asxetos.gr 15 χρόνια χρηστικό περιεχόμενο
Ορισμός
Η θερινή ώρα (αγγλικά: Daylight Saving Time, DST) είναι η αλλαγή της ώρας που ένα κράτος διαλέγει να υιοθετήσει για ένα χρονικό διάστημα του έτους. Η αλλαγή αυτή γενικά είναι κατά μία ώρα μπροστά από την ηλιακή ώρα. Βασίζεται σε ένα σύστημα που σκοπό έχει την καλύτερη αξιοποίηση του φωτός της ημέρας για εξοικονόμηση ενέργειας.
Εναλλακτικά της θερινής ώρας θα μπορούσαμε να ξυπνούσαμε μία ώρα νωρίτερα την θερινή περίοδο για να εκμεταλλευόμαστε περισσότερο το ηλιακό φως. Αυτό όμως θα προκαλούσε αντιδράσεις. Η λύση ήταν να τυποποιηθεί το σύστημα της θερινής ώρας.
Ιστορία
Η πρώτη αναφορά που υπάρχει για χρησιμοποίηση της θερινής ώρας ήταν από τον Βενιαμίν Φραγκλίνο (Benjamin Franklin) σε ένα γράμμα του που δημοσιεύθηκε σε μία γαλλική εφημερίδα. Σε αυτό το γράμμα δεν υπάρχει αναφορά για αλλαγή της ώρας αλλά πρόταση να ξυπνούν οι άνθρωποι μία ώρα νωρίτερα! Η πρώτη φορά που προτάθηκε το ζήτημα σοβαρά ήταν από τον Γουίλιαμ Γουίλετ (William Willett) στο άρθρο του «Waste of Daylight» που δημοσιοποιήθηκε το 1907 αλλά τελικά δεν κατάφερε να πείσει την Βρετανική κυβέρνηση. Η πρώτη φορά που εφαρμόστηκε η ιδέα ήταν από την γερμανική κυβέρνηση κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από 30 Απριλίου ως 1η Οκτωβρίου του 1916. Λίγο μετά το Ηνωμένο Βασίλειο ακολούθησε εφαρμόζοντας την θερινή ώρα από 21 Μαΐου ως 1η Οκτωβρίου 1916. Αργότερα, στις 19 Μαρτίου του 1918, το Αμερικανικό Κογκρέσο καθιέρωσε την τυπική χρήση των χρονικών ζωνών και επισημοποίησε την αλλαγή της θερινής ώρας για όλον τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Το μέτρο αυτό όμως καταργήθηκε αμέσως, λόγω της δυσαρέσκειας του κόσμου.
Εφαρμογή στην Ελλάδα και Ευρώπη
Δύο χρόνια μετά την ενεργειακή κρίση που ξέσπασε στην Ευρώπη το 1974 αποφασίστηκε η υιοθέτηση του μέτρου της θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας
Στην Αγγλία και στην Ιρλανδία, καθιερώθηκε το 1916, στην Ιταλία το 1966, στη Γαλλία το 1976, στην Ελλάδα το 1978, ενώ στη Γερμανία και τη Δανία το 1980. Αν και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσπαθούσε να ρυθμίσει το ζήτημα από το 1976, αυτό επιτεύχθηκε τέσσερα χρόνια μετά, με μία ιστορική Οδηγία που καθόριζε τις διατάξεις για την κοινή θερινή ώρα (22/7/80) και τέθηκε σε εφαρμογή την επόμενη χρονιά.
Σε μια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όπου γινόταν προσπάθεια να διερευνηθεί το θέμα, τα πράγματα περιπλέκονταν ακόμη περισσότερο. Οπως αναφερόταν: «Πρόκειται για ένα λεπτό θέμα, επί του οποίου οι απόψεις των κοινωνικών στρωμάτων διαφέρουν. Αυτοί που προτιμούν τη λήξη της θερινής ώρας στο τέλος Σεπτεμβρίου (έχοντας έτσι φωτεινότερα πρωινά, αλλά και σκοτεινότερα βραδινά τον Οκτώβριο) στην ηπειρωτική Ευρώπη είναι οι υπάλληλοι, οι γονείς των παιδιών σχολικής ηλικίας που αρχίζουν το σχολείο στις 8.00 π.μ., οι ταχυδρόμοι και οι εργαζόμενοι το πρωί.
