Οι δουλειές του κ. ΙΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙΣΑΡΟΣ

Η  Δημοκρατία  είναι Ειρήνη, Παραλογισμός, Φρίκη, Τρέλα, Αναπηρία, Εφιάλτης, Παράδεισος       
Ή                              
Η  ιδέα της  αυτοκρατορίας , η Δημοκρατία, τα ιδανικά της προόδου

 Ο Μπέρτολτ  Μπρεχτ είναι ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του σύγχρονου θεάτρου, γερμανικής καταγωγής. Γεννήθηκε το 1898 στην πόλη Άουγκσμπουργκ της Βαυαρίας. Σπούδασε ιατρική στο Μόναχο και  καθιερώθηκε  γράφοντας  θεατρικά, κωμωδίες, διηγήματα και ποιήματα.  Σημαντικά έργα του είναι: «Η Όπερα της πεντάρας», «Η  Αγία Ιωάννα των Σφαγείων», «Η εξαίρεση κι ο κανόνας», «Ο βίος του Γαλιλαίου», «Η δίκη του Λούκουλλου», «Η μάνα κουράγιο και τα παιδιά της», «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν», «Ο κύριος Πούντιλα κι ο υπηρέτης του Μάττι», «Τα οράματα της Σιμόν Μασάρ», κ.ά.. Το 1948 ίδρυσε στο Βερολίνο  το θίασο «Berliner Ensemble» με τον οποίο  ανέβασε πολλά από τα έργα του. Πέθανε το 1956 σε ηλικία 58 ετών.

Στο βιβλίο του «Οι δουλειές του κ. ΙΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙΣΑΡΟΣ» , ένας  νεαρός Ρωμαίος ιστορικός πηγαίνει με το δούλο του Σερπόνιο στην έπαυλη του Μούμλιου Σπίκερ, πρώην δικαστικού κλητήρα και κατοπινού τραπεζίτη, αναζητώντας πληροφορίες για τη ζωή του Ιουλίου Καίσαρα. Σκοπός του είναι  να μελετήσει, είκοσι  χρόνια μετά το θάνατο του Καίσαρα, το ημερολόγιο το οποίο κρατούσε ο Ράρος,  γενικός  γραμματέας του και το οποίο είχε στην κατοχή του ο Μούμλιος  Σπίκερ.

 Εκεί ο Ράρος κατέγραφε το έργο του  Καίσαρα, που ήταν η  κωδικοποίηση των  νόμων, η μεταρρύθμιση του νομισματικού συστήματος και η προσαρμογή  του ημερολογίου στις νέες επιστημονικές γνώσεις. Με στόχο δε την επέκταση των εδαφών της τότε Ρώμης, κατέκτησε την  Γαλάτεια φτάνοντας  μέχρι τη Βρετάνη και ανοίγοντας έτσι μια νέα Ήπειρο στο εμπόριο και τον πολιτισμό. Αποτέλεσα αυτών ήταν  να τοποθετηθεί  η προτομή του στην ίδια βαθμίδα με των θεών,  ενώ ταυτόχρονα ένας μήνας, ο πιο λαμπερός και γόνιμος  του  χρόνου, πήρε το όνομά του. Αργότερα, ανακηρύχτηκε  αυτοκράτορας δίνοντας το όνομά του και σε όλους τους επόμενους, οι οποίοι δίπλα στο όνομά τους θα προσέθεταν  το δικό του. Καίσαρας. Από όνομα  είχε γίνει ιδιότητα σημαίνοντας, Αυτοκράτωρ.  Ως εκ τούτου ο νεαρός Ρωμαίος ιστορικός ζητούσε να μελετήσει το ημερολόγιο διότι πίστευε πως εκεί δεν περιγράφονταν μόνο οι επιχειρηματικές δραστηριότητες του Ιουλίου Καίσαρα, αλλά και η ίδρυση μιας αυτοκρατορίας.

Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, με γραφή παραστατική  κάνει τον αναγνώστη να νοιώθει πως δεν διαβάζει σημειώσεις αλλά βλέπει να διαδραματίζονται μέσα στις σελίδες αλλεπάλληλες πράξεις μιας ιστορικής  διαδικασίας. Μπλέκεται και μπερδεύεται μέσα από περιγραφές και διαλόγους που έχουν τη ζωντάνια και την επικαιρότητα τού τώρα, με μόνο στοιχείο τη νομισματική μονάδα  να τον παραπέμπει στο τότε.  Συνωμοσίες, προδοσίες και  εξαπατήσεις για τη χειραγώγηση του πλήθους βρίθουν στις σελίδες με λόγο ζωντανό και στημένα σκηνικά που θυμίζουν κινηματογραφική ταινία, που αναδεικνύουν  την επανάληψη της ιστορίας. Ωστόσο η λεπτή  διαχωριστική γραμμή της  φιλοδοξίας , της ιδεολογίας, της αυτοκρατορίας ή της δικτατορίας είναι δυσδιάκριτη.  Ο συγγραφέας, άλλοτε με ειρωνεία και άλλοτε με πικρό χιούμορ ανατρέπει τις τοποθετήσεις του  αποδεικνύοντας όχι μόνο τη συγγραφική του δεινότητα, αλλά αποκαλύπτοντας παράλληλα και το βαθύ θαυμασμό του στα έργα και τις ημέρες του Γαΐου Ιουλίου Καίσαρα.

Ίσως αυτό να ήθελε να τονίσει ο Μπέρτολτ Μπρεχτ στο βιβλίο του «Οι δουλειές του κ. ΙΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙΣΑΡΟΣ» , το  θαυμασμό του στην προσωπικότητα του Καίσαρα αλλά και τον κίνδυνο της απόλυτης εξουσίας που μπορεί να εφαρμόσει ένας αυτοκράτορας. Ένα σημαντικό  βιβλίο, όπου ο θαυμασμός και ο φόβος είναι τόσο ταυτόσημα όσο η αυτοκρατορία με τη δικτατορία.

Το βιβλίο γράφτηκε στη δεκαετία του ’50, όταν ο  Μπρεχτ  βρισκόταν στην Αμερική και ζούσε την πίεση του Μακαρθισμού. Εκδόθηκε για τα 110 χρόνια από τη γέννησή του  και είναι το μοναδικό μυθιστόρημα που έγραψε.

Τούλα Ρεπαπή