Οι 6 φάσεις της πανδηµίας γρίπης

Ιστορικά στοιχεία δείχνουν ότι οι πανδηµίες εµφανίζονται από τρεις έως τέσσερις φορές στη διάρκεια ενός αιώνα . Οι φάσεις της πανδηµίας δίνουν τη δυνατότητα του κλιµακούµενου σχεδιασµού και απόκρισης στα διάφορα στάδια εξέλιξης της πανδηµίας και χρησιµοποιούνται διεθνώς.

Ο ΠΟΥ ανακοίνωσε για πρώτη φορά το 1999 τις φάσεις της πανδηµίας, τις οποίες τροποποίησε πρόσφατα (Μάρτιος 2005), µε βάση την αποκτηθείσα γνώση από την µελέτη των επιδηµιών που συµβαίνουν τόσο στα ζώα όσο και στους ανθρώπους.

Περίοδος µεταξύ των πανδηµιών

“Σε κάθε περίοδο υπάρχουν φάσεις, που χαρακτηρίζονται από την δυνατότητα µετάδοσης ενός νέου στελέχους του ιού της γρίπης από τα ζώα στον άνθρωπο και από άνθρωπο σε άνθρωπο µε αποτέλεσµα την εξάπλωσή του παγκοσµίως. “

Είναι η περίοδος µέσα στην οποία µπορεί να εµφανιστούν νέα στελέχη του ιού Α της γρίπης, δυνητικά πανδηµικά. Στη φάση αυτή, η έγκαιρη αναγνώριση ενός τέτοιου στελέχους από τα Κέντρα Αναφοράς Γρίπης τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο είναι ζωτικής σηµασίας. Η περίοδος αυτή περιλαµβάνει δύο φάσεις:

• Φάση 1: Δεν υπάρχουν αναφορές για ανίχνευση νέου υπότυπου ιού γρίπης σε ανθρώπους. Ένας υπότυπος ο οποίος έχει προκαλέσει λοίµωξη σε άνθρωπο µπορεί να κυκλοφορεί σε ζώα και να προκαλεί νόσο (επιζωοτία), αλλά ο κίνδυνος µετάδοσης στον άνθρωπο είναι µικρός.
  Περαιτέρω διάκριση της φάσης 1 για τη χώρα µας µε βάση τη γεωγραφική εντόπιση του νέου υποτύπου:
  • Φάση 1 εκτός Ελλάδας: Ο υπότυπος µπορεί να κυκλοφορεί σε ζώα, σε χώρες εκτός Ελλάδας.
  • Φάση 1 στην Ελλάδα: Ο υπότυπος µπορεί να κυκλοφορεί σε ζώα µέσα στην Ελλάδα.
• Φάση 2: Δεν υπάρχουν αναφορές για ανίχνευση νέου υπότυπου ιού γρίπης σε ανθρώπους. Ο υπότυπος κυκλοφορεί σε ζώα και υπάρχει σηµαντικός κίνδυνος για µετάδοση στον άνθρωπο.
  Περαιτέρω διάκριση της φάσης 2 για τη χώρα µας µε βάση τη γεωγραφική κατανοµή του νέου υποτύπου:
  • Φάση 2 εκτός Ελλάδας: Ο υπότυπος µπορεί να κυκλοφορεί σε ζώα, σε χώρες εκτός Ελλάδας.
  • Φάση 2 στην Ελλάδα: Ο υπότυπος µπορεί να κυκλοφορεί σε ζώα στην Ελλάδα.

Περίοδος εγρήγορσης για πανδηµία

Είναι η περίοδος κατά την οποία παρουσιάζονται κρούσµατα γρίπης σε ανθρώπους από ένα νέο υπότυπο του ιού της γρίπης. Η περίοδος αυτή περιλαµβάνει τρεις φάσεις:

