Γαλάζιες Σημαίες (Blue Flags). Τα κριτήρια για την χορήγηση

Το Πρόγραμμα “Γαλάζιες Σημαίες”

Η “Γαλάζια Σημαία” είναι διεθνές σύμβολο ποιότητας, το πιο γνωστό, ίσως, περιβαλλοντικό σύμβολο στον κόσμο, και απονέμεται από το 1987 σε όσες ακτές και μαρίνες πληρούν τις αυστηρές προϋποθέσεις του. Δεν αρκεί οι ακτές να διαθέτουν μόνο την επιθυμητή ποιότητα των νερών κολύμβησης. Πρέπει να τηρούνται όλα τα 32 συνολικά κριτήρια, που αναφέρονται σε καθαριότητα, οργάνωση, πληροφόρηση, ασφάλεια λουομένων και επισκεπτών και προστασία του περιβάλλοντος της ακτής και του παράκτιου χώρου. Τα μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία του εξωτερικού δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη “Γαλάζια Σημαία” όταν επιλέγουν τους προορισμούς που προτείνουν στους πελάτες τους, επιμένοντας στις καλές υπηρεσίες που προσφέρονται στην ακτή, αλλά και στην προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό το γνωρίζουν και το υπολογίζουν όλοι οι διαχειριστές ακτών, Δήμοι, Ξενοδοχεία και Camping.

Ιδρυτής και Διεθνής Συντονιστής του Προγράμματος είναι το Ίδρυμα FEE (Foundation for Environmental Education), που εδρεύει στη Δανία, με 63 χώρες – μέλη από όλες τις ηπείρους.

Στην Ελλάδα, Χειριστής του Προγράμματος από το 1992 είναι η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), η παλαιότερη περιβαλλοντική οργάνωση πανελλήνιας εμβέλειας της χώρας (1951), που δραστηριοποιείται στην περιβαλλοντική εκπαίδευση με 5 διαχρονικά προγράμματα εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, σε δράσεις προστασίας της φύσης, σε περιβαλλοντικές παρεμβάσεις και στη γενικότερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού.

Το ΥΠΕΚΑ, διά της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων, υποστηρίζει έμπρακτα το Πρόγραμμα ”Γαλάζιες Σημαίες” μέσω της διαδικασίας ελέγχου της ποιότητας νερών κολύμβησης με το Κρατικό Πρόγραμμα “Παρακολούθηση Ποιότητας Νερών Ακτών Κολύμβησης”. Εκπρόσωποι του ΥΠΕΚΑ συμμετέχουν εξάλλου στην Εθνική Επιτροπή Κρίσεων, στην οποία παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των μικροβιολογικών αναλύσεων των δειγματοληψιών. Από το κρατικό αυτό Πρόγραμμα οι διαχειριστές των ακτών έχουν στη διάθεση τους τα αποτελέσματα των αναλύσεων για τις δικές τους ακτές. Επιπροσθέτως, ως μέλη της Εθνικής Επιτροπής Κρίσεων, συμμετέχουν στη διαδικασία αξιολόγησης των υποψήφιων για βράβευση ακτών και μαρινών.

Στο Πρόγραμμα συμμετέχει η Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΕΔΚΕ), η οποία υποστηρίζει τον θεσμό και προτρέπει τους ΟΤΑ στην τήρηση της εφαρμογής των κριτηρίων του.

Εκπρόσωποι των ακόλουθων φορέων: Υπουργείο Εσωτερικών Αποκέντρωσης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Υπουργείο Θαλάσσιων Υποθέσεων Νήσων και Αλιείας, Υπουργείο Πολιτισμού & Τουρισμού, ΕΟΤ, ΚΕΔΚΕ, ΜΚΟ Αρχέλων, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, Εθελοντές επιθεωρητές ακτών και μαρινών συμμετέχουν στην Εθνική Επιτροπή Κρίσεων (Ε.Ε.Κ.), αξιολογούν τις υποψήφιες για βράβευση ακτές και μαρίνες. Η πρόταση της Ε.Ε.Κ. προωθείται στην Διεθνή Επιτροπή Κρίσεων.