Ενώ σε εκείνους που επιθυμούν τη λήξη της θερινής ώρας στο τέλος Οκτωβρίου (γιατί, έτσι κερδίζουν φωτεινότερα απογεύματα, αλλά σκοτεινότερα πρωινά τον Οκτώβριο) περιλαμβάνονται οι Βρετανοί και οι Ιρλανδοί αγρότες που πρέπει να πληρώνουν εργάτες, οι οποίοι περιμένουν μέχρι το μεσημέρι ώστε να στεγνώσει η πάχνη προτού αρχίσουν τη συγκομιδή ή τη σπορά».
Τελικά, συμφωνία για κοινή ημερομηνία έναρξης και λήξης της θερινής ώρας επιτεύχθηκε το 1994 με καταληκτική ημερομηνία την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου, όπως απαιτούσαν οι δύο βορειοευρωπαϊκές χώρες και το μέτρο άρχισε να ισχύει από το 1996, στη μορφή που επιβιώνει μέχρι σήμερα.
Η αλλαγή στα πλοία
Η αλλαγή της ώρας στα πάσης φύσεως πλοία γίνεται διαχωριζόμενη σε τρία 20λεπτα που μοιράζονται τρείς βάρδιες (4ωρίες) [20.00-24.00, 24.00-04.00 και 04.00-08.00], είτε μειώνοντας είτε αυξάνοντας κατά 20 πρώτα λεπτά της ώρας. Η νέα ώρα θα πρέπει να φαίνεται ως 08.00. Η θερινή ώρα επειδή θεωρείται εμπορική δεν λαμβάνεται υπ΄ όψη στις αστρονομικές παρατηρήσεις, παρά ταύτα η θερινή ώρα, για τα κράτη που την ακολουθούν, περιλαμβάνεται στα ναυτικά αλμανάκ.
Πλεονεκτήματα
Το βασικό πλεονέκτημα της χρήσης του μέτρου της θερινής ώρας είναι η εξοικονόμηση ενέργειας. Συνολικά κατά τους επτά μήνες της θερινής ώρας εξοικονομούμε 210 ώρες ηλεκτρικής ενέργειας εκμεταλλευόμενοι τον ήλιο.
Η εφαρμογή της θερινής ώρας ουσιαστικά δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα εφεύρημα των κρατών για να ξεκινούν οι καθημερινές μας δραστηριότητες νωρίτερα και να εκμεταλλευόμαστε περισσότερες ώρες ηλιακού φωτός. Αντί λοιπόν να λέμε ότι το καλοκαίρι όλες οι δουλειές θα αρχίζουν μία ώρα νωρίτερα (για παράδειγμα στις 7 το πρωί) και να διαμαρτύρεται ο κόσμος, «βαφτίζουμε» το επτά… οκτώ και έτσι κανείς δεν αντιδρά. Τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε η αλλαγή της ώρας να εφαρμόζεται ταυτόχρονα σε όλες τις χώρες-μέλη από το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Μαρτίου ως και το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου ενώ ως το 1997 επιστρέφαμε στη χειμερινή ώρα στο τέλος Σεπτεμβρίου
Η τοπική ώρα
Κανονικά αν ακολουθούσαμε με απόλυτη ακρίβεια κάθε «βήμα» του βασιλιά ήλιου, που είναι η κύρια πηγή ενέργειας και ρυθμίζει όλες τις δραστηριότητες πάνω στη Γη, κάθε τόπος θα έπρεπε να έχει τη δική του ώρα, έτσι ώστε όταν ο Ηλιος μεσουρανεί στον τόπο αυτόν τα ρολόγια να δείχνουν 12 το μεσημέρι. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι οι διάφοροι τόποι ακόμη και μέσα στην ίδια χώρα θα είχαν διαφορετική ώρα. Το γεγονός αυτό οφείλεται αποκλειστικά στην αέναη περιστροφή του πλανήτη μας γύρω από τον άξονά του, που την αντιλαμβανόμαστε από την ημερήσια «διαδρομή» του πύρινου άστρου στον ουρανό μας. Ο καθημερινά επαναλαμβανόμενος κύκλος της Ανατολής-Δύσης – Ανατολής-Δύσης αποτελεί και την πρώτη και βασική μονάδα μέτρησης του χρόνου, την 24ωρη ημέρα.
Η επίσημη ώρα
Στην πραγματικότητα όμως η «τοπική ώρα» της Θεσσαλονίκης είναι διαφορετικός από εκείνον της Αθήνας . Φανταστείτε όμως τι μπέρδεμα θα προκαλούσε και πόσες δυσκολίες θα αντιμετωπίζαμε στις συναλλαγές μας και στις καθημερινές δραστηριότητες αν κάθε πόλη-σημείο στην Ελλάδα ακολουθούσε την τοπική του ώρα. Για να αντιμετωπιστεί και πρακτικά στις ενδείξεις των ρολογιών μας αυτό το πρόβλημα, αποφασίστηκε να χωριστεί η Γη σε 24 συνολικά ίσες ατράκτους (κάθε άτρακτος έχει πλάτος 15 μοίρες) και συμφωνήθηκε ότι όλοι οι τόποι-χώρες που ανήκουν στην ίδια άτρακτο να έχουν και την ίδια επίσημη ώρα που θα διαφέρει από την διπλανή της άτρακτο κατά μία ώρα. Οσο για τις περιπτώσεις εκείνες που μια χώρα εκτείνεται μέσα σε δύο ατράκτους, έχει ορισθεί επιπλέον κάθε κράτος να έχει την επίσημη ώρα της ατράκτου που βρίσκεται η πρωτεύουσά του. Αυτό ισχύει και για εμάς, δηλαδή όλη η χώρα ακολουθεί την ώρα της δεύτερης ατράκτου στην οποία βρίσκεται η Αθήνα. Η άτρακτος αυτή απέχει 30 μοίρες (δηλαδή δύο ώρες) από την άτρακτο που βρίσκεται το Γκρίνουιτς του Λονδίνου και μια ώρα από την άτρακτο της Κεντρικής Ευρώπης που ανήκουν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες».
Η Κέρκυρα για παράδειγμα ανήκει στην πρώτη άτρακτο, η Ρόδος στο άκρο της δεύτερης ατράκτου και η Αθήνα βρίσκεται κάπου στη μέση. Αυτό σημαίνει ότι αν οι κάτοικοι των νησιών αυτών συντόνιζαν τα ρολόγια τους στην τοπική τους ώρα, όταν στην Αθήνα θα ήταν 12 ακριβώς το μεσημέρι, στην Κέρκυρα τα ρολόγια θα έδειχναν 12 και 16 πρώτα λεπτά ενώ στη Ρόδο 12.49 το μεσημέρι!
Χάρτης Παγκόσμιας Θερινής Ωρας
Τροποποιημένη πρόταση ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τις διατάξεις για τη θερινή ώρα
(υποβληθείσα από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 250, παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ)
ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη:
τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 95,
την πρόταση της Επιτροπής [3],
[3] ΕΕ Cτη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής [4],
[4] ΕΕ CΑποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της συνθήκης,
Εκτιμώντας τα εξής::
(1) Η όγδοη οδηγία 97/44/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Ιουλίου 1997 σχετικά με τις διατάξεις για τη θερινή ώρα [44] όρισε κοινή ημερομηνία και ώρα σε όλα τα κράτη μέλη για την έναρξη και τη λήξη της περιόδου θερινής ώρας των ετών 1998, 1999, 2000 και 2001.
(2) Δεδομένου ότι τα κράτη μέλη εφαρμόζουν διατάξεις σχετικά με τη θερινή ώρα, είναι σημαντικό για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς να εξακολουθήσει να καθορίζεται κοινή ημερομηνία και ώρα έναρξης και λήξης της περιόδου θερινής ώρας για το σύνολο στον κοινοτικό χώρο.
