Παραδείσιο πουλί (Strelitzia reginae)

Το νοτιοαφρικανικό Strelitzia reginae, είναι γένος της οικογένειας των
μουσοειδών αποτελείται από 4 είδη μεγάλων ποωδών πολυετών φυτών με μεγάλο ρίζωμα
ή με ξυλώδη κορμό. Η Strelitzia είναι ένα φυτό με έντονη εμφάνιση, που
σχηματίζει μακριές αειθαλείς συστάδες σκληρών φύλλων που φυτρώνουν απ’ ευθείας
από την βάση του. Τα γκριζοπράσινα φύλλα που μοιάζουν σαν της μπανανιάς φτάνουν
σε ύψος 1,5 μέτρο περίπου και τα λουλούδια στέκονται ανάμεσα στα φύλλα στις
κορυφές μακριών βλαστών. Τα ώριμα φυτά είναι πολύ ανθοφόρα και ανθίζουν
φθινόπωρο, άνοιξη και χειμώνα.
Η μορφή και η γονιμοποίηση των ανθέων έχουν
επίσης ενδιαφέρον. Η σκληρή θήκη σε σχήμα ράμφους από την οποία ξεπροβάλει το
λουλούδι λέγεται σπάθη. Αυτή σχηματίζει ορθή γωνία με το κοτσάνι κάνοντας το
λουλούδι να μοιάζει με κεφάλι πουλιού. Τα άνθη που ξεπροβάλουν ένα κάθε φορά από
την σπάθη, αποτελούνται από 3 αστραφτερά πορτοκαλί σέπαλα και 3 έντονα μπλε
πέταλα. Δύο από τα μπλε πέταλα ενώνονται για να σχηματίσουν μια θήκη για νέκταρ
σε σχήμα βέλους. Το φυτό αυτό είναι “ορνιθόφιλο”, απαιτεί δηλαδή πουλιά που
τρέφονται με νέκταρ για να γονιμοποιήσει τα λουλούδια του. Είναι επίσης
“πρώτανδρο”, πράγμα που σημαίνει ότι τα αρσενικά και θηλυκά όργανά του κάθε
άνθους δεν ωριμάζουν ταυτόχρονα και δεν μπορεί να αυτογονιμοποιηθεί.
Γι’
αυτό χρειάζονται πουλιά-γονιμοποιητές για μεταφέρουν την γύρη από το ένα
λουλούδι στο άλλο. Όταν τα πουλιά κάθονται στο λουλούδι για να πιουν λίγο
νέκταρ, τα πέταλά του άνθους ανοίγουν σκεπάζοντας τα πόδια των πουλιών με γύρη.
Έτσι τα πουλιά μεταφέρουν τη γύρη, στο προεξέχον στίγμα κάποιου άλλου
λουλουδιού. Οι καρποί του φυτού σχηματίζονται στα βράκτια και φτάνουν στο
μέγεθος ενός μικρού αυγού κότας. Όταν ωριμάσουν, ανοίγουν στα τρία και
φανερώνουν στο εσωτερικό τους γύρω στους 80 σκληρούς μπλε-μαύρους σπόρους με
πορτοκαλί ινώδη επισπέρμια.