• Φάση 3: Υπάρχουν αναφορές για λοίµωξη ανθρώπων από ένα νέο υπότυπο του ιού γρίπης, αλλά δεν υπάρχει µετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, ή υπάρχει σπανιότατα, µετά από πολύ στενή επαφή
  Περαιτέρω διάκριση της φάσης 3 για τη χώρα µας µε βάση τις χώρες που εµφανίζονται τα κρούσµατα σε ανθρώπους από τον νέο στέλεχος:
  • Φάση 3 εκτός Ελλάδας : Τα κρούσµατα σε ανθρώπους εµφανίζονται σε χώρες εκτός Ελλάδας.
  • Φάση 3 στην Ελλάδα: Τα κρούσµατα σε ανθρώπους εµφανίζονται στην Ελλάδα.
• Φάση 4: Μικρές συρροές κρουσµάτων γρίπης από το νέο υπότυπο, µε περιορισµένη µετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, γεγονός που υποδεικνύει ότι ο ιός δεν έχει ακόµα προσαρµοστεί καλά στον άνθρωπο.
  Περαιτέρω διάκριση της φάσης 4 για τη χώρα µας µε βάση τις χώρες που εµφανίζονται οι συρροές των κρουσµάτων από τον νέο υπότυπο:
  • Φάση 4 εκτός Ελλάδας : Οι συρροές εµφανίζονται σε χώρες εκτός Ελλάδας.
  • Φάση 4 στην Ελλάδα : Οι συρροές εµφανίζονται στην Ελλάδα.
• Φάση 5: Μεγαλύτερες συρροές κρουσµάτων γρίπης από το νέο υπότυπο µε περιορισµένη ακόµη µετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, γεγονός που υποδεικνύει ότι ο ιός αρχίζει να προσαρµόζεται περισσότερο στον ανθρώπινο οργανισµό.
  Περαιτέρω διάκριση της φάσης 5 για τη χώρα µας µε βάση τις χώρες που εµφανίζονται οι συρροές των κρουσµάτων από το νέο υπότυπο:
  • Φάση 5 εκτός Ελλάδας: Οι συρροές εµφανίζονται σε χώρες εκτός Ελλάδας.
  • Φάση 5 στην Ελλάδα: Οι συρροές εµφανίζονται στην Ελλάδα.

Περίοδος πανδηµίας

Είναι η περίοδος που έχει πλέον ξεκινήσει η πανδηµία και περιλαµβάνει µία φάση:

• Φάση 6: Αυξηµένη και συνεχιζόµενη µετάδοση του νέου υποτύπου του ιού στον γενικό πληθυσµό.
  Η περαιτέρω διάκριση της φάσεως 6 για τη χώρα µας αφορά την εµφάνιση της πανδηµίας σε χώρες εκτός Ελλάδας ή στην Ελλάδα, καθώς και την εµφάνιση δεύτερου κύµατος µετά από την ύφεση του πρώτου κύµατος.
  • Φάση 6 εκτός Ελλάδας: Επιδηµίες από το νέο υπότυπο σε χώρες εκτός Ελλάδας.
  • Φάση 6α στην Ελλάδα: Συρροές κρουσµάτων από το νέο υπότυπο στην Ελλάδα.
  • Φάση 6β στην Ελλάδα: Περιορισµένες επιδηµίες γρίπης από το νέο υπότυπο στην Ελλάδα
  • Φάση 6γ στην Ελλάδα: Εκτεταµένες επιδηµίες από το νέο υπότυπο στην Ελλάδα.
  • Φάση 6δ στην Ελλάδα : Ύφεση επιδηµιών από το νέο υπότυπο στην Ελλάδα Φάση 6ε στην Ελλάδα: Επόµενο κύµα πανδηµίας στην Ελλάδα.

Περίοδος µετά την πανδηµία

Είναι η περίοδος κατά την οποία:

1. η δραστηριότητα της γρίπης έχει επιστρέψει στα επίπεδα που ήταν κατά τη περίοδο µεταξύ των πανδηµιών και
2. ο γενικός πληθυσµός έχει αποκτήσει ανοσία στο νέο στέλεχος που προκάλεσε την πανδηµία. Αυτό µπορεί να συµβεί σε χρονικό διάστηµα 2­3 ετών από την έναρξη της πανδηµίας.

Το τέλος της πανδηµίας ανακοινώνεται από τον ΠΟΥ .

Συνοπτικός πίνακας νέων φάσεων πανδηµίας

Πηγές

WHO – Current WHO phase of pandemic alert
ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΓΡΙΠΗΣ – ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