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη
ΚΥΠΡΟΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ ΣΤΗΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Στην χριστιανική θρησκεία έχουν πάρει όλες τις αρχαίες θεωρίες του ελληνικού πνεύματος, όπως π.χ. είναι η αλεξανδρινή και η θεολογία της Αντιοχείας καθώς επίσης και τη θεωρία του Νεοπλατωνισμού και του Αριστοτελισμού. Ο Αριστοτέλης με τις περαιτέρω εξελίξεις έγινε η επίσημη σχολική φιλοσοφία της καθολικής εκκλησίας και με την αναγέννηση της φιλοσοφίας του Αριστοτέλη συναντάται σήμερα σε διαφορετικές μορφές. Μην ξεχνάμε, ότι ο Κωνσταντίνος είχε υποσχεθεί ισοτιμία και θρησκευτική ελευθερία σε χριστιανούς και πολυθεϊστές, εθνικούς, ειδωλολάτρες και ασφαλώς και τα αρχαία ελληνικά ήθη και έθιμα.
Αλλά οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες της Ανατολικής Ρώμης, δεν κράτησαν την ιδρυτική υπόσχεση της Ανατολικής Ρώμης και ενώ αντέγραψαν την ελληνική παιδεία και φιλοσοφία., κατήργησαν με τους Ρωμαίους αυτοκράτορες Θεοδόσιο τον Α΄, Θεοδόσιο τον Β΄ και τον Ιουστινιανό τους ολυμπιακούς αγώνες, έκλεισαν με την απειλή της εξόντωσης και της βίας τις απανταχού φιλοσοφικές σχολές και εμπόδισαν την ομαλή ενοποίηση του χριστιανισμού, αλλά ήδη ο σπόρος του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού δεν μπόρεσε να παραμείνει κλεισμένος στα δεσμά της ανελευθερίας. Σε αντίθεση με την Ανατολή βρήκε η Λατινική Δύση στη δική της θεολογική ιστορική ανάπτυξη δικές της λύσεις.
Πολύ νωρίς αντέδρασαν σε αυτοκρατορικές επεμβάσεις σε θεολογικές αποφάσεις. Μετά το τέλος της Δυτικής Αυτοκρατορίας αλλά κατείχε η εκκλησία μια αυτονομία, που αντίθετα με την Ανατολική εκκλησία πρόσφερε ελεύθερες δυνατότητες εξέλιξης.Μακριά από κάθε εκτίμηση πρέπει να αναγνωρίσει κανείς , ότι η δογματική ανέγερση του Χριστιανισμού συνέβη σε μία ελληνιστική σχέση και ότι η μορφή, στην ελληνική φιλοσοφία και ελληνική σκέψη αναφορικά στο θεό, έθεσαν στους ανθρώπους και τον κόσμο τα ερωτήματά τους, που αποφασιστικά έχουν επηρεάσει το χριστιανικό σύστημα σκέψης … Boulluec
Αναφορά αξιοθέατων και ιστορική ανασκόπηση της Κύπρου
Την ακμή που γνώρισε η Πάφος κατά την περίοδο αυτή, αναγνωρίστηκε από την ΟΥΝΕΣΚΟ , τόσο τα μνημεία της Παλαιπάφου όσο και τα μνημεία της Νέας Πάφου των εκλεκτών Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, όπως π. χ : το Ωδείο , η αγορά, το ασκληπιείο, η οικία του Διονύσου.
Σεισμοί κατά τον 4. μ.Χ. αιώνα καταστρέφουν εντελώς τις κύριες κυπριακές πόλεις, οι οποίες εγκαταλείπονται πλέον οριστικά. Εμφανίζονται νέες πόλεις, πρωτεύουσα γίνεται η Κωνσταντία κοντά στη Σαλαμίνα και από τον 4-5 αιώνα μ.Χ. αναγείρονται μεγάλες βασιλικές. Το 488, μετά την ανεύρεση στη Σαλαμίνα του τάφου του Αποστόλου Βαρνάβα και του λειψάνου του με το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Ματθαίου ο αυτοκράτορας Ζήνωνας παραχωρεί στην Εκκλησία της Κύπρου πλήρη αυτονομία και στον Αρχιεπίσκοπο αυτοκρατορικά προνόμια, όπως φέρει αυτοκρατορικό σκήπτρο αντί ποιμαντορική ράβδο, να φέρει κόκκινο αυτοκρατορικό μανδύα και να υπογράφει με κόκκινο μελάνι.
