Ηρόστρατος

– O Κροίσος υπήρξε ο τελευταίος βασιλέας της Λυδίας, ενός τμήματος της Μικράς Ασίας. Ήταν περίφημος για τα πολλά πλούτη του και το 560 π.Χ. πρόσταξε να οικοδομήσουν ένα μεγαλοπρεπή ναό στην Έφεσο. Ο Κροίσος αποφάσισε να χτίσει το ναό προς τιμή της Άρτεμης, της μεγάλης θεάς της Σελήνης και προστάτριας των άγριων ζώων και των κοριτσιών. Ο ναός οικοδομήθηκε από ασβεστόλιθο και μάρμαρο, υλικά που μεταφέρθηκαν από τους γειτονικούς λόφους. Στο μέσο του ναού βρισκόταν το άγαλμα της Άρτεμης. Ο ναός υπήρξε από τους μεγαλύτερους του κλασικού κόσμου, πολύ μεγαλύτερος από τον Παρθενώνα που οικοδομήθηκε αργότερα στην Αθήνα. Η βάση των θεμελίων του είχε μήκος 131 μέτρα και πλάτος 79.

– Διακόσια χρόνια αργότερα, το 356 π.Χ. ο ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά. Τη φωτιά την έβαλε κάποιος Ηρόστρατος που θέλησε με τον τρόπο αυτό να γίνει διάσημος . Για να τον θυμούνται οι μεταγενέστεροι , όπως είπε (ισχυρίσθηκε ότι με την πράξη του αυτή φιλοδοξούσε να κερδίσει την αθανασία). Ένας από αυτούς ήταν κι ο Θερβάντες που βάζει τον Δον Κιχώτη ν’ αφηγηθεί στον Σάντσο Πάντσα την ιστορία της πυρπόλησης του ναού. Tην ίδια νύχτα όμως γεννήθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος. Ο θρύλος θέλει την Άρτεμη, αυτή την βραδιά να βρίσκεται βοηθός στην γέννα της Ολυμπιάδος στην Πέλλα της Μακεδονίας. Ο ιστορικός Θεόπομπος κράτησε τον Ηρόστρατο στην Ιστορία παρά την απαγόρευση του ονόματός του από τους Εφεσίους . Αργότερα ο Αλέξανδρος επισκέφθηκε την Έφεσο και πρόσταξε να οικοδομηθεί και πάλι ο ναός στην ίδια θέση .