(3) Τα κράτη μέλη θεωρούν ότι η καταλληλότερη περίοδος θερινής ώρας είναι από τα τέλη Μαρτίου έως τα τέλη Οκτωβρίου και επομένως είναι σκόπιμο να διατηρηθεί η ημερομηνία αυτή.
(4) Η ορθή λειτουργία ορισμένων κλάδων, εκτός από εκείνον των μεταφορών και των επικοινωνιών αλλά και άλλων βιομηχανικών κλάδων, απαιτεί μακρόπνοο και σταθερό προγραμματισμό. συνεπώς είναι σκόπιμο να θεσπισθούν με απροσδιόριστη διάρκεια οι διατάξεις για την περίοδο θερινής ώρας. το άρθρο 4 της οδηγίας 97/44/ΕΟΚ προβλέπει εν προκειμένω ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θεσπίζουν πριν την 1η Ιανουαρίου 2001 το καθεστώς που θα ισχύει από το 2002.
(5) Για λόγους διαφάνειας και σαφήνειας της πληροφόρησης, είναι σκόπιμο να καθορίζεται και να δημοσιεύεται ανά πενταετία το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής της περιόδου θερινής ώρας για την επόμενη πενταετία.
(6) Αρμόζει εξάλλου να παρακολουθείται η εφαρμογή της παρούσας οδηγίας με βάση έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή σχετικά με τις επιπτώσεις των θεσπιζόμενων διατάξεων στους οικείους τομείς. Η έκθεση αυτή πρέπει να βασίζεται στις πληροφορίες που θα κοινοποιήσουν τα κράτη μέλη στην Επιτροπή σε κατάλληλο χρόνο ώστε να καταστεί δυνατή η εμπρόθεσμη υποβολή της.
(7) Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας και την αρχή της αναλογικότητας όπως διατυπώνονται στο άρθρο 5 της συνθήκης, ο στόχος της πλήρους ημερολογιακής εναρμόνισης της περιόδου θερινής ώρας με σκοπό την διευκόλυνση των μεταφορών και των επικοινωνιών δεν μπορεί να υλοποιηθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη και συνεπώς μπορεί να υλοποιηθεί καλύτερα με την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών στο θέμα αυτό. η παρούσα οδηγία περιορίζεται στο ελάχιστο αναγκαίο για την επίτευξη αυτών των στόχων και δεν υπερβαίνει ό,τι είναι απαραίτητο για τον σκοπό αυτό.
(8) Για γεωγραφικούς λόγους, οι κοινές διατάξεις για τη θερινή ώρα είναι σκόπιμο να μην εφαρμόζονται στα υπερπόντια εδάφη των κρατών μελών,
ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:
Άρθρο 1
Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ως «περίοδος θερινής ώρας» νοείται η περίοδος του έτους κατά την οποία η ώρα μετατίθεται εξήντα λεπτά μπροστά σε σχέση με την ώρα που ισχύει το υπόλοιπο έτος.
Άρθρο 2
Από το έτος 2002, η περίοδος της θερινής ώρας αρχίζει στα κράτη μέλη στις 1π.μ., ώρα Γκρίνουιτς, την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου.
Άρθρο 3
Από το έτος 2002, η περίοδος της θερινής ώρας λήγει στα κράτη μέλη στις 1π.μ., ώρα Γκρίνουιτς, την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου.
Άρθρο 4
Η Επιτροπή δημοσιεύει στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για πρώτη φορά κατά τη δημοσίευση της παρούσας οδηγίας και στη συνέχεια κάθε πέντε έτη ανακοίνωση περιέχουσα τις ημερομηνίες έναρξης και λήξης της περιόδου θερινής ώρας για τα πέντε επόμενα έτη.
Άρθρο 5
1. Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2007 σχετικά με τις επιπτώσεις των διατάξεων της παρούσας οδηγίας στους οικείους τομείς. Η έκθεση συντάσσεται με βάση τις πληροφορίες που κοινοποιούν τα κράτη μέλη στην Επιτροπή το αργότερο στις 30 Απριλίου 2007.
2. Η Επιτροπή θα υποβάλει, εφόσον χρειασθεί και με βάση τα συμπεράσματα της έκθεσης που αναφέρεται στην παράγραφο 1, κατάλληλες προτάσεις.
Άρθρο 6
Η παρούσα οδηγία δεν εφαρμόζεται στα υπερπόντια εδάφη των κρατών μελών.
Άρθρο 7
Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις, για να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία, το αργότερο την 31η Δεκεμβρίου 2001. Πληροφορούν αμέσως την Επιτροπή σχετικά.
Όταν τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, οι τελευταίες αυτές περιέχουν παραπομπή στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόμοια παραπομπή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος της παραπομπής καθορίζεται από τα κράτη μέλη.
Άρθρο 8
Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Άρθρο 9
Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.
Βρυξέλλες,
Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιοt Για το Συμβούλιο
H Πρόεδρος Ο Πρόεδρος
Ανακοίνωση [5] της Επιτροπής υπό την έννοια του άρθρου 4 της οδηγίας … του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις διατάξεις για τη θερινή ώρα [6] [5] Θα δημοσιευθεί χωριστά στην ΕΕ μετά την έκδοση της οδηγίας.
[6] ΕΕΧρονοδιάγραμμα της περιόδου θερινής ώρας
Από το 2002 έως και το 2006, η περίοδος θερινής ώρας αρχίζει και λήγει στις 1π.μ., ώρα Γκρίνουιτς, στις κάτωθι ημερομηνίες:
– το 2002: την Κυριακή 31 Μαρτίου και την Κυριακή 27 Οκτωβρίου,
– το 2003: την Κυριακή 30 Μαρτίου και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου,
– το 2004: την Κυριακή 28 Μαρτίου και την Κυριακή 31 Οκτωβρίου,
– το 2005: την Κυριακή 27 Μαρτίου και την Κυριακή 30 Οκτωβρίου,
– το 2006: την Κυριακή 26 Μαρτίου και την Κυριακή 29 Οκτωβρίου.
Ανακοίνωση της Επιτροπής κατά την έννοια του άρθρου 4 της οδηγίας 2000/84/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Ιανουαρίου 2001 , σχετικά με τις διατάξεις για τη θερινή ώρα
Ανακοίνωση της Επιτροπής κατά την έννοια του άρθρου 4 της οδηγίας 2000/84/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Ιανουαρίου 2001, σχετικά με τις διατάξεις για τη θερινή ώρα
(2006/C 61/02)
Σύμφωνα με το άρθρο 4 της οδηγίας 2000/84/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Ιανουαρίου 2001, σχετικά με τις διατάξεις για τη θερινή ώρα [1], η Επιτροπή υποχρεούται να δημοσιεύει κάθε πέντε έτη ανακοίνωση περιέχουσα τις ημερομηνίες έναρξης και λήξης της περιόδου θερινής ώρας. Η πρώτη ανακοίνωση δημοσιεύτηκε κατά τον χρόνο δημοσίευσης της οδηγίας και αφορούσε τα έτη από το 2002 έως το 2006 (συμπεριλαμβανομένου) [2].
Για τα έτη από το 2007 έως το 2011 (συμπεριλαμβανομένου), η έναρξη και η λήξη της περιόδου θερινής ώρας ορίζονται αντιστοίχως κατά τις ακόλουθες ημερομηνίες και ώρα 1η πρωινή, παγκόσμια ώρα Greenwich:
– για το 2007: Κυριακή 25 Μαρτίου και Κυριακή 28 Οκτωβρίου,
– για το 2008: Κυριακή 30 Μαρτίου και Κυριακή 26 Οκτωβρίου,
– για το 2009: Κυριακή 29 Μαρτίου και Κυριακή 25 Οκτωβρίου,
– για το 2010: Κυριακή 28 Μαρτίου και Κυριακή 31 Οκτωβρίου,
– για το 2011: Κυριακή 27 Μαρτίου και Κυριακή 30 Οκτωβρίου.
Πηγές
eur-lex.europa.eu , google , wikipedia.org