Μετά την απαγόρευση των εθνικών, πολυθεϊστών, ειδωλολατρών το 391 είναι ο χριστιανισμός η μοναδική θρησκεία του κράτους. Μεταξύ του 4ου και 7ου αιώνα χτίζονται στην Κύπρο μεγάλες βασιλικές, στην Σαλαμίνα, στην Πάφο, στο Κούριον στη Φαμαγκούστα, στους Σόλους , στην Αγία Τριάδα με μεγαλοπρεπή μωσαϊκά δαπέδου. Το 647 οι Aραβες με αρχηγό το Μωαβία κάνουν την πρώτη τους καταστρεπτική επιδρομή εναντίον της Κύπρου. Εδώ τελειώνει η πρώτη βυζαντινή άνθιση της Κύπρου. Aραβες και πειρατές ταλανίζουν την Κύπρο για τρεις αιώνες, μέχρι που ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς κατατροπώνει τους Aραβες και ελευθερώνει την Κύπρο το 965. Οι φόροι πηγαίνουν πότε στην Κωνσταντινούπολη και πότε στην Αίγυπτο και πότε και στους δυο μαζί. Ο υλικός πολιτισμός βρίσκεται σε κατάπτωση και δεν υπάρχουν σημεία πολιτιστικής μαρτυρίας.
Η πανέμορφη χειμωνιάτικη άνθιση φυτών στην Κύπρο είναι ένα ωραίο αίσθημα απόλαυσης και τον Ιανουάριο – Φεβρουάριο. Φώτο:Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη
Μεσαιωνική Βυζαντινή εποχή από το 965 1191
Μετά την Κρήτη 961 κυριεύεται η Κύπρος επίσης από τον αυτοκράτορα της Ανατολικής Ρώμης ,Βυζάντιο, Νικηφόρο Φωκά. Τώρα άρχισε πάλι η οικονομική και πολιτιστική πρόοδος, που χαρακτηρίζεται από κτιριακές εγκαταστάσεις εκκλησιών και μοναστηριών και είναι: οι εκκλησίες με πολυπληθείς τρούλους στην Λάρνακα, Περιστερώνα, Γεροσκήπου και το μοναστήρι του Βαρνάβα, 1094 ιδρύθηκε το μοναστήρι του Κύκκου, το κορύφωμα των τοιχογραφιών.
1105 Η πρώτη άνθιση της βυζαντινής τέχνης στην Κύπρο τις θαυμάζει κανείς στις τοιχογραφίες του Ασίνου, 1183-96 διαμορφώνονται οι τοιχογραφίες των σπηλαίων των ερημιτών του Νεόφυτου κοντά στην Πάφο, 1192 των τοιχογραφιών της Λαγουδέρας.
1185-91 Η κυριαρχία του Ισαάκ Κομνηνού. Ο βυζαντινός κυβερνήτης της Κύπρου διαλύει το Νησί από την Αυτοκρατορία, ανακηρύσσεται αυτοκράτορας της Κύπρου και εγκαθιστά μία κυριαρχία τρομοκρατίας. 1191 ο Richard Löwenherz, κατά την διάρκεια της τρίτης σταυροφορίας καθ΄ οδό για τους Αγίους Τόπους, τελείωσε στην Κύπρο την κυριαρχία του Ισαάκ Κομνηνού.
Η σειρά περί Κύπρου θα συνεχιστεί
Η βιβλιογραφία θα γνωστοποιηθεί στο τέλος της σειράς
