asxetos.gr 15 χρόνια χρηστικό περιεχόμενο
Τα “Πάθη” συνοδεύουν και τροφοδοτούν τον κινηματογράφο από το ξεκίνημά του, με τους ιστορικούς να τοποθετούν την πρώτη απεικόνιση στα 1897, όταν κάποιος Φρανκ Ράσελ είναι ο πρώτος ηθοποιός που υποδύεται τον Χριστό στη μεγάλη οθόνη.
Για εμάς στο asxetos.gr το φετινό Πάσχα ήταν μία αφορμή για μία καλή έρευνα πληροφοριών και Video που θα μας ταξιδέψουν πίσω στον χρόνο και στις οθόνες της Τηλεόρασης ή του Κινηματογράφου.
1. La vie et la passion de Jésus Christ (1903)
Η ιστορία ξεκινά στην Γαλλία το 1903 με ένα φιλμ που με τα σημερινά δεδόμενα και αισθητική μπορεί να σας προκαλέσει “χαμόγελα….” .
2. Ο Βασιλεύς των Βασιλέων – The King of Kings (1927)
Η πρώτη πραγματικά διάσημη ταινία για τον Ιησού ήταν “Ο Βασιλεύς των βασιλέων” του Σεσίλ Ντε Μιλ. Στον ρόλο ο Η. Β. Γουόρνερ, ο οποίος το 1927 είδε, χάρη στην ταινία, την καριέρα του να απογειώνεται. Λίγα χρόνια μετά, το 1937, προτάθηκε και για Όσκαρ. Κάνοντας όμως το μεγάλο απολογισμό το 1956, όταν σταμάτησε να κάνει σινεμά, δήλωσε ότι ο Χριστός έβλαψε την καριέρα του.
3. Γολγοθάς – Golgotha (1935)
4. «Ο Χιτών» – «The Robe» (1953)
Ο σκηνοθέτης Henry Koster μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το διάσημο μυθιστόρημα του Lloyd C. Douglas με τον Richard Burton, τη Jean Simmons και τον Victor Mature και αφηγείται την ιστορία του Μάρκελου, ενός Ρωμαίου στρατιωτικού που ηγήθηκε της ομάδας που σταύρωσε το Χριστό, ο οποίος βασανίζεται από ενοχές όταν παίρνει στα χέρια του τον χιτώνα που φορούσε ο Χριστός στο σταυρό και επιστρέφει στα μέρη που δίδαξε για να «γνωρίσει» καλύτερα τον άνθρωπο που εκτέλεσε.
5. Ο Βασιλεύς των Βασιλέων – The King of Kings (1961)(επανέκδοση)
Το 1961 ο Νίκολας Ρέι που, λίγα χρόνια πριν, είχε γυρίσει τον “Επαναστάτη χωρίς αιτία” με τον Τζέιμς Ντιν, γυρίζει τον “Βασιλιά των βασιλέων” με τον γαλανομάτη Τζέφρι Χάντερ στο ρόλο του Χριστού.
Χειρότερη ήταν η εξέλιξη του Τζέφρι Χάντερ, του Ιησού στην επανέκδοση της ταινίας “Ο Βασιλεύς των βασιλέων” το 1961. Ενώ ως τότε είχε μια πολύ καλή πορεία, μετά τον Χριστό έγινε ένας από τους πρώην λαμπερούς νέους ηθοποιούς των ΗΠΑ που μετακόμισαν στις ευρωπαϊκές ταινίες. Ήταν μόλις 33 ετών. Εννιά χρόνια μετά σκοτώθηκε πέφτοντας μέσα στο ίδιο του το σπίτι.
6. «Βαραββάς» – «Barabbas» – (1961)
Ο Anthony Quinn στο ρόλο του Βαραββά, του ληστή που απελευθερώθηκε αντί του Χριστού από τον Πόντιο Πιλάτο, ο οποίος θα ζήσει μια δραματική οδύσσεια που θα τον φέρει από το ζυγό της σκλαβιάς στις αρένες ως μονομάχο για να έρθει αντιμέτωπος με το θάνατο πολλές φορές πριν ανακαλύψει τη χριστιανική του πίστη. Μαζί του ένα εκλεκτό καστ (Silvana Mangano, Vittorio Gassman, Jack Palance, Ernest Borgnine), σκηνοθετημένο με πάθος από τον Richard Fleischer.
Ελάχιστοι θυμούνται τον Ιησού στην ταινία του Ρίτσαρντ Φλάισερ “Βαραββάς” με τον Αντονι Κουίν. Ήταν ο Ρόι Μαγκάνο, αδελφός της Σιλβάνα Μαγκάνο και κουνιάδος του παραγωγού Ντίνο Ντε Λαουρέντις, αλλά, κάτι ο ρόλος που ήταν μικρός, κάτι που η ταλαντούχα της οικογένειας ήταν η μεγάλη αδερφή, δεν τον κράτησαν στη μνήμη του κοινού.
7. Η Μεγαλύτερη ιστορία του κόσμου – The Greatest Story Ever Told (1965)
Θα ακολουθήσει ένας άλλος σκηνοθέτης του Χόλιγουντ, ο Τζορτζ Στίβενς (κατά σύμπτωση είχε σκηνοθετήσει και αυτός τον Τζέιμς Ντιν) με τη “Μεγαλύτερη ιστορία του κόσμου” (1965) και τον Μαξ φον Σίντοφ να υποδύεται έναν “διαφορετικό” Ιησού, όμως το κοινό δείχνει σημάδια κόπωσης ή μάλλον οι εποχές έχουν αλλάξει και η βιομηχανία του κινηματογράφου δυσκολεύεται να το αντιληφθεί.
8. Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο – The Gospel According to St. Matthew – Il vangelo secondo Matteo – (1964)
Ο Παζολίνι θα γυρίσει μια ταινία που αποτελεί τομή στο έργο του, το “Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο” (1964), κινηματογραφώντας την “Εβδομάδα των Παθών” με τυπικό σεβασμό στο κείμενο αλλά ταυτόχρονα με αναζωογονητική “ματιά”, με μια γειωμένη αίσθηση του ιερού και του τραγικού, χρησιμοποιώντας ως φόντο χωριά του εξαθλιωμένου ιταλικού Νότου, ανατρέποντας πλήρως την κρατούσα χολιγουντιανή ψευδο-χριστιανική αισθητική.
10. Godspell – 1973 (Godspell, released in 1973, is the film adaptation of the Off-Broadway musical Godspell created by John-Michael Tebelak.)
Το 1973 γυρίζεται το “Godspell”, μια σύγχρονη εκδοχή των Γραφών και της Σταύρωσης με πρωταγωνιστή το αστέρι του Μπρόντγουεϊ, Βίκτορ Γκέρμπερ. Ήταν η πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση, την οποία ακολούθησε μια ακόμα μέτρια καριέρα. Το σημαντικότερο που κατάφερε ήταν η συμμετοχή του στον “Τιτανικό”.
11. Ιησούς Χριστός Υπέρλαμπρο Αστρο – Jesus Christ Superstar (1973)
Από το Μπρόντγουεϊ στη μεγάλη οθόνη. Το “Ιησούς Χριστός Υπέρλαμπρο Αστρο” ήταν η πρώτη ροκ-όπερα που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο προκαλώντας ποικίλα σχόλια και αντιδράσεις, και αυτό διότι, ως γνήσιο “παιδί” της εποχής της αμφισβήτησης, προσεγγίζει τις τελευταίες μέρες του Χριστού κάπως ανορθόδοξα. Κατά μία άποψη πρόκειται για θρησκευτική ταινία η οποία κρατάει ανέπαφο το ιστορικό πλαίσιο και απλώς ντύνει το μύθο με σύγχρονη μουσική, σκηνογραφία και κοστούμια. Κατ’ άλλη, αμφισβητεί ευθέως τα όσα γνωρίζουμε περί Ιησού, ανάγοντας σε πρωταγωνιστή και κινητήρια δύναμη του Θείου Δράματος τον Ιούδα, έναν μαύρο, ιδεαλιστή επαναστάτη που αντιδρά βλέποντας τον Κύριό του να οικειοποιείται την αίγλη της ομάδας, αλλά στο τέλος υποκύπτει στη συνομωσία που έχει εξυφάνει ο ίδιος ο Ιησούς: ο Ένας πρέπει να προδοθεί για να δοξαστεί στη συνέχεια…
12. «O Ιησούς από τη Ναζαρέτ» – Jesus of Nazareth (Italy, 1977). D: Franco Zeffirelli. J: Robert Powell.
Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ (Jesus of Nazareth) είναι μία τηλεοπτική μίνι σειρά βρετανικής και ιταλικής παραγωγής συνολικής διάρκειας 371 λεπτών. Θεωρείται ως η μεγαλύτερη θρησκευτική παραγωγή στην ιστορία της μικρής και της μεγάλης οθόνης, που αναφέρεται στη Γέννηση, τη Ζωή, τα Πάθη και την Ανάσταση του Ιησού Χριστού. Ο Ιταλός σκηνοθέτης Φράνκο Τζεφιρέλι απέδωσε με ευλάβεια τα Πάθη του Ιησού, αναπαριστώντας τα γεγονότα με πίστη στις Γραφές και απόλυτο σεβασμό στην ιερότητα του θέματος. Τα γυρίσματα κράτησαν τέσσερα χρόνια, έγιναν σε αυθεντικούς χώρους και ο Τζεφιρέλι εξασφάλισε ένα επιτελείο διάσημων ηθοποιών και κομπάρσων.Mια εξάωρη εκδοχή της προβλήθηκε και στις κινηματογραφικές αίθουσες σε δύο τρίωρα μέρη.
Η δημοτικότητα και η αποδοχή της βερσιόν του Τζεφιρέλι δεν οφείλεται μόνο στις ετήσιες επαναλήψεις της από τα τηλεοπτικά δίκτυα όλου του κόσμου, αλλά και στο γεγονός ότι πρόκειται για ένα φιλόδοξο και προσεκτικά σχεδιασμένο εγχείρημα, που διαχειρίστηκε επιδέξια ο έμπειρος Τζεφιρέλι, επιστρατεύοντας τους πιο διάσημους ηθοποιούς της εποχής: Λόρενς Ολίβιε, Άντονι Κουίν, Ολίβια Χάσεϊ, Πίτερ Ουστίνοφ, Κλαούντια Καρντινάλε, Pοντ Στάιγκερ, Aν Mπάνκροφτ κ.ά., Ομως, η καθοριστική επιλογή ήταν ο Ρόμπερτ Πάουελ για τον ρόλο του Χριστού, καθώς η εικόνα του ανταποκρίνεται πλήρως στο επί αιώνες “αρχέτυπο” της Δυτικής Εκκλησίας για τον ιδρυτή της θρησκείας: πρασινογάλανα μάτια και καστανά μακριά μαλλιά, μαζί με μια “νεωτεριστική” φυσική έλξη αλλά και “υπερβατική” παρουσία (εκτός όλων των άλλων τεχνασμάτων ο Τζεφιρέλι τού είχε απαγορεύσει να ανοιγοκλείνει τα μάτια, καθ` όλη τη διάρκεια της ταινίας!). Πού είναι σήμερα ο “Ιησούς από τη Ναζαρέτ;” Ο Ρόμπερτ Πάουελ, ο ηθοποιός που ενσάρκωσε τον Θεάνθρωπο στην ταινία του Φράνκο Τζεφιρέλι, σήμερα ζει ήσυχα με τη γυναίκα του και τα δύο του παιδιά, μακριά από τα φώτα της διασημότητας.
Κορυφαία στιγμή στην καριέρα του είναι το έτος 1974, όπου τον καλούν στο κάστινγκ για την υπερπαραγωγή «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ» του Φράνκο Τζεφιρέλι. Ο Πάουελ παρουσιάζεται στην επιτροπή διανομής ρόλων, χωρίς πολλές ελπίδες, μιας και ο σκηνοθέτης είχε, όπως λέγεται, στο μυαλό του σαν πιθανούς «μεσσίες», επώνυμους ηθοποιούς της εποχής όπως τον Αλ Πατσίνο και τον Ντάστιν Χόφμαν. Τον Πάουελ, τον προόριζε για τον ρόλο του Ιούδα!!! Τελικά, γίνεται ο πασίγνωστος και αγαπημένος «Ιησούς από τη Ναζαρέτ» και από εκεί και έπειτα, κάνει μια προσπάθεια να χρησιμοποιήσει την επωνυμία του στο Χόλιγουντ. Εκεί όμως οι περισσότεροι σκηνοθέτες διστάζουν να δώσουν στον «άνθρωπο που υποδύθηκε τον Ιησού», ρόλους «γήινους», ρόλους «ανθρώπινης αδυναμίας». Η εξαφάνιση του Πάουελ από τα εγκόσμια μετά την τεράστια επιτυχία της μίνι σειράς έδωσε τροφή για ένα σωρό φήμες βασισμένες στην «κατάρα του Ιησού»: ότι τρελάθηκε, αυτοκτόνησε, είναι άστεγος. Η αλήθεια είναι ότι ο πολύ καλός Βρετανός ηθοποιός μετά τον «Ιησού από τη Ναζαρέτ» συνέχισε να δουλεύει σε εγχώριες τηλεοπτικές σειρές και ευρωπαϊκές ταινίες. Ο Ρόμπερτ Πάουελ ήταν 33 ετών, όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ», και προκάλεσε ένα μικρό σκάνδαλο δηλώνοντας άθεος.
Τι είπε ο Πάουελ για τον «Ιησού από τη Ναζαρέτ»
Robert Powell … σας θυμίζει κάτι ;
“Όταν κλήθηκα να υποδυθώ τον Ιησού, ήμουν 31 ετών και ομολογώ ότι μέχρι τότε δεν είχα κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη θρησκεία και καμία απολύτως γνώμη για τον Χριστό. Τώρα, ύστερα από 9 μήνες γυρισμάτων σε επιβλητικά τοπία του Μαρόκου και της Τυνησίας, μπορώ να πω ότι πραγματικά πιστεύω στον Ιησού, ακόμη και αν δεν πηγαίνω τακτικά στην εκκλησία. Στη σκηνή της Σταύρωσης, ήμουν λίγο νευρικός, ίσως και από την εξάντληση που ένιωθα, ύστερα από τη δίαιτα 12 ημερών που είχα επιβάλλει στον εαυτό μου, πριν από το γύρισμα, για να φαίνομαι όσο πιο «ρεαλιστικός» μπορούσα. Κάποια στιγμή κοιτάζοντας στον καθρέφτη, αναγνώρισα στο είδωλό μου τον Ιησού. Μου φάνηκε ότι είδα την εικόνα που έχει ο καθένας από εμάς γι΄ Αυτόν, όταν προσπαθούμε να τον φανταστούμε. Την εικόνα που έχω συγκρατήσει από παιδί. Πραγματικά ελπίζω στο μνημόσυνό μου, να με θυμούνται και να με αποκαλούν όλοι ως «τον άνθρωπο που υποδύθηκε τον Ιησού».
13. «Ο Τελευταίος Πειρασμός» – «The Last Temptation Of Christ» (1988)
Ο Martin Scorsese μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το αριστούργημα του Νίκου Καζαντζάκη, το οποίο εξόργισε την Ορθόδοξη Εκκλησία αφού «τόλμησε» να δείξει την ανθρώπινη πλευρά του Θεανθρώπου με αποτέλεσμα να αφοριστεί. Ο Willem Dafoe είναι εκπληκτικός στο ρόλο του Χριστού, ενώ οι Harvey Keitel και Barbara Hershey διαπρέπουν στους ρόλους του Ιούδα και της Μαρίας Μαγδαληνής. Ήταν τέτοιες οι αντιδράσεις, που κανένας δεν τον ταύτισε με το Χριστό, παρά την πολύ καλή ερμηνεία και την ομοιότητα που έφτιαξε η Δύση για τον θεάνθρωπο.
14. Ιησούς – Jesus (TV 1999)
Tο 1999, υποδύεται τον Ιησού στο “Jesus”, μια μίνι σειρά του Ρότζερ Γιανγκ, ο Τζέρεμι Σίστο. “Με διάλεξαν γιατί είμαι όμορφος και ακόμη μου λένε στα μπαρ να μετατρέψω το νερό σε κρασί. Αλλά δεν με νοιάζει, εγώ απλώς έπαιξα έναν ρόλο”. Ο Σίστο δεν φοβάται το μύθο, είναι πολύ νέος ακόμη, αλλά ο πρωταγωνιστής του Kαναδού σκηνοθέτη Ντενίς Αρκάν, Λοτέρ Μπλουτό, έχει αρχίσει να το σκέπτεται. Μετά τον “Ιησού από το Μόντρεαλ”, που πήρε Όσκαρ ξένης ταινίας και τον έκανε διάσημο, συμμετείχε στο “Ορλάντο” στον “Αγγλο ασθενή”, αλλά ακόμη περιμένει τον μεγάλο ρόλο. Ο Μπλουτό έπαιζε έναν ηθοποιό που υποδύονταν τον Χριστό έως τη στιγμή που άρχισε να πιστεύει ότι… είναι.
15. The Miracle Maker: The Story of Jesus (U.K.-Russia, 2000). D: Stanislav Sokolov
Μία άγνωστη σχεδόν στην Ελλάδα ταινία κινούμενων σχεδίων .
“The best animated film, recounted from the point of view of a little girl: the daughter of Jairus, whom Christ raises from the dead at the final scene of the movie. It surprises for the expressiveness of the animated characters. 90 min.”
16. “Πάθη του Χριστού” – The Passion of the Christ – Μελ Γκίμπσον (2004)
Ωστόσο, με το γύρισμα του νέου αιώνα μια ταινία επισκίασε σχεδόν όλες τις προηγούμενες εκδοχές, με την “αυθεντικότητα” της αραμαϊκής γλώσσας, την τραχύτητα και την ωμή βία που προπαγανδίζει, παράπλευρο πολιτιστικό “δείγμα” της επιθετικής γεωστρατηγικής του Μπους του νεότερου: Αναφερόμαστε στα “Πάθη του Χριστού” (The Passion of the Christ-2004) του Μελ Γκίμπσον, που “σκέπασαν” ακόμη και τον σάλο που προκάλεσε ο «Τελευταίος Πειρασμός» (1988) του Μάρτιν Σκορσέζε, βασισμένος στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη. Στην Αθήνα 300.000 θεατές πρόλαβαν να δουν τότε την ταινία προτού απαγορευτεί, έπειτα από τις μαχητικές διαδηλώσεις χιλιάδων φανατικών θρησκόληπτων που απειλούσαν να κάψουν τις κινηματογραφικές αίθουσες… Δεν μπορούσαν να αντέξουν την εικόνα ενός Ιησού Χριστού που υποκύπτει στους σεξουαλικούς πειρασμούς της Μαρίας Μαγδαληνής…
Πηγές
movie-eaters.blogspot.com
en.wikipedia.org
madata.gr
