Δημόσιες και Ιδιωτικές επιχειρήσεις , κοινά σημεία , διαφορές , μέσα .

ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ (π.χ Κρατικό Νοσοκομείο) δεν λειτουργούν αποκλειστικά και μόνο σε αντιδιαστολή με τις λεγόμενες ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ (π.χ ιδιωτική κλινική) . Δεν βρίσκονται σε συνεχή σύγκρουση , έχουν κοινά σημεία αλλά και ουσιαστικές διαφορές .

Μεταξύ ΔΗΜΟΣΙΑΣ και ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (επιχείρησης) υπάρχουν σημεία επαφής :

• 
  

  Αναπτύσσουν τις δραστηριότητες τους στα πλαίσια της μίας και αυτής ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ π.χ της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ.
  

  
  
• 
  

  Τα παραγωγικά μέσα (συντελεστές παραγωγής) τα οποία χρησιμοποιούν για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών προκειμένου να ικανοποιήσουν τις ατομικές και κοινωνικές ανάγκες είναι κοινά και για τους δημόσιους φορείς και για τους ιδιωτικούς φορείς .
  

  
  
• 
  

  Η συνολική ΖΗΤΗΣΗ στα πλαίσια της ενιαίας Οικονομίας πχ της Ελληνικής Δημοκρατίας , διαμορφώνεται από το άθροισμα της ζήτησης των ΔΗΜΟΣΙΩΝ φορέων – επιχειρήσεων και την ζήτηση του ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ τομέα για αγορά αγαθών και υπηρεσιών . Η συνολική ζήτηση για αγορά αγαθών και υπηρεσιών θα προσδιορίσει και το επίπεδο απασχόλησης και το μέγεθος του εθνικού εισόδηματος και τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης .

Ποιές οι βασικές διαφορές ΔΗΜΟΣΙΑΣ και ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ?

• 
  

  ΣΥΜΦΕΡΟΝ .

  • 
    

    Οι ιδιωτικές οικονομίες αποτελούνται από φασικά πρόσωπα ή νομικά πρόσωπα (εταιρείες) το οποίο καθένα ξεχωριστά λειτουργεί με σκοπό το ΑΤΟΜΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝ χωρίς να ενδιαφέρεται για τις συνέπειες των πράξεων του επί των άλλων ιδιωτικών οικονομιών (και πιθανών ανταγωνιστών) .

    
    
  • 
    

    Αντίθετα οι Δημόσιες Οικονομίες αποτελούνται από φορείς άσκησης πολιτικής εξουσίας (Βουλή , Κυβέρνηση , Οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης κ.λ.π) , οι οποίοι φορείς στις δημοκρατικές κοινωνίες , ενεργούν επ’ ονόματι μία δημοκρατικά εκλεγμένης Κυβέρνησης – πλειοψηφίας και για την εξυπηρέτηση των γενικότερων αναγκών – συμφερότνων του κοινωνικού συνόλου . Κομματικές φατρίες – δοσοληψίες κομματικές , δικτακτορίες κ.λ.π αποτελούν εξαιρέσεις στην βασική στόχευση των δημόσιων φορέων .
    

  
  
• 
  

  ΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΟΣ ΣΚΟΠΟΣ .
  

  • 
    

    Οι ιδιωτικές οικονομίες επιδιώκουν με την δράση τους στην ικανοποίηση των ΑΤΟΜΙΚΩΝ τους αναγκών .

    
    
  • 
    

    Αντίθετα οι Δημόσιες Οικονομίες αποβλέπουν με την δράσεις τους στην κάλυψη των ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ αναγκών , των αναγκών του Κοινωνικού συνόλου .

    • 
      

      ΟΜΩΣ : Δεν αποκλείεται και είναι συχνό φαινόμενο οι δράσεις των φορέων ιδιωτικών και δημόσιων να είναι επικαλυπτόμενες . Για παράδειγμα δείτε την περίπτωση όπου ένα φυσικό πρόσωπο ανοίγει ένα ιδιωτικό εκπαιδευτήριο . Σε μία τέτοια περίπτωση …θα καλύπτει τόσο τις δικές του ανάγκες …αλλά και τις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου (για εκπαίδευση) .

  
  
• ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΑ ΜΕΣΑ :
  • ι ιδιωτικές οικονομίες χρησιμοποιούν τον ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ των ΤΙΜΩΝ (προσφορά – ζήτηση δηλαδή) για να αποκαλύψουν τις προτιμήσεις του καταναλωτή (τι θέλει , πόσο θέλει , τι είναι διατεθειμένος να πληρώσει κ.λ.π ) και μετά να προσπαθήσουν να καλύψουν τις ανάγκες τους .
    • δώ πρέπει να σημειώσουμε ότι τα νοικοκυριά έχουν συμφέρον …να εκφράσουν τις προτιμήσεις τους … για τι αγαθά θέλουν … και πόσο θα μπορούσαν – θέλουν να πληρώσουν … διότι έτσι θα δώσουν το “δικαίωμα-γνώση” στις ιδιωτικές οικονομίες να παράγουν αυτά τα αγαθα ..και άρα να καλύψουν τις ανάγκες τους …
      