Οι διαδικασίες του Προγράμματος

Η ακτή που επιθυμεί να λάβει το βραβείο “Γαλάζια Σημαία”, πρέπει να πληροί όλα τα απαιτούμενα κριτήρια. Για τις ακτές υπάρχουν 32 αυστηρά κριτήρια και για τις μαρίνες 22 κριτήρια. Οι επιθεωρητές της ΕΕΠΦ και του FEE ελέγχουν στο διάστημα του καλοκαιριού τη συμμόρφωση με τα κριτήρια του Προγράμματος, επισημαίνοντας προβλήματα και παραλείψεις που μπορεί να οδηγήσουν σε προσωρινή ή και οριστική υποστολή της “Γαλάζιας Σημαίας” και απόσυρση της ακτής ή μαρίνας από τη διεθνή και την ελληνική ιστοσελίδα του Προγράμματος. Οι αξιολογήσεις των επιθεωρητών λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από την Εθνική Επιτροπή Κρίσεων, όταν αυτή, μετά το τέλος της θερινής περιόδου, εξετάζει και αξιολογεί τις υποψηφιότητες ακτών και μαρινών για τον επόμενο χρόνο. Η Εθνική Επιτροπή προωθεί στη συνέχεια, στην αντίστοιχη Διεθνή Επιτροπή, τις υποψηφιότητες οι οποίες είχαν πλήρη συμμόρφωση με τα Κριτήρια του Προγράμματος ”Γαλάζιες Σημαίες”.

Την τελική απόφαση λαμβάνει η Διεθνής Επιτροπή Κρίσεων, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), του Παγκοσμίου Οργανισμού Τουρισμού (WTO), της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ναυαγοσωστών (ILSE), της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Προστασία των Ακτών (ΕUCC) και του Διοικητικού Συμβουλίου του FEE.

Η ακτή ή μαρίνα που είχε βραβευθεί με το Πρόγραμμα “Γαλάζιες Σημαίες” το προηγούμενο καλοκαίρι για τη συμμόρφωσή της με τα Κριτήρια του Προγράμματος, έχει δυνατότητες να είναι υποψήφια για βράβευση την επόμενη χρονιά, εφόσον αποδείξει στις Επιτροπές Κρίσεων ότι πράγματι συνεχίζει να το αξίζει. Τα Κριτήρια του Διεθνούς Προγράμματος συνοψίζονται στις εξής τέσσερεις κατηγορίες:

Καθαριότητα θάλασσας και ακτής

• Ποιότητα των νερών κολύμβησης, που επιβεβαιώνεται με δειγματοληπτικούς ελέγχους όπως ορίζεται από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Τα αποτελέσματα των μικροβιολογικών αναλύσεων εμφανίζονται στην ιστοσελίδα: http://www.e-per.gr του ΥΠΕΚΑ
• Μη απόρριψη στην περιοχή βιομηχανικών και αστικών λυμάτων, χωρίς κατάλληλη επεξεργασία.
• Επαρκείς κάδοι απορριμμάτων, που να αδειάζονται σε τακτά διαστήματα.
• Συνεχής, περιοδικός καθαρισμός της ακτής από σκουπίδια, αποτσίγαρα κ.λπ.

Οργάνωση ακτής

• Συνεχής πληροφόρηση του κοινού για την ποιότητα των νερών κολύμβησης, με την ανάρτηση των αποτελεσμάτων μικροβιολογικών αναλύσεων στον Πίνακα Ανακοινώσεων των ακτών.
• Σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση τυχόν θαλάσσιας ρύπανσης εξ ατυχήματος, με άμεση ενημέρωση του κοινού.
• Απαγόρευση της κίνησης οχημάτων και μοτοποδηλάτων στην ακτή.
• Απαγόρευση της ελεύθερης κατασκήνωσης.
• Επαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής, με ελεγχόμενο σύστημα αποχέτευσης.

Ασφάλεια επισκεπτών

• Εκπαιδευμένοι ναυαγοσώστες σε υπηρεσία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, ή άμεση πρόσβαση σε τηλέφωνο για περίπτωση ανάγκης, σωστικά εφόδια και πρώτες βοήθειες.
• Προσφορά υπηρεσιών για άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ).

Προστασία της φύσης και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση

• Έντυπες πληροφορίες και οδηγίες συμπεριφοράς για την ακτή, καθώς και για περιοχές με ευαίσθητο φυσικό περιβάλλον, χλωρίδας και πανίδας, στον παράκτιο χώρο.
• Αναφορά στην οργάνωση δραστηριοτήτων του διαχειριστή ακτής, που να επιβεβαιώνουν και υλοποιούν το ενδιαφέρον του για το φυσικό περιβάλλον της ακτής και την ανάγκη προστασίας του.

Πηγές

Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης