γράφει η Μαρία Παπαγιαννάκη Τα βραβεία της Αμερικάνικης Ακαδημίας Κινηματογράφου (Academy of Motion Picture Arts and Sciences) ή βραβεία Oscar όπως λέγονται, είναι τα πιο παλιά, πιο γνωστά και διάσημα βραβεία της 7ης τέχνης. Σχεδόν από την πρώτη απονομή τους που προσδίδουν κύρος και παγκόσμια αναγνώριση σ’ όποιον καλλιτέχνη κερδίσει. Λογικά λοιπόν, θεωρούνται από πολλούς ως τα σημαντικότερα βραβεία της 7ης τέχνης. Είναι αναμενόμενο, η ιστορία τους να είναι πολύ πλούσια. Παρακάτω κοιτάμε μερικά highlights από την ιστορία τους και φυσικά δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε την ελληνική πορεία… Οι κύριες κατηγορίες των Oscars είναι: Καλύτερη Ταινία (γνωστό και ως Καλύτερη Παραγωγή), Καλύτερος Σκηνοθέτης (Καλύτερο Επίτευγμα στην Σκηνοθεσία), Καλύτερος Α’ Ανδρικός και Γυναικείος Ρόλος και Καλύτερο Σενάριο (είχε διάφορες ονομασίες κατά το πέρασμα των χρόνων όπως Ιστορία Ταινίας, Πρωτότυπη Ιστορία, Διασκευασμένο Σενάριο, Επίτευγμα στο Σενάριο). Μόνο τρεις ταινίες είναι αυτές που κατάφεραν να πάρουν τις 5 κύριες κατηγορίες των βραβείων. Αυτές είναι οι: It Happened One Night (1934), One Flew Over the Cuckoo’s Nest (1975) και Silence of the Lambs (1991). Αξίζει ν’ αναφερθούν επίσης και οχτώ ταινίες που βραβεύτηκαν με τα Oscars Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Σεναρίου και δυο ερμηνειών (Α’ και Β’ ρόλων): Gone With the Wind (1939), Mrs. Miniver (1942), Going My Way (1944), The Best Years of Our Lives (1946), From Here to Eternity (1953), On the Waterfront (1954), Kramer vs. Kramer (1979) και Terms of Endearment (1983). Τρεις είναι οι μόνες γυναίκες σκηνοθέτιδες που έχουν προταθεί για το Oscar σκηνοθεσίας: η Lina Wertmuller για το Seven Beauties (1976), η Jane Campion για το The Piano (1993) και η Sofia Coppola για το Lost in Translation (2003). Η Judi Dench έχει το ρεκόρ της μικρότερης εμφάνισης σε ταινία (μόλις 8 λεπτά) και το Oscar στην κατηγορία Β’ γυναικείου ρόλου για το Shakespeare in Love (1998). Περισσότερες Υποψηφιότητες Ταινιών 14 Υποψηφιότητες: 13 Υποψηφιότητες: 12 Υποψηφιότητες: 11 Υποψηφιότητες: |
Ταινίες που Είχαν Υποψηφιότητες σ’ Όλες τις Κατηγορίες Ερμηνειών 1. My Man Godfrey (1936) Περισσότερα Οscars 11: Ben-Hur (1959), Τitanic (1997), The Lord of the Rings: The Return of the King (2003) 10: West Side Story (1961) 9: Gigi (1958), The Last Emperor (1987), The English Patient (1996) 8: Gone with the Wind (1939), From Here to Eternity (1953), On The Waterfront (1954), My Fair Lady (1964), Cabaret (1972), Gandhi (1982), Amadeus (1984) 7: Going My Way (1944), The Best Years of Our Lives (1946), The Bridge on the River Kwai (1957), Lawrence of Arabia (1962), Patton (1972), The Sting (1973), Out of Africa (1985), Dances With Wolves (1990), Schindler’s List (1993), Shakesepeare in Love (1998) Την απόλυτη νίκη (ανάλογα με τις υποψηφιότητες) έχει η ταινία The Lord of the Rings: The Return of the King που πήρε τόσα Oscar στα οποία προτάθηκε. Μεγαλύτερη ήττα μπορεί να θεωρηθεί από τις ταινίες The Turning Point (1977) και