Λιθόστρωτη πλατεία, μυρωδιά καμένου ξύλου παντού, κοντοσούβλι σε γραφικό ταβερνάκι, θολωμένο τζάμι και βελέντζα. Ταξίδι στο Μέτσοβο, μια κωμόπολη της Ηπείρου, ανάμεσα στα βουνά της μεγαλύτερης οροσειράς της Ελλάδος, της Πίνδου σε υψόμετρο 1100-1300 μέτρα. Βρίσκεται ανάμεσα στα Ιωάννινα (βόρεια) και στα Μετέωρα (Νότια). Οι κάτοικοί του, που σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ανέρχονται σε 3.195, είναι κυρίως βλάχικης καταγωγής. Το Μέτσοβο ήταν πάντα πάνω στο βασικό πέρασμα των καραβανιών, μεταξύ Ηπείρου και Θεσσαλίας. Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας απέκτησε τρομερά προνόμια για να φυλάει τα περάσματα ανοιχτά.
Οι Μετσοβίτες έως τον 14ο αιώνα ήταν καθαρά κτηνοτρόφοι. Με τα προνόμια το χωριό μεγάλωσε και αναπτύχθηκε πολύ. Ετσι, η Κατάρα μόνο κατάρα τελικά δεν ήταν για το Μέτσοβο. Ο πρώτος που έδωσε προνόμια στους Μετσοβίτες για να φυλάνε τον Αυχένα του Ζυγού (δηλαδή την Κατάρα, προ δεσπότη…) ήταν ο Σουλτάνος Μουράτ Β΄ το 1430.
Για αιώνες οι Μετσοβίτες ανανέωναν την εμπιστοσύνη τους στον εκάστοτε σουλτάνο και αυτός τους είχε στα… φορολογικά πούπουλα, δίνοντάς τους προνόμια αδιανόητα για κατεχόμενο τόπο τότε. Αυτός που χάλασε το μέλι – γάλα ήταν ο Αλή Πασάς, ο οποίος από το 1795 κατάργησε τα προνόμια και τότε πολλοί Μετσοβίτες (μεταξύ των οποίων οι Αβέρωφ, Τοσίτσας, Στουρνάρης) εγκατέλειψαν το Μέτσοβο και αναζήτησαν προκοπή στην Αίγυπτο και στην Ευρώπη.
Το Μέτσοβο γίνεται πόλος έλξης κατά την διάρκεια του χειμώνα καθώς λειτουργεί χιονοδρομικό κέντρο στην περιοχή, που απέχει 64 χλμ. από τα Ιωάννινα. Καταλαβαίνεις ότι έρχεται Σαββατοκύριακο στο Μέτσοβο από τον αριθμό των πούλμαν που αυξάνεται στην πλατεία και από τα λασπωμένα SUV των εκδρομέων. Επίσης, από τον γνωστό δύστροπο τσέλιγκα που ντύνεται βλάχος κάθε Παρασκευή και στήνεται μπροστά στο τυρομαγαζάκι του.
Αν πάτε στο Μέτσοβο προτείνω να δείτε οπωσδήποτε:
* Το αναστηλωμένο αρχοντικό των Τοσίτσα, είναι ένα από τα ομορφότερα αρχοντικά της Ηπείρου. Στεγάζει σήμερα μια μοναδικής αξίας συλλογή λαογραφικού ηπειρωτικού υλικού, μια εξαιρετική συλλογή εικόνων (μεταξύ των οποίων εικόνες της Κρητικής Σχολής του Μιχαήλ Δαμασκηνού, του Πουλάκη κ.ά.).
* Την τεχνητή λίμνη των πηγών Αώου που δημιουργήθηκε το 1987 σε 1.340 υψόμετρο, προκειμένου το νερό της να χρησιμοποιηθεί για την κίνηση υδροηλεκτρικού εργοστασίου της ΔΕΗ. Θα οδηγήσετε πάνω από μικρά φράγματα, θα χαρείτε μοναδικές εικόνες, θα ψαρέψετε πέστροφες, θα δείτε τα γιγάντια ρόμπολα πάνω στις ορεινές αμμουδιές, θα κάνετε το γύρο της λίμνης (θαυμάσιος ασφαλτοστρωμένος δρόμος) και θα απολαύσετε ένα από τα πιο ασυνήθιστα δειλινά της Πίνδου!
* Τη Μονή Βουτσάς. Ιδρύθηκε το 672 από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Δ΄ Πωγωνάτο και κάηκε το 1430 από τον Σινάν Πασά, το 1943 από τους Γερμανούς και το 1993 από Αλβανούς λαθρομετανάστες Απ’ όλες αυτές τις ζημιές σώθηκε ως εκ θαύματος ένα πανέμορφο καθολικό, το οποίο ενσωματώνει δύο αρχιτεκτονικούς τύπους: βυζαντινό, σταυροειδή με τρούλο και τρίκογχο αγιορείτικου τύπου. Σώζονται μαζί με το ωραίο τέμπλο μοναδικής ομορφιάς αγιογραφίες του 1690 της Κρητικής Σχολής.
Φυσικά δεν πρέπει να φύγετε χωρίς να δοκιμάσετε τα Τυριά Ιδρύματος Τοσίτσα, τα παραδοσιακά λουκάνικα, το σουβλιστό αρνί και να πιείτε Φλογάτο.
Πως θα πάτε;
Είτε μέσω Ιωαννίνων είτε μέσω Καλαμπάκας, απέχει περίπου 60 χλμ. και οι δρόμοι είναι όλο στροφές. Ο καλύτερος και ασφαλέστερος δρόμος για να πάτε από την Αθήνα στο Μέτσοβο είναι μέσω Γρεβενών, αφού ώς τα Γρεβενά θα οδηγείτε συνεχώς σε κλειστούς μεγάλους αυτοκινητόδρομους (Εγνατία Οδός και Εθνική Οδός Αθηνών -Θεσσαλονίκης).