    
    
  • Αντίθετα οι Δημόσιες Οικονομίες χρησιμοποιούν τον πολιτικό μηχανισμό της ψηφοφορίας (εκλογές δηλαδή…) για να αποκαλύψουν τις προτιμήσεις της κοινωνίας για τα είδη , την ποσότητα των δημοσιών αγαθών που θέλει να παραχθεί η κοινωνία από τους δημόσιους φορείς . (για παράδειγμα …στην Γαλλία όταν κάποιοι ψηφίζουν τον φασίστα Λεπέν … ουσιαστικά ψηφίζουν …. ότι θέλουν να παραχθεί – προσφερθεί από τους δημόσιους φορείς περισσότερη ασφάλεια , μείωση της ανεργίας , λιγότεροι μετανάστες κ.λ.π) .
    Αντιλαμβάνεστε τώρα πόση μεγάλη σημασία θα έπρεπε να έχει κατά την διάρκεια των εκλογών η συζήτηση επί των προγραμμάτων των πολιτικών κομμάτων. Οι απόψεις των πολιτών …εκφραζόμενες με την ψηφοφορία …ενσαρκώνονται …. τελικά στην κατάρτιση του Προϋπολογισμού (με τις όποιες στρεβλώσεις …. και αδυναμίες που όλοι μας ξέρουμε…) .
    • Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι τα νοικοκυριά ΔΕΝ έχουν λόγο ισχυρό …να εκφράσουν τις προτιμήσεις τους … για τι ΔΗΜΟΣΙΑ αγαθά θέλουν … και ποιες κοινωνικές ανάγκες θέλουν να καλύψει το σύγχρονο κράτος …. γιατί ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ :
      • Τα δημόσια αγαθά θα παραχθούν οπωσδήποτε … είτε καταβάλουν τιμή είτε όχι για την απόκτηση τους . Είναι δυνατόν να μη έχει εθνική άμυνα ένα κράτος ? … π.χ είναι δυνατόν αυτή να εξαρτάται εάν θα πληρώσει ο Μήτσος από τον Βόλο ? ..ενώ ιδιωτική ασφάλεια – προστασία για το μαγαζί του δεν θα έχει εάν δεν πληρώσει ….
        
      • Η τιμή την οποία ενδεχομένως θα πληρώσει … είναι ένα μικρό μέρος του τι πραγματικά κοστίζει η συνολική παραγωγή του δημόσιου αγαθού …άρα η μη πληρωμή του αγαθού δεν θα θέσει σε κίνδυνο την παραγωγή του ….(π.χ ο δρόμος Αθήνα – Καλαμάτα θα γίνει ..πληρώσει δεν πληρώσει ο Βαγγέλης που είναι τσαμπατζής …)
        
      • Το όφελος από ένα ΔΗΜΟΣΙΟ ΑΓΑΘΟ διαχέεται στο σύνολο της ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ και δεν μπορεί να εξατομικευτεί . π.χ Ο Χρηστάρας από τα Τρίκαλα είναι αγρότης …. δεν έχει πληρώσει ποτέ φόρο εισοδήματος … όταν θα περάσει την γέφυρα Ριο-Αντίριο … κανένας δεν θα τον σταματήσει … γιατί απλά στο κούτελο του δεν θα γράφει ” δεν έχω πληρώσει μία δραχμή φόρο…”
        
        
  
  
• ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥΣ :
  
  • Οι ιδιωτικές οικονομίες έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα . Αποβλέπουν στην πραγματοποίηση εσόδων όσων μπορούν περισσότερο δυνατό από το κόστος της παραγωγής . Οι ιδιωτικές οικονομίες … λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους τα επίπεδα τιμών που επικρατούν στην αγορά … προσπαθούν να προσαρμόσουν τις δαπάνες τους με βάση τις συνθήκες αυτές … εάν αποτύχουν …είναι υποχρεωμένες να διακόψουν την λειτουργία τους μακροχρόνια …
    
  • Αντίθετα οι Δημόσιες Οικονομίες δεν έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα , παρέχουν τις υπηρεσίες και αγαθά τους είτε δωρεάν (δρόμος χωρίς διόδια) , είτε με σε τιμές κάτω του πραγματικού κόστους (συμμετοχή σε φάρμακα) είτε όταν πραγματοποιούν κέρδη …αυτό δεν γίνεται για κερδοσκοπικούς λόγους αλλά για λόγους γενικότερου δημοσίου συμφέροντος .
    Οι δημόσιες οικονομίες λαμβάνουν υπόψη τους τις κοινωνικές ανάγκες που πρέπει να καλύψουν απαραίτητα …. και ρυθμίζουν τα έσοδα ανάλογα …. και πάντα μέσα στα πλαίσια του δημόσιου χαρακτήρα τους (σε αντίθεση με τις ιδιωτικές οικονομίες