The Color Purple (1985), που αν και είχαν κάθε μια 11 υποψηφιότητες, δεν απέσπασαν καμία. Περισσότερες Υποψηφιότητες / Νίκες Οι ηθοποιοί που έχουν τις περισσότερες υποψηφιότητες είναι οι Meryl Streep με 13 (2 νίκες), Katharine Hepburn με 12 (4 νίκες), Jack Nicholson με 12 (3 νίκες), Bette Davis με 10 (2 νίκες), Laurence Olivier με 10 (1 νίκη). Με μονοψήφιο αριθμό υποψηφιοτήτων ακολουθούν οι Spencer Tracy με 9 (2 νίκες), Paul Newman με 9 (1 νίκη), Marlon Brando με 8 (2 νίκες), Jack Lemmon με 8 (2 νίκες), Al Pacino με 8 (1 νίκη) και Geraldine Page με 8 (1 νίκη). Ο Walt Disney είχε 64 υποψηφιότητες. Οι John Williams και Alfred Newman έχουν 43 υποψηφιότητες στην κατηγορία της μουσικής. Τις περισσότερες νίκες έχει ο Walt Disney με 26 βραβεία. Ο Alan Menken (στην μουσική) και ο Denis Muren (στα εφέ) έχουν από 8 βραβεία. Ήττες Ο Peter O’Toole και ο Richard Burton ήταν υποψήφιοι 7 φορές για κάποιο από τα δύο βραβεία ερμηνείας, χωρίς να νικήσουν ούτε μια φορά. Ηθοποιοί με Ειδικές Ικανότητες που Κέρδισαν Oscar O Harold Russell, ήταν βετεράνος του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Έπαιξε στο The Best Years of Our Lives χωρίς τα χέρια του και κέρδισε στην κατηγορία Β’ ανδρικού ρόλου και τιμητικό βραβείο στην απονομή του 1946. Η Marlee Matlin ήταν κωφάλαλη όταν πήρε το Oscar Α’ γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της στο Children of a Lesser God (1986).
|
Μεγαλύτεροι και Μικρότεροι Νικητές στην Κατηγορία Ερμηνείας Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία νικητές είναι οι Henry Fonda (76 χρονών) για το On Golden Pond (1981), Jessica Tandy (80 χρονών) για το Driving Miss Daisy (1989) (κατηγορία Α’ ρόλων), George Burns (80 χρονών) για το The Sunshine Boys (1975) και Peggy Ashcroft (77 χρονών) for A Passage to India (1984) (κατηγορία Β’ ρόλων). Ενώ οι μικρότεροι νικητές είναι οι Adrien Brody (29 χρονών) για το The Pianist (2002), Marlee Matlin (21 χρονών) για το Children of a Lesser God (1986) (κατηγορία Α’ ρόλων), Timothy Hutton (19 χρονών) για το Ordinary People (1980) και Tatum O’Neal (10 χρονών) για το Paper Moon (1973) (κατηγορία Β’ ρόλων). Ηθοποιοί που Κέρδισαν με την Πρώτη τους Υποψηφιότητα 1. Gale Sondergaard για το Anthony Adverse (1936) Ήταν Υποψήφιοι και στις Δυο Κατηγορίες Ερμηνειών το Ίδιο Έτος Δέκα είναι οι ηθοποιοί που ήταν ταυτόχρονα το ίδιο έτος υποψήφιοι και στις δύο κατηγορίες ερμηνείας: Fay Bainter (1938), Teresa Wright (1942), Barry Fitzgerarld (1946), Jessica Lange (1982), Sigourney Weaver (1988), Al Pacino (1993), Emma Thompson (1994), Holly Hunter (1994), Julianne Moore(2002) και Jamie Foxx (2004). Όλοι κέρδισαν κάποιο από τα βραβεία εκτός από τις: Sigourney Weaver, Emma Thompson και Julianne Moore. Μεγαλύτερες Αναμονές O John Wayne έπαιξε σε 138 ταινίες πριν πάρει το αγαλματάκι για το True Grit (1969). Ο Henry Fonda χρειάστηκε να κάνει υπομονή 41 χρόνια από την πρώτη του υποψηφιότητα για να κερδίσει για το On Golden Pond (1981). Βραβεία για τον Ίδιο Χαρακτήρα Ο Marlon Brando στο Godfather (1972) και ο Robert De Niro στο Godfather Μέρος II (1974) κέρδισαν το Oscar παίζοντας τον Don Vito Corleone. Oscar Σκηνοθεσίας και Ερμηνείας Οι τιμημένοι με το Oscar ερμηνείας Sir Laurence Olivier και Roberto Benigni έχουν κερδίσει και το Oscar σκηνοθεσίας αντίστοιχα για το Hamlet (1948) και Life is Beautiful (1998). Νικηφόρα Ντεμπούτα Ο Delbert Mann ήταν ο πρώτος σκηνοθέτης που κέρδισε με την πρώτη του ταινία Marty (1955) το χρυσό αγαλματάκι. Οι υπόλοιποι που τον μιμήθηκαν είναι οι Jerome Robbins με το West Side Story (1961), Robert Redford με το Ordinary People (1980), James L. Brooks με το Terms of Endearment (1983), Kevin Costner με το Dances with Wolves (1990) και Sam Mendes με το American Beauty (1999). Η Hattie McDaniel ήταν η πρώτη Αφρο- Αμερικανή ηθοποιός που προτάθηκε για Oscar Β’ γυναικείου ρόλου και το κέρδισε για την ερμηνεία της στην ταινία Gone with the Wind (1939). Η Κατίνα Παξινού ήταν η πρώτη μη- αμερικανίδα ηθοποιός που κέρδισε το βραβείο Β’ γυναικείας ερμηνείας. |
Oscars και Ξενόγλωσση Ταινία Η Γαλλία έχει το ρεκόρ των περισσότερων ξενόγλωσσων υποψηφιοτήτων με 33 και η Ιταλία έχει αποσπάσει τα περισσότερα 13 (συμπεριλαμβάνονται 3 Special Awards το 1959). Εφτά ξενόγλωσσες ταινίες απέσπασαν υποψηφιότητες για το Oscar Καλύτερης Ταινίας: Οι ταινίες Z, Life is Beautiful και Crouching Tiger, Hidden Dragon ήταν υποψήφιες ταυτόχρονα στις κατηγορίες Καλύτερη Ταινία και Καλύτερη Ξενόγλωσση Ταινία. Όλες κέρδισαν το Oscar της Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Τις περισσότερες υποψηφιότητες, 10 στον αριθμό, ξενόγλωσσης ταινίας έχει το Crouching Tiger, Hidden Dragon. Τις περισσότερες νίκες έχουν τα Fanny and Alexander (1983) και Crouching Tiger, Hidden Dragon με 4 Oscars. Ξενόγλωσσες Ερμηνείες που Κέρδισαν Oscars Δύο είναι οι ηθοποιοί που έχουν πάρει βραβείο Α’ ερμηνείας σε ξενόγλωσση ταινία, και προέρχονται από την Ιταλία. Αναφερόμαστε στην Sophia Loren (Two Women -1961) και στον Roberto Benigni (Life is Beautiful -1998) Η Παρουσία της Ελλάδας στα Oscars Η Ελλάδα ήταν 4 φορές υποψήφια για το Oscar Ξενόγλωσσης Ταινίας με τις ταινίες: Ηλέκτρα (1962), Τα Κόκκινα Φανάρια (1963), Το Χώμα Βάφτηκε Κόκκινο (1965) και Ιφιγένεια (1977). Η Μελίνα Μερκούρη ήταν υποψήφια για το Oscar Α’ Γυναικείας ερμηνείας για το Ποτέ την Κυριακή (1960). Oscars που Έχει Κερδίσει η Ελλάδα Η Κατίνα Παξινού πήρε το Oscar Β’ γυναικείας ερμηνείας για την ταινία For Whom the Bell Tolls (1943). To Oscar καλύτερης μουσικής έχουν κερδίσει οι Μανος Χατζιδάκις για την ταινία Ποτέ την Κυριακή (1960) και Βαγγέλης Παπαθανασίου για την ταινία Chariots of Fire (1982). Τελετή Απονομής Ο ευχαριστήριος λόγος της νικήτριας Α’ γυναικείου ρόλου το 1942 για το Mrs. Miniver, Greer Garson είχε διάρκεια 5: 15 λεπτά. Όταν έμαθε ότι μίλησε τόση ώρα, είπε ότι έπρεπε να πει μόνο «Ευχαριστώ, ευχαριστώ» και μετά να ξεσπάσει σε κλάματα. Αντίθετα, ο Clark Gable το 1934 για το βραβείο του στην ταινία It Happened One Night και ο Alfred Hitchcock για το βραβείο Irving G. Thalberg είπαν μόνο «Ευχαριστώ